Είναι γνωστό πως η Ελλάδα είναι μια σεισμογενής χώρα που έχει δώσει
στο παρελθόν σεισμούς μέχρι και 7 Ρίχτερ. Λόγω των πρόσφατων σεισμών που
έγιναν τόσο στην Αλβανία όσο και στην Τουρκία και σίγουρα απασχολούν
την κοινωνία, ο Γιώργος Τράγκας είχε ως καλεσμένους τους κ.κ.
Παπαδόπουλο Γεράσιμο σεισμολόγο και τον καθηγητή αντισεισμικών
κατασκευών Παναγιώτη Καρύδη. Μεταξύ άλλων το πλαίσιο της συζήτησης
κινήθηκε στην αντιμετώπιση της Ελλάδας σε περίπτωση ενός μεγάλου
σεισμού, στον τρόπο κατασκευής κτιρίων με αντισεισμικές υποδομές, αλλά
και για τα παλιά και νέα κτίρια της Αθήνας που κάποια εξ’ αυτών
αποτελούν ωρολογιακές βόμβες.
Τα κυριότερα σημεία της συνέντευξης ήταν τα εξής:
Γεράσιμος Παπαδόπουλος: “Στο μέλλον θα έχουμε μεγάλους σεισμούς”
Κάθε χρόνο κατά μέσον όρο έχουμε τουλάχιστον ένα μεγάλο σεισμό 6 Ρίχτερ ή και μεγαλύτερο. Ο τελευταίος μεγάλος σεισμός ήταν το 2017 με δύο πολύ ισχυρής έντασης σεισμούς.«Στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια έχουμε χαμηλά μεγέθη σεισμών αν και η στατιστική λέει ότι κάθε χρόνο έχουμε τουλάχιστον ένα σεισμό μεγέθους 6 Ρίχτερ ή και μεγαλύτερο. Είναι μαθηματικώς βέβαιο ότι θα έχουμε και στο μέλλον μεγάλους σεισμούς», καταλήγει ο κ. Παπαδόπουλος.
Κληθείς να σχολιάσει αν μετά τον φονικό σεισμό του 1999 μπορεί η επιστημονική κοινότητα να πει με σιγουριά πότε και αν θα ξαναδώσει το συγκεκριμένο ρήγμα τόσο μεγάλο σεισμό, είπε ότι «το να επανενεργοποιηθεί το ρήγμα και το λέμε με μεγάλη αβεβαιότητα όσον αφορά σε «εξάρι» σεισμό, έχουμε ενδείξεις ότι θα δώσει μετά από κάποιες εκατοντάδες χρόνια. Ωστόσο, μπορεί να δώσει ακόμη και αύριο, όπως ένας ασθενής μπορεί ξαφνικά να υποτροπιάσει».
Η δεκαετία του 1950 είχε τέσσερις με πέντε μεγάλους σεισμούς σε διάφορα σημεία της χώρας που εξολόθρευσε τη χώρα.
Είχαμε 480 θύματα από τους σεισμούς του 1953 στα Ιόνια νησιά. Εξολοθρευτηκαν η Ιθάκη, η Κεφαλλονιά και η Ζάκυνθος. Ακολούθησαν η Θεσσαλία το 1954 με πολλά θύματα. Το 1956 είχαμε σεισμό 7,6 Ρίχτερ στις Κυκλάδες με 53 θύματα στη Σαντορίνη. Θα έρθει η στιγμή όπως υποστηρίζω που η χώρα θα ξαναζήσει ανάλογε εμπειρίες διότι αυτή είναι η ροή των φυσικών φαινομένων. Άρα πρέπει όσο είναι δυνατόν να προετοιμαζόμαστε ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί ο εγκέλαδος να μας επισκεφτεί από τον εφελκυσμό.
Το φαινόμενο των επιφανειακών σεισμών όπως της Πάρνηθας θα επαναληφθεί. Αναφορικά με τα συστήματα πρόγνωσης για κοντινούς σεισμούς γίνονται έρευνες σε ολόκληρο τον κόσμο αλλά οι έρευνες δεν προσφέρουν μια επιχειρησιακή τακτική.
Υπάρχει δέσμη μέτρων, τα μέτρα έκτακτης ανάγκης, το σχέδιο Ξενοκράτης, η ενημέρωση και η εκπαίδευση πληθυσμού.
Εθνικά χρήματα για μελέτες δίνονται λιγοστά αν και βρισκόμαστε στην 6η θέση παγκοσμίως ως σεισμογενής χώρα. Διασωζόμαστε οριακά για την έρευνα και τις εφαρμογές από τα Ευρωπαϊκά προγράμματα. Ο οργανισμός αντισεισμικού σχεδιασμού και προστασίας ο ΟΑΣ που είναι φορέας κρατικός αρμόδιος να προετοιμάζει τη χώρα ενόψει μεγάλων σεισμών κάνει ό,τι μπορεί αλλά κάτω από καθεστώς δραστικών περικοπών.
Η χώρα από πλευράς αντισεισμικής προστασίας είναι πολύ καλύτερα απ’ ότι ήταν το 1981 αλλά δεν είναι στο επιθυμητό επίπεδο. Οι ανάγκες αντισεισμικής προστασίας πολλαπλασιάζονται και πρέπει να εντατικοποιούμε όσο μπορούμε τις προσπάθειές μας.
Όσο και αν έχει προχωρήσει η επιστήμη, σε ένα μόνο σημείο συμφωνούν όλοι οι ερευνητές: Δυστυχώς δεν υπάρχει ακόμη δυνατότητα αξιόπιστης και έγκαιρης προειδοποίησης των απειλούμενων πληθυσμών. Αυτό προκύπτει από τις εντατικές έρευνες των τελευταίων 30 ετών.
Ώσπου να βρεθούν οι επιστημονικές αποδείξεις αναγκαστικά ο κόσμος αρκείται στις ενδείξεις. Υπάρχουν σημάδια στη φύση που αν τα προσέξει κανείς μπορεί να τα εκλάβει ως «προαναγγελία» σεισμικής δόνησης. Οι διακυμάνσεις της στάθμης και η διατάραξη του νερού στα πηγάδια σημαίνουν ότι κάτι συμβαίνει στα έγκατα της γης. Η υποχθόνια βοή το ίδιο: Είναι σημάδι κίνησης των τεκτονικών πλακών, αποτέλεσμα των τεράστιων δυνάμεων που ασκούν πιέσεις στον γήινο φλοιό. Αστραπές εν αιθρία, εκλάμψεις και άλλα ασυνήθιστα φωτεινά φαινόμενα στο στερέωμα που φανερώνουν έντονη ηλεκτρική φόρτιση της ατμόσφαιρας μπορούν να εκληφθούν ως προπομποί μεγάλου σεισμού. Επίσης η ασυνήθιστη συμπεριφορά οικόσιτων ζώων, η έκδηλη ανησυχία σκύλων, γατών, βοοειδών και πουλερικών ενίοτε προηγείται ενός μεγάλου σεισμού.
Παναγιώτης Καρύδης: “Εξαιρετικά επαρκής ο αντισεισμικός κανονισμός, ο οποίος εγκαθιδρύθηκε επισήμως και πανελλαδικά το 1959”
Ο Καθ. Αντισεισμικών Κατασκευών κ. Παναγιώτης Καρύδης είπε πως τα κτήρια που φτιάχνουμε σήμερα στην Ελλάδα είναι αντισεισμικά καθώς υπάρχουν πολλοί έλεγχοι. Τα προηγούμενα χρόνια λόγω της αναπτυξιακής έκρηξης γύρω στο 1960 με 1985 τότε πριν τη χούντα όταν ένας μηχανικός πήγαινε στην πολεοδομία για να εγκρίνει τη στατική μελέτη ο μηχανικός – ελεγκτής έλεγχε ακόμη και πράξεις. Μετά το 1968 για να διευκολύνουν την ταχύτητα βγήκε μια σφραγίδα που έλεγε πως η μελέτη θα ελέγχει εν καιρώ τω δέοντι και πρακτικά ο έλεγχος δεν γινόταν ποτέ. Σήμερα γίνεται προσεισμικός έλεγχος ακόμη και σε μια μεταβίβαση ή ενοικίαση ακινήτου. Λαμβάνονται στα υπόψη το έδαφος, τα στατικά κλπ.
Σε γενικές γραμμές, τα κτίρια στην Ελλάδα έχουν συνεπείς κατασκευές, σύμφωνα με τον καθηγητή, ωστόσο, «όλα εξαρτώνται από τη συντήρηση».
Ο καθηγητής υπογράμμισε πως τα κτίρια που χτίστηκαν πριν από τον κανονισμό είναι γερά, σε αντίθεση με τα νεότερα, από το 1964 έως το 1980, τα οποία αντιμετωπίζουν προβλήματα λόγω «της ταχύτητας δόμησης, το μπουμ εξέλιξης, της προχειρότητας και τον μη έλεγχο της κατασκευής». Σχετικά με την συμβολή ενός μηχανικού στην διάγνωση τυχόν προβλημάτων σε κτίρια, ο κύριος Καρύδης σημείωσε πως «η αγορά ακινήτου θα πρέπει να συνοδεύεται από αυτοψία μηχανικού».
Ο κίνδυνος έχει πολλαπλασιαστεί από τα σαθρά εδάφη λόγω της έκτασης και της πυκνότητας της δόμησης. Όπου είχαμε πλημμύρες θα έχουμε και βλάβες από σεισμούς καθώς τα εδάφη είναι μαλακά. Όποιος θέλει να αγοράσει ένα οικόπεδο για να το χτίσει ή να αγοράσει ένα κτήριο κτισμένο καλό είναι να ανατρέξει σε παλιούς χάρτες πριν το 1940 για να δει πού υπήρχαν τα ρυάκια και τα μαλακά εδάφη για να δουν τη μορφολογία του εδάφους. Μην ξεχνάμε πως τα ενεργά ρήγματα επαναλαμβάνουν τους σεισμούς.
Το 1999 που έγινε ο μεγάλος σεισμός της Πάρνηθας είχαμε 80.000 κτήρια που χαρακτηρίστηκαν κίτρινα που έπρεπε να γίνουν επεμβάσεις για να είναι κατοικήσιμα και έπρεπε να ελεγχθούν. Τελικά αποχαρακτηρίστηκαν 28.000 κτήρια. Δυστυχώς πολλά κτήρια επισκευάστηκαν επιφανειακά η πουλήθηκαν αποτελώντας ωρολογιακές βόμβες. Τα δομικά υλικά έχουν μνήμη και θυμούνται τι έγινε εδώ σε όλη τη διάρκεια της ζωής του και το αποτέλεσμα είναι αθροιστικό. Πολλά προβλήματα εκ πηγάζουν από την νοοτροπία μας.
crashonline.gr
Τα κυριότερα σημεία της συνέντευξης ήταν τα εξής:
Γεράσιμος Παπαδόπουλος: “Στο μέλλον θα έχουμε μεγάλους σεισμούς”
Κάθε χρόνο κατά μέσον όρο έχουμε τουλάχιστον ένα μεγάλο σεισμό 6 Ρίχτερ ή και μεγαλύτερο. Ο τελευταίος μεγάλος σεισμός ήταν το 2017 με δύο πολύ ισχυρής έντασης σεισμούς.«Στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια έχουμε χαμηλά μεγέθη σεισμών αν και η στατιστική λέει ότι κάθε χρόνο έχουμε τουλάχιστον ένα σεισμό μεγέθους 6 Ρίχτερ ή και μεγαλύτερο. Είναι μαθηματικώς βέβαιο ότι θα έχουμε και στο μέλλον μεγάλους σεισμούς», καταλήγει ο κ. Παπαδόπουλος.
Κληθείς να σχολιάσει αν μετά τον φονικό σεισμό του 1999 μπορεί η επιστημονική κοινότητα να πει με σιγουριά πότε και αν θα ξαναδώσει το συγκεκριμένο ρήγμα τόσο μεγάλο σεισμό, είπε ότι «το να επανενεργοποιηθεί το ρήγμα και το λέμε με μεγάλη αβεβαιότητα όσον αφορά σε «εξάρι» σεισμό, έχουμε ενδείξεις ότι θα δώσει μετά από κάποιες εκατοντάδες χρόνια. Ωστόσο, μπορεί να δώσει ακόμη και αύριο, όπως ένας ασθενής μπορεί ξαφνικά να υποτροπιάσει».
Η δεκαετία του 1950 είχε τέσσερις με πέντε μεγάλους σεισμούς σε διάφορα σημεία της χώρας που εξολόθρευσε τη χώρα.
Είχαμε 480 θύματα από τους σεισμούς του 1953 στα Ιόνια νησιά. Εξολοθρευτηκαν η Ιθάκη, η Κεφαλλονιά και η Ζάκυνθος. Ακολούθησαν η Θεσσαλία το 1954 με πολλά θύματα. Το 1956 είχαμε σεισμό 7,6 Ρίχτερ στις Κυκλάδες με 53 θύματα στη Σαντορίνη. Θα έρθει η στιγμή όπως υποστηρίζω που η χώρα θα ξαναζήσει ανάλογε εμπειρίες διότι αυτή είναι η ροή των φυσικών φαινομένων. Άρα πρέπει όσο είναι δυνατόν να προετοιμαζόμαστε ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί ο εγκέλαδος να μας επισκεφτεί από τον εφελκυσμό.
Το φαινόμενο των επιφανειακών σεισμών όπως της Πάρνηθας θα επαναληφθεί. Αναφορικά με τα συστήματα πρόγνωσης για κοντινούς σεισμούς γίνονται έρευνες σε ολόκληρο τον κόσμο αλλά οι έρευνες δεν προσφέρουν μια επιχειρησιακή τακτική.
Υπάρχει δέσμη μέτρων, τα μέτρα έκτακτης ανάγκης, το σχέδιο Ξενοκράτης, η ενημέρωση και η εκπαίδευση πληθυσμού.
Εθνικά χρήματα για μελέτες δίνονται λιγοστά αν και βρισκόμαστε στην 6η θέση παγκοσμίως ως σεισμογενής χώρα. Διασωζόμαστε οριακά για την έρευνα και τις εφαρμογές από τα Ευρωπαϊκά προγράμματα. Ο οργανισμός αντισεισμικού σχεδιασμού και προστασίας ο ΟΑΣ που είναι φορέας κρατικός αρμόδιος να προετοιμάζει τη χώρα ενόψει μεγάλων σεισμών κάνει ό,τι μπορεί αλλά κάτω από καθεστώς δραστικών περικοπών.
Η χώρα από πλευράς αντισεισμικής προστασίας είναι πολύ καλύτερα απ’ ότι ήταν το 1981 αλλά δεν είναι στο επιθυμητό επίπεδο. Οι ανάγκες αντισεισμικής προστασίας πολλαπλασιάζονται και πρέπει να εντατικοποιούμε όσο μπορούμε τις προσπάθειές μας.
Όσο και αν έχει προχωρήσει η επιστήμη, σε ένα μόνο σημείο συμφωνούν όλοι οι ερευνητές: Δυστυχώς δεν υπάρχει ακόμη δυνατότητα αξιόπιστης και έγκαιρης προειδοποίησης των απειλούμενων πληθυσμών. Αυτό προκύπτει από τις εντατικές έρευνες των τελευταίων 30 ετών.
Ώσπου να βρεθούν οι επιστημονικές αποδείξεις αναγκαστικά ο κόσμος αρκείται στις ενδείξεις. Υπάρχουν σημάδια στη φύση που αν τα προσέξει κανείς μπορεί να τα εκλάβει ως «προαναγγελία» σεισμικής δόνησης. Οι διακυμάνσεις της στάθμης και η διατάραξη του νερού στα πηγάδια σημαίνουν ότι κάτι συμβαίνει στα έγκατα της γης. Η υποχθόνια βοή το ίδιο: Είναι σημάδι κίνησης των τεκτονικών πλακών, αποτέλεσμα των τεράστιων δυνάμεων που ασκούν πιέσεις στον γήινο φλοιό. Αστραπές εν αιθρία, εκλάμψεις και άλλα ασυνήθιστα φωτεινά φαινόμενα στο στερέωμα που φανερώνουν έντονη ηλεκτρική φόρτιση της ατμόσφαιρας μπορούν να εκληφθούν ως προπομποί μεγάλου σεισμού. Επίσης η ασυνήθιστη συμπεριφορά οικόσιτων ζώων, η έκδηλη ανησυχία σκύλων, γατών, βοοειδών και πουλερικών ενίοτε προηγείται ενός μεγάλου σεισμού.
Παναγιώτης Καρύδης: “Εξαιρετικά επαρκής ο αντισεισμικός κανονισμός, ο οποίος εγκαθιδρύθηκε επισήμως και πανελλαδικά το 1959”
Ο Καθ. Αντισεισμικών Κατασκευών κ. Παναγιώτης Καρύδης είπε πως τα κτήρια που φτιάχνουμε σήμερα στην Ελλάδα είναι αντισεισμικά καθώς υπάρχουν πολλοί έλεγχοι. Τα προηγούμενα χρόνια λόγω της αναπτυξιακής έκρηξης γύρω στο 1960 με 1985 τότε πριν τη χούντα όταν ένας μηχανικός πήγαινε στην πολεοδομία για να εγκρίνει τη στατική μελέτη ο μηχανικός – ελεγκτής έλεγχε ακόμη και πράξεις. Μετά το 1968 για να διευκολύνουν την ταχύτητα βγήκε μια σφραγίδα που έλεγε πως η μελέτη θα ελέγχει εν καιρώ τω δέοντι και πρακτικά ο έλεγχος δεν γινόταν ποτέ. Σήμερα γίνεται προσεισμικός έλεγχος ακόμη και σε μια μεταβίβαση ή ενοικίαση ακινήτου. Λαμβάνονται στα υπόψη το έδαφος, τα στατικά κλπ.
Σε γενικές γραμμές, τα κτίρια στην Ελλάδα έχουν συνεπείς κατασκευές, σύμφωνα με τον καθηγητή, ωστόσο, «όλα εξαρτώνται από τη συντήρηση».
Ο καθηγητής υπογράμμισε πως τα κτίρια που χτίστηκαν πριν από τον κανονισμό είναι γερά, σε αντίθεση με τα νεότερα, από το 1964 έως το 1980, τα οποία αντιμετωπίζουν προβλήματα λόγω «της ταχύτητας δόμησης, το μπουμ εξέλιξης, της προχειρότητας και τον μη έλεγχο της κατασκευής». Σχετικά με την συμβολή ενός μηχανικού στην διάγνωση τυχόν προβλημάτων σε κτίρια, ο κύριος Καρύδης σημείωσε πως «η αγορά ακινήτου θα πρέπει να συνοδεύεται από αυτοψία μηχανικού».
Ο κίνδυνος έχει πολλαπλασιαστεί από τα σαθρά εδάφη λόγω της έκτασης και της πυκνότητας της δόμησης. Όπου είχαμε πλημμύρες θα έχουμε και βλάβες από σεισμούς καθώς τα εδάφη είναι μαλακά. Όποιος θέλει να αγοράσει ένα οικόπεδο για να το χτίσει ή να αγοράσει ένα κτήριο κτισμένο καλό είναι να ανατρέξει σε παλιούς χάρτες πριν το 1940 για να δει πού υπήρχαν τα ρυάκια και τα μαλακά εδάφη για να δουν τη μορφολογία του εδάφους. Μην ξεχνάμε πως τα ενεργά ρήγματα επαναλαμβάνουν τους σεισμούς.
Το 1999 που έγινε ο μεγάλος σεισμός της Πάρνηθας είχαμε 80.000 κτήρια που χαρακτηρίστηκαν κίτρινα που έπρεπε να γίνουν επεμβάσεις για να είναι κατοικήσιμα και έπρεπε να ελεγχθούν. Τελικά αποχαρακτηρίστηκαν 28.000 κτήρια. Δυστυχώς πολλά κτήρια επισκευάστηκαν επιφανειακά η πουλήθηκαν αποτελώντας ωρολογιακές βόμβες. Τα δομικά υλικά έχουν μνήμη και θυμούνται τι έγινε εδώ σε όλη τη διάρκεια της ζωής του και το αποτέλεσμα είναι αθροιστικό. Πολλά προβλήματα εκ πηγάζουν από την νοοτροπία μας.
crashonline.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου