Γράφει ο Ιωάννης Αθ. Μπαλτζώης*
Και εκεί που το διεθνές
ενδιαφέρον για την Μέση Ανατολή είχε εστιασθεί στην διαφαινόμενη
ολοκληρωτική ήττα και κατάρρευση του ISIS (απελευθέρωση της Μοσούλης,
πολιορκία της Ράκα), όπως και στις πολιτικές εξελίξεις μεταξύ Σαουδικής
Αραβίας και των συμμάχων της εναντίον του Κατάρ, να που ξαφνικά(;)
έχουμε επικίνδυνες εξελίξεις στην Ιερουσαλήμ, μεταξύ Ισραηλινών και
Παλαιστινίων, με θανάτους εκατέρωθεν, με μήλο της έριδος το Όρος του
Ναού (κατά τους Ισραηλινούς), ή το Haram Al Sharif ( Χαράμ αλ Σαρίφ κατά
τους Παλαιστινίους και όλους τους Μουσουλμάνους). Ήταν η 14η
Ιουλίου όταν τρεις Παλαιστίνιοι επιτίθενται στην πλατεία των
Τεμενών,
με πυροβόλα όπλα κατά Ισραηλινών αστυνομικών, σκοτώνοντας τους δύο,
τραυματίζοντας τον τρίτο , διαφεύγοντας αρχικά και τελικά μετά από
επιχείρηση των Ισραηλινών σκοτώνονται και οι τρεις. Το γεγονός αυτό
ώθησε τους Ισραηλινούς και τους Παλαιστινίους σε μια δίνη, η οποία
κορυφώθηκε με τη δολοφονία τριών Ισραηλινών με μαχαίρι από παλαιστίνιο,
στον εποικισμό Halamish, στη Δυτική Όχθη. Συνεχίσθηκε με διαδηλώσεις,
εκδηλώσεις βίας, τραυματισμούς και θανάτους, όταν οι προσκυνητές μετά
την προσευχή της Παρασκευής (21/7) διασκορπίστηκαν και επέστρεψαν στην
Ανατολική Ιερουσαλήμ, όπου εκατοντάδες νεαροί έριχναν πέτρες και μολότοφ
στις ισραηλινές δυνάμεις ασφαλείας και σε Εβραίους που ζούσαν σε
αραβικές γειτονιές. Σε αυτά τα επεισόδια τρεις νέοι Παλαιστίνιοι,
σκοτώθηκαν από πυρά Ισραηλινών, καθώς ακόμη και στην Ιορδανία, όπου
αστυνομικός της Πρεσβείας του Ισραήλ στο Αμάν, σκοτώνει δύο Ιορδανούς
που του επιτίθενται με μαχαίρι.
Μετά από όλα αυτά, το Ισραήλ
αποφάσισε να τοποθετήσει ανιχνευτές μετάλλων στις εισόδους του Χαράμ αλ
Σαρίφ, για την είσοδο στο Τέμενος του Al Aqsa (Αλ Ακσά) και
στο Dom of the Rock (Τέμενος του Βράχου), γεγονός που προκάλεσε
καταιγίδα διαδηλώσεων στον Αραβικό κόσμο, με το περιστατικό στο Αμάν της
Ιορδανίας και τον θάνατο δύο Ιορδανών από Ισραηλινό αστυνομικό. Εδώ θα
πρέπει να αναφέρουμε ότι από τον Οκτώβριο του 2015, σημειώνονται
σποραδικά βίαια επεισόδια στο Ισραήλ και τα Παλαιστινιακά εδάφη, από τα
οποία έχουν σκοτωθεί 277 Παλαιστίνιοι, 42 Ισραηλινοί, δύο Αμερικάνοι,
δύο Ιορδανοί, ένας κάτοικος Ερυθραίας, ένας Σουδανός και μία Βρετανίδα,
σύμφωνα με τον απολογισμό του AFP. Μετά από συνομιλίες του
πρωθυπουργού του Ισραήλ Benjamin Netanyahu και του Βασιλιά Abdullah της
Ιορδανίας, ο οποίος θεωρείται και είναι ο επίσημος θεματοφύλακας των
Μουσουλμανικών Ιερών τόπων στην Ιερουσαλήμ, η κρίση φαίνεται να
υποχωρεί έστω και προσωρινά, γιατί κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος
για τις εξελίξεις. Έτσι ο μεν Ισραηλινός αστυνομικός μεταφέρθηκε στο
Ισραήλ και το Ισραήλ αποδέχθηκε την πρόταση Abdullah, για αφαίρεση των
ανιχνευτών μετάλλων και υιοθέτηση μέτρων που θα βασίζονται σε
προηγμένες τεχνολογίες (“smart checks”) και άλλων μέτρων, για την
εγγύηση της ασφάλειας των επισκεπτών και των προσκυνητών της Παλιάς
Πόλης και τους Όρους του Ναού. Σύμφωνα με τα ισραηλινά ΜΜΕ, σχεδιάζεται η
επένδυση σε προηγμένα συστήματα τηλεπαρακολούθησης, με τη βοήθεια των
οποίων είναι εφικτή η αναγνώριση προσώπων και ο εντοπισμός όπλων που
είναι κρυμμένα σε ρούχα. Έτσι αποφασίσθηκε να διατεθεί κονδύλι ύψους
100 εκατομμυρίων σέκελ (περίπου 28 εκατομ. δολάρια) για εξοπλισμό και
για περισσότερους αστυνομικούς. Η εφημερίδα Ma’ariv ανέφερε ότι οι
κάμερες θα εγκατασταθούν σε ολόκληρη την Παλιά Πόλη της Ιερουσαλήμ και
όχι στις πύλες εισόδου στο Όρος του Ναού / Τέμενος Αλ-Άκσα, έτσι ώστε να
μειωθεί η αντίσταση από πλευράς βακουφικής Αρχής , καθώς και από
πλευράς μουσουλμάνων αξιωματούχων.
Όπως γίνεται αντιληπτό στους
«παροικούντες την Ιερουσαλήμ», όλα αυτά φαίνεται ότι δεν είναι τυχαία,
όσο δεν λύνεται το Παλαιστινιακό και το υπόβαθρο των σχέσεων των δύο
λαών συντηρεί μια σοβαρή υποβόσκουσα κρίση. Όπως αναφέρεται σε άρθρο
στην Haaretz, σχεδόν πριν από δύο χρόνια, η Ισραηλινή στρατιωτική
υπηρεσία πληροφοριών προειδοποίησε την πολιτική ηγεσία σχετικά με την
πιθανότητα σοβαρής ανάφλεξης στα κατεχόμενα εδάφη. Η προειδοποίηση έγινε
σχεδόν πραγματικότητα, αφού 42 Ισραηλινοί και 277 Παλαιστίνιοι
σκοτώθηκαν σε ένα κύμα επιθέσεων με μαχαίρι, με αυτοκίνητο και όπλο. Η
κατάσταση στη Δυτική Όχθη δεν επιδεινώθηκε τελείως, κυρίως επειδή το
Ισραήλ αντέδρασε με προσοχή και αυτοσυγκράτηση, ενώ κατάφερε να
εκμεταλλευτεί τους μηχανισμούς της Παλαιστινιακής Αρχής για την από
κοινού καταπολέμηση της τρομοκρατίας του «μοναχικού λύκου». Η
προειδοποίηση παρέμεινε, ωστόσο, με ιδιαίτερη έμφαση στο Όρος του Ναού.
Ήταν σαφές στην ισραηλινή υπηρεσία πληροφοριών ότι ενδεχόμενες αλλαγές
στο ευαίσθητο status quo θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε απότομες και
βίαιες αντιδράσεις στα κατεχόμενα εδάφη, αλλά ίσως και στις γειτονικές
χώρες, όπως ήδη συνέβη στο Αμάν της Ιορδανίας. Η κλίμακα αυτών των μέχρι
τώρα διαδηλώσεων, μπορεί να υποδηλώνει ότι δεν είχε ακόμη συγκεντρωθεί
αρκετή αρνητική ενέργεια, ικανή να πυροδοτήσει μια νέα βίαιη εξέγερση,
τύπου Ιντιφάντα, καθόσον οι ανησυχίες παραμένουν.
Μετά από τα βίαια επεισόδια στην
Ιερουσαλήμ, ο Πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής, Mahmoud Abbas,
ανακοίνωσε ότι «παγώνουν» όλοι οι δίαυλοι συνεργασίας με το Ισραήλ. Η
Παλαιστινιακή Αρχή έχει λάβει ξανά τέτοια μέτρα στο παρελθόν, αν και
διατηρούσε πάντοτε χαμηλό προφίλ, όσον αφορά τη συνεργασία σε θέματα
ασφάλειας. Άλλωστε, αυτό εγγυάτο ένα βαθμό σταθερότητας, διασφαλίζοντας
παράλληλα ότι ο Abbas θα αισθανόταν ασφαλής από οποιαδήποτε απόπειρα
πραξικοπήματος της Χαμάς. Από την πλευρά του Ισραήλ, ο Αρχηγός του
Γενικού Επιτελείου των Ισραηλινών Ενόπλων Δυνάμεων (ΙDF), Αντιστράτηγος
Gadi Eizenkot, θα έπρεπε να επιστρατεύσει όλη την πειθώ του, έτσι ώστε
η κυβέρνηση να μην αντιδράσει με εκτεταμένη και παρατεταμένη συλλογική
τιμωρία, η οποία θα μπορούσε να διαταράξει τις προσπάθειες απομόνωσης
των τρομοκρατών από τον υπόλοιπο παλαιστινιακό πληθυσμό. Επισημαίνεται
ότι, κατά τη διάρκεια της προηγούμενης εβδομάδας, οι IDF και η Υπηρεσία
Ασφάλειας και Πληροφοριών [Shin Bet] προειδοποίησαν για τις συνέπειες
της εγκατάστασης ανιχνευτών μετάλλων στο Όρος του Ναού, θεωρώντας πολύ
σωστά, ότι οι Παλαιστίνιοι θα εκμεταλλευτούν τη διαμάχη για να
πυροδοτήσουν μια επικίνδυνη κατάσταση στα κατεχόμενα εδάφη, ενώ τα
μέτρα ασφάλειας δεν θα εξυπηρετήσουν κανένα πραγματικό όφελος.
Τη Δευτέρα (24/07/17), το Συμβούλιο
Ασφαλείας του ΟΗΕ διεξήγαγε συνομιλίες κεκλεισμένων των θυρών με θέμα
την πρόσφατη εκδήλωση των φονικών αναταραχών μεταξύ Ισραηλινών και
Παλαιστινίων. Το Συμβούλιο Ασφαλείας ενημερώθηκε για την έκθεση του
Ειδικού Συντονιστή του ΟΗΕ για την Ειρηνευτική Διαδικασία στη Μέση
Ανατολή, Nickolay Mladenov, ο οποίος δήλωσε ότι η διατήρηση του status
quo στο Όρος του Ναού είναι αποφασιστικής σημασίας και ότι η κρίση
πρέπει να επιλυθεί μέχρι την Παρασκευή, ώστε να αποφευχθεί η κλιμάκωση
της βίας. Ο Πρέσβης του Ισραήλ στον ΟΗΕ, Danny Danon, επέκρινε έντονα
την Παλαιστινιακή Αρχή, ενώ κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου
παρουσίασε φωτογραφίες από το σημείο της τρομοκρατικής επίθεσης στον
εποικισμό Halamish, στην οποία έχασαν τη ζωή τους τρεις Ισραηλινοί. «Αντί
να καταδικάζουν την τρομοκρατία και να ηρεμήσουν την κατάσταση, οι
Παλαιστίνιοι διαδίδουν ψέματα και ισχυρίζονται ότι για αυτή τη φοβερή
δολοφονία φταίει το Ισραήλ», δήλωσε ο Danon. O Παλαιστίνιος Πρέσβης στον ΟΗΕ, Riyad Mansour, δήλωσε ότι οι «Παλαιστίνιοι
θα παραμείνουν στους δρόμους για να υπερασπιστούν το Τέμενος Αλ Άκτσά
μέχρι να εξαλειφθούν όλα τα μέτρα που παραβιάζουν το δικαίωμά τους να
προσεύχονται και μέχρι την πλήρη απομάκρυνση των ανιχνευτών μετάλλων και
των καμερών».
Κρίνεται σκόπιμο, για την κατανόηση της
κατάστασης, να αναφερθεί η σπουδαιότητα αυτού του λόφου που ευρίσκεται
εντός της Παλαιάς Πόλης της Ιερουσαλήμ, που ονομάζεται το όρος του Ναού ή
Χαράμ αλ-Σαρίφ (σημαίνει ευγενές βουνό) και είναι ένας από τους
σημαντικότερους θρησκευτικούς χώρους στην Ιερουσαλήμ. Το Όρος του Ναού
αποτελεί το βόρειο τμήμα ενός πολύ στενού λόφου που κατηφορίζει απότομα
από βορρά προς νότο. Υψώνεται πάνω από την κοιλάδα των Κεδρών προς τα
ανατολικά και την κοιλάδα των Τυροποιών προς τα δυτικά και η κορυφή του
φτάνει σε ύψος 740 μ. πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Το Όρος
είναι σημαντικός θρησκευτικός χώρος για τους Εβραίους, τους Χριστιανούς,
τους Ρωμαίους και τους Μουσουλμάνους. Οι μελετητές της Βίβλου το έχουν
ταυτίσει με δύο βουνά, το όρος Μοριά, όπου ο Αβραάμ έδεσε τον Ισαάκ για
τον θυσιάσει, και το όρος Σιόν, όπου βρισκόταν το οχυρό των Ιεβουσαίων.
Στον Ιουδαϊσμό, το βουνό θεωρείται ως το μέρος το οποίο διάλεξε ο Θεός
για να αναπαυθεί η Θεϊκή παρουσία. Το όρος είναι ο πιο ιερός τόπος στον Ιουδαϊσμό
και το μέρος στο οποίο στρέφονται οι Εβραίοι όταν προσεύχονται.
Εξαιτίας της ιερότητάς του, πολλοί Εβραίοι δεν περπατούν επάνω στο όρος,
από φόβο μην εισέλθουν εκεί που βρίσκονταν τα άδυτα των αδύτων, όπου
σύμφωνα με τον ραβινικό νόμο, βρίσκεται η θεϊκή παρουσία. Για τους Σουνίτες Μουσουλμάνους, το όρος είναι ο τρίτος ιερότερος τόπος στο Ισλάμ.
Το βουνό θεωρείται πως είναι το σημείο από το οποίο μεταφέρθηκε κατά τη
διάρκεια της νύχτας ο Μωάμεθ και αναλήφθηκε ώστε να συναντήσει το Θεό.
Μετά την κατάληψη της Ιερουσαλήμ από τους Άραβες το 637 μ.Χ., οι
Ομεϋάδες χαλίφηδες κατασκεύασαν στο βουνό το τέμενος αλ-Ακσά και το Θόλο
του Βράχου (με τον χρυσό στρογγυλό θόλο). Ο Θόλος ολοκληρώθηκε το 692
και είναι ένα από τα παλαιότερα σωζόμενα δείγματα ισλαμικής
αρχιτεκτονικής. Ο Θόλος βρίσκεται στο κέντρο του βουνού, περίπου στη
θέση όπου σύμφωνα με τη Torah βρισκόταν
ο Ναός του Σολομώντα. Εξαιτίας των διεκδικήσεων τόσο του Ιουδαϊσμού όσο
και του Ισλάμ, είναι προφανώς ο πιο αμφισβητήσιμος θρησκευτικός χώρος,
σε ολόκληρο τον κόσμο. Και όπως γίνεται αντιληπτό, ότι συμβαίνει εκεί,
έχει επίπτωση τόσο στους Εβραίους, αλλά και στους Σουνίτες
Μουσουλμάνους και όλοι σπεύδουν να δηλώσουν την στήριξή τους σε αυτούς
που κατά την άποψή τους θίγονται. Έτσι και ο γείτονας Σουλτάνος βρήκε
την ευκαιρία να επιτεθεί κατά του Ισραήλ, κάνοντας έκκληση προς όλους
τους μουσουλμάνους να πάνε στην Ιερουσαλήμ και να υπερασπιστούν το
τέμενος Αλ Ακσά, κατηγορώντας και τον Netanyachu για απαράδεκτες δηλώσεις. Βέβαια πήρε σκληρή απάντηση από το Ισραήλ, όπου αναφέρεται χαρακτηριστικά: «Οι
δηλώσεις του προέδρου της Τουρκίας, Recep Tayyip Erdogan είναι εντελώς
άτοπες, αβάσιμες και διαστρεβλωμένες. Οι ημέρες της οθωμανικής
αυτοκρατορίας πέρασαν ανεπιστρεπτί. Η πρωτεύουσα του εβραϊκού λαού ήταν,
είναι και θα είναι για πάντα η Ιερουσαλήμ. Σε αντίθεση με το δικό σου
παρελθόν, η κυβέρνηση της Ιερουσαλήμ αποτελεί το θεματοφύλακα της
ασφάλειας όλων των μειονοτήτων και των θρησκευτικών ελευθεριών και
σέβεται τα δικαιώματά τους. Αυτοί που μένουν σε γυάλινα παλάτια, ας μην πετάνε πέτρες στους γειτόνους τους». Ενώ το γραφείο του πρωθυπουργού Νetanyachu εξέδωσε ανακοίνωση ως εξής: «Έχει ενδιαφέρον τι θα πει ο Erdogan στους κατοίκους της βόρειας Κύπρου ή τους Κούρδους. Ο Erdogan είναι ο τελευταίος που μπορεί κάνει κήρυγμα στο Ισραήλ».
Κατά τα άλλα , «οι σχέσεις Τουρκίας – Ισραήλ βελτιώνονται αργά και
σταθερά», όπως το αντιλαμβάνονται ορισμένοι και ας ευχόμαστε ο Αλλάχ να
δίνει χρόνια πολλά στον πολυχρονεμένο Σουλτάνο, γιατί «εξυπηρετεί» με
τον ιδιαίτερο τρόπο του, τα εθνικά μας συμφέροντα!!
* O Ιωάννης Αθ. Μπαλτζώης είναι
Αντγος (ε.α.), πρώην ΑΚΑΜ Τελ Αβίβ, πρώην Αξκος επιχειρήσεων της ECMM
στον πόλεμο της Βοσνίας, Απόφοιτος Tactical Intelligence School
(U.S.Army), Μεταπτυχιακό στην Γεωπολιτική Ανάλυση, Γεωστρατηγική Σύνθεση
και Σπουδές Άμυνας και Διεθνούς Δικαίου του Εθνικού Καποδιστριακού
Πανεπιστημίου Αθηνών, μέλος ΔΣ του ΕΛΙΣΜΕ.
Πηγές:
Φωτό: https://www.google.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου