Η τεράστια έκταση των γαλάζιων νερών της λίμνης Taupō, στεφανωμένη από μουντούς, ορεινούς ορίζοντες, προκαλεί μια ακραία αίσθηση ηρεμίας.
Και όμως, βαθιά στο έδαφος κάτω, η γεωλογική αναταραχή δημιουργείται, σύμφωνα με μια νέα δημοσίευση στο New Zealand Journal of Geology and Geophysics.
Η λίμνη Taupō είναι η μεγαλύτερη λίμνη γλυκού νερού στην Αυστραλασία, που βρίσκεται στο κέντρο του βόρειου νησιού της Νέας Ζηλανδίας. Και ενώ φαίνεται ειρηνική σήμερα, η λίμνη έχει μια βίαιη ιστορία προέλευσης.
Τα νερά της λίμνης βρίσκονται μέσα σε μια προϊστορική καλντέρα – μια λέξη που βασίζεται στα ισπανικά για «καζάνι» ή «βραστήρα» – που σχηματίστηκε κατά την πιο πρόσφατη υπερέκρηξη της Γης, την έκρηξη Oruanui, πριν από 25.400 χρόνια.
Όταν το μάγμα απελευθερώνεται από ένα υπερηφαίστειο (που ορίζεται ότι έχει απελευθερώσει τουλάχιστον 1.000 κυβικά χιλιόμετρα υλικού σε οποιαδήποτε έκρηξη) σε ένα γεγονός όπως η έκρηξη του Ορουανούι, οι εξαντλημένοι αεραγωγοί μάγματος υποχωρούν, η επιφάνεια της Γης βυθίζεται και το τοπίο μεταβάλλεται μόνιμα σε μια καλντέρα.
Τα τελευταία 12.000 χρόνια, το ηφαίστειο Taupō ήταν ενεργό 25 φορές. Η πιο πρόσφατη έκρηξή του το 232 μ.Χ. περιγράφεται από τους συγγραφείς της νέας εργασίας ως «μία από τις πιο εκρηκτικές εκρήξεις της Γης στους ιστορικούς χρόνους». Από τότε, το ηφαίστειο είχε τουλάχιστον τέσσερα τεκμηριωμένα «επεισόδια αναταραχής», που προκάλεσαν καταστροφικούς σεισμούς και, το 1922, μια τεράστια καθίζηση.
Είναι οι πιο σύγχρονες περίοδοι αναταραχής του υπερηφαιστείου που έχουν μελετήσει οι ερευνητές, αναλύοντας έως και 42 χρόνια δεδομένων που συλλέχθηκαν σε 22 τοποθεσίες διάσπαρτες γύρω και κατά μήκος της λίμνης. Και υπάρχουν ενδείξεις ότι το υπερηφαίστειο εξακολουθεί να βουίζει.
« Το 1979, οι ερευνητές ξεκίνησαν μια νέα τεχνική τοπογραφίας που χρησιμοποιεί την επιφάνεια της λίμνης για να ανιχνεύει μικρές αλλαγές, με τέσσερις έρευνες να γίνονται κάθε χρόνο έκτοτε», εξήγησε ο επικεφαλής συγγραφέας και σεισμολόγος του Πανεπιστημίου Victoria του Wellington, Finn Illsley-Kemp. Αυτή η τεχνική περιλαμβάνει τη χρήση ενός μετρητή που μετρά την κατακόρυφη μετατόπιση του πυθμένα της λίμνης.
Για να διασφαλιστεί ότι τα δεδομένα είναι αξιόπιστα, αυτοί οι μετρητές σταθμίζονται για να μειώσουν την κρούση των κυμάτων και λαμβάνονται αρκετές μετρήσεις για κάθε σημείο δεδομένων, για τον εντοπισμό βαθμών διακύμανσης και ακραίων τιμών. Ένα εφεδρικό μετρητή εγκαθίσταται επίσης σε κάθε τοποθεσία ως ασφάλιση έναντι ενόχλησης από άλλες δυνάμεις.
Στην αρχή του έργου, οι μετρήσεις καταγράφηκαν από χειροκίνητους μετρητές που είχαν τοποθετηθεί σε μόλις έξι σταθμούς. Οκτώ ακόμη σταθμοί προστέθηκαν μεταξύ Αυγούστου 1982 και Ιουλίου 1983, και κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η αξία αυτών των μετρήσεων άρχισε να φαίνεται.
Στις αρχές του 1983, το σύστημα εντόπισε άνοδο ή πτώση σε διαφορετικές τοποθεσίες. Λίγο αργότερα, ένα σμήνος σεισμών συγκλόνισε απαλά την περιοχή, με αποτέλεσμα τη ρήξη πολλών ρηγμάτων που έσπρωξαν την κεντρική ζώνη του ρήγματος Kaiapo προς τα κάτω και προκάλεσαν την άνοδο άλλων περιοχών στο νότιο άκρο της λίμνης.
Τα σμήνη σεισμών του 1983 ήταν μόνο το πρώτο από τα επτά διακριτικά επεισόδια αναταραχής που καταγράφηκαν τα τελευταία 35 χρόνια.
Μέχρι το 1986 πραγματοποιούνταν έρευνες ρουτίνας κάθε χρόνο με πρόσθετους αισθητήρες, με επιπλέον παρατηρήσεις μετά από σεισμούς, δημιουργώντας ένα ισχυρό σύνολο δεδομένων που έγινε πιο λεπτομερές με την πάροδο του χρόνου.
Οι συγγραφείς παρατήρησαν ότι κατά τις περιόδους γεωλογικών αναταραχών, το βορειοανατολικό άκρο της λίμνης (που είναι πιο κοντά στο κέντρο του ηφαιστείου και τις παρακείμενες γραμμές ρήγματος) έτεινε να ανυψώνεται. η κοίτη της λίμνης κοντά στο κέντρο της ζώνης του ρήγματος βυθίστηκε. και στο νότιο άκρο της λίμνης σημειώθηκε μικρή καθίζηση.
« Μέσα στη λίμνη, κοντά στους ύφαλους Χορομάταγκι, το ηφαίστειο έχει προκαλέσει ανύψωση 160 mm, ενώ βόρεια της λίμνης τα τεκτονικά ρήγματα έχουν προκαλέσει καθίζηση 140 χιλιοστών», είπε ο Illsley-Kemp.
Πιστεύει ότι αυτή η περιοχή, η οποία έχει πολύ λίγους σεισμούς σε σύγκριση με τις γύρω περιοχές, είναι η τοποθεσία της δεξαμενής μάγματος του Taupō, με βαθύ βράχο που είναι πολύ ζεστό και λιωμένο για σεισμούς.
Οι ερευνητές λένε ότι τα 16 εκατοστά ανύψωσης - η οποία, αν και δεν είναι καταστροφική, είναι σίγουρα αρκετά για να προκαλέσει κάποια ζημιά σε κτίρια ή σωλήνες - πιθανότατα οφείλεται στο μάγμα που κινείται πιο κοντά στην επιφάνεια κατά τη διάρκεια περιόδων αναταραχής.
Ο Illsley-Kemp είπε ότι η έρευνα δείχνει ότι το Taupō είναι ένα ενεργό και δυναμικό ηφαίστειο, στενά συνδεδεμένο με την γύρω τεκτονική.
Ένα μικρό ντοκιμαντέρ σε δύο μέρη και αξίζει να το δείτε:
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι το βορειοανατολικό άκρο του ηφαιστείου - το οποίο έχει τα νεότερα ανοίγματα - είναι πιο πιθανό να επηρεαστεί από την επέκταση του θερμού μάγματος, ωθώντας το έδαφος προς τα πάνω. Πιστεύουν ότι το κέντρο «βύθισης» του ρήγματος Taupō και η καθίζηση στο νότιο άκρο της λίμνης είναι πιθανό να οφείλεται σε βαθιά ψύξη μάγματος (και επομένως συρρίκνωση), σε τεκτονική επέκταση ενός ρήγματος ή και στα δύο.
Ο Illsley-Kemp έχει τακτικά διαβεβαιώσει τους ανθρώπους ότι ενώ βρίσκεται σε κατάσταση αναταραχής, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι το ηφαίστειο θα εκραγεί σύντομα.
« Ωστόσο, το Taupō πιθανότατα θα εκραγεί σε κάποιο στάδιο τα επόμενα χιλιάδες χρόνια – και επομένως είναι σημαντικό να παρακολουθούμε και να κατανοούμε αυτές τις περιόδους αναταραχής, ώστε να μπορούμε γρήγορα να εντοπίσουμε τυχόν σημάδια που μπορεί να υποδεικνύουν μια επικείμενη έκρηξη », είπε στο New . Η Zealand Herald σε άρθρο του 2021.
Τελικά, αυτή η έρευνα αφορά περισσότερο την κατανόηση της φυσιολογικής «συμπεριφοράς» της καλντέρας και τι πρέπει να προσέξετε όταν τα πράγματα θερμαίνονται περισσότερο.
ΑΠΟΔΟΣΗ : Corfiatiko.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου