Το μυστήριο πίσω από αρχαία κείμενα με «μαγικές» δυνάμεις – Οι τρομακτικές κατάρες και τα ξόρκια που κρύβουν.

Τμήμα αιγυπτιακού παπύρου. Τέτοιες εικόνες χρησιμοποιούνταν για πολλούς τελετουργικούς σκοπούς, για παράδειγμα για να θεραπεύσουν ασθένειες, να διώξουν κακούς δαίμονες ή για να καταραστούν άλλους ανθρώπους. (Φωτό: ELKE FUCHS/INSTITUT FÜR PAPYROLOGIE, UNIVERSITÄT HEIDELBERG

Ερευνητές έριξαν φως σε “μαγικά” κείμενα που δημιουργήθηκαν πριν από πολλούς

αιώνες, με σκοπό να επιφέρουν αλλαγές στη ζωή όσων τα χρησιμοποιούσαν. Τα τελευταία πέντε χρόνια, δύο επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Würzburg στη Γερμανία μελετούν μια σειρά τέτοιων κειμένων που χρονολογούνται μεταξύ του 4ου και του 12ου αιώνα μΧ.

Τα κείμενα ήταν γραμμένα σε πάπυρο, περγαμηνή, χαρτί και σε θραύσματα πηλού, τα οποία είναι -γνωστά ως “ostraca”, στην κοπτική γλώσσα.  Τα κείμενα βρέθηκαν στην Αίγυπτο. Οι άνθρωποι πίστευαν ότι είχαν υπερφυσικές δυνάμεις.

Κείμενα – φυλαχτά.

Ανάλογα με τη μορφή και το σκοπό τους, μπορεί ακόμα και να τα φορούσαν ως φυλαχτό στο λαιμό ή να τα έκρυβαν κρυφά στο σπίτι κάποιου που θεωρείτο αντίπαλος στις αρχές. Οι άνθρωποι πίστευαν ότι τα κείμενα είχαν μαγικές δυνάμεις και η πρόθεσή τους ήταν να προκαλέσουν αγάπη ή μίσος, να καταραστούν τους εχθρούς, να θεραπεύσουν ασθένειες ή ακόμη και να προβλέψουν το μέλλον.

Όλα ήταν γραμμένα στην κοπτική γλώσσα, η οποία αποτελεί το τελευταίο στάδιο στην ανάπτυξη της αιγυπτιακής γλώσσας. Η κοπτική γλώσσα μιλιόταν στην Αίγυπτο περίπου από τον 2ο αιώνα μ.Χ., αλλά αντικαταστάθηκε σταδιακά από την αραβική μετά την κατάκτηση της Αιγύπτου από τους Άραβες, τον 7ο αιώνα. Πριν από αυτή την κατάκτηση, οι Ρωμαίοι είχαν κυβερνήσει την χώρα για εκατοντάδες χρόνια.

Τα κοπτικά μαγικά κείμενα έχουν πλέον παρουσιαστεί σε ένα βιβλίο με την ονομασία Papyri Copticae Magicae, που έχει μεταφράσεις και πληροφορίες σχετικά με τα συμφραζόμενα.  «Τα χειρόγραφα αυτά αποτελούν πλούσιες πηγές πληροφοριών για την καθημερινή ζωή και [τη] βιωμένη θρησκεία της Αιγύπτου κατά τους τελευταίους αιώνες της ρωμαϊκής κυριαρχίας και τους πρώτους αιώνες μετά την αραβική κατάκτηση. Μας δίνουν μια γεύση από τις ελπίδες και τους φόβους των ανθρώπων εκείνης της εποχής, από τις συγκρούσεις και τα προβλήματά τους, καθώς και από το όραμά τους για τον ανθρώπινο και τον υπεράνθρωπο κόσμο» αναφέρουν οι εκδότες του βιβλίου σε μια περιγραφή.

Περίπου 600 από αυτά τα κείμενα έχουν διασωθεί, αλλά η μεγαλύτερη μέχρι σήμερα δημοσιευμένη συλλογή περιέχει μόνο περίπου 100 από αυτά, σύμφωνα με τον Korshi Dosoo, έναν από τους ερευνητές του Würzburg. «Τα υπόλοιπα ήταν προηγουμένως διασκορπισμένα σε πολυάριθμα βιβλία και άρθρα και ως εκ τούτου ήταν προσβάσιμα και γνωστά μόνο σε λίγους ειδικούς», ανέφερε ο Dosoo σε δήλωσή του.

Το περιεχόμενο των κειμένων μπορεί να χωριστεί σε μερικές κατηγορίες. Για παράδειγμα, ορισμένα είχαν σκοπό να προστατεύσουν τον χρήστη από τον θάνατο ή τους δαίμονες, να εξευμενίσουν τους εχθρούς ή να εκπληρώσουν πολύ συγκεκριμένες επιθυμίες.

Τα κείμενα με ξόρκια

Επιπλέον, εμφανίζονται συχνά και ξόρκια που ασχολούνται με θέματα αγάπης -και φαίνεται ότι χρησιμοποιούνταν κυρίως από άνδρες. Ορισμένα από αυτά τα κείμενα είχαν ως στόχο τον χωρισμό παντρεμένων ζευγαριών.

Υπάρχει επίσης μια κατηγορία κειμένων που προορίζονταν για φαρμακευτικούς σκοπούς, για παράδειγμα για την πρόληψη του πυρετού, των πονοκεφάλων ή καταστάσεων όπως η αϋπνία. Μεταξύ αυτών υπήρχαν κείμενα που πίστευαν ότι βοηθούσαν τον χρήστη να μείνει έγκυος.

«Τα έγγραφα αυτά χρησιμεύουν ως σημαντική πηγή πληροφοριών για τη λαϊκή θρησκεία – την πραγματικότητα και όχι το ιδεώδες των θρησκευτικών πρακτικών και πεποιθήσεων, όπως τις ζούσαν και τις εφάρμοζαν στην καθημερινή ζωή», ανέφερε στην ανακοίνωση η Markéta Preininger Svobodova, άλλη συγγραφέας του βιβλίου από το Würzburg. «Τα κείμενα αυτά μας δίνουν μια άμεση εικόνα της ιδιωτικής ζωής των ανθρώπων εκείνης της εποχής- μεταφέρουν τα αληθινά τους συναισθήματα», λέει.

Η μετάβαση στον χριστιανισμό -μια θρησκεία που πιστεύεται ότι πρωτοεμφανίστηκε στην Αίγυπτο τον 1ο αιώνα- άφησε επίσης ίχνη στα μαγικά κείμενα. Ο χριστιανισμός αντικαταστάθηκε σε μεγάλο βαθμό από το Ισλάμ στην Αίγυπτο, κατά τους αιώνες που ακολούθησαν την αραβική κατάκτηση, αλλά υπάρχουν ακόμη και σήμερα ορισμένοι χριστιανοί στη χώρα.

«Ο εκχριστιανισμός της Αιγύπτου τερμάτισε τις λατρείες των πολυάριθμων θεών της φαραωνικής περιόδου, αλλά δεν τερμάτισε την πίστη σε έναν κόσμο γεμάτο υπεράνθρωπες δυνάμεις», δήλωσε ο Dosoo.

 enikos.gr