Δευτέρα 23 Ιουνίου 2025

Έρχεται ψηφιακός Αρμαγεδδώνας: Οι ΗΠΑ μπορούν να προκαλέσουν διαδικτυακό blackout στην Ευρώπη.

 Η Ευρώπη μάλλον πρέπει να αναγνωρίσει μια σοβαρή ψηφιακή αδυναμία: οι ΗΠΑ ελέγχουν το «διακόπτη» του διαδικτύου…










Καθώς η αμερικανική κυβέρνηση ανεβάζει το επίπεδο στο γεωπολιτικό «πόκερ» που ξεκίνησε ο Donald Trump με τον εμπορικό πόλεμο, οι Ευρωπαίοι συνειδητοποιούν ότι η υπερβολική εξάρτησή τους από μια χούφτα αμερικανικών τεχνολογικών κολοσσών έχει δώσει στις ΗΠΑ το πάνω χέρι.
Η «θανατηφόρα» αδυναμία είναι η σχεδόν πλήρης εξάρτηση της Ευρώπης από τις αμερικανικές υπηρεσίες cloud.
Το υπολογιστικό νέφος (cloud computing) είναι η «καρδιά» του διαδικτύου, υποστηρίζοντας τα πάντα, από τα email που στέλνουμε και τα βίντεο που παρακολουθούμε μέχρι την επεξεργασία βιομηχανικών δεδομένων και τις κυβερνητικές επικοινωνίες.
Μόνο τρεις αμερικανικοί κολοσσοί — Amazon, Microsoft και Google — ελέγχουν πάνω από τα δύο τρίτα της αγοράς στην περιοχή, θέτοντας την διαδικτυακή ύπαρξη της Ευρώπης στα χέρια εταιρειών που είναι στενά συνδεδεμένες με τον Αμερικανό πρόεδρο, προκειμένου να αποφύγουν επικείμενους κανονισμούς και πρόστιμα.
Οι «γερανοί» της κυριαρχίας στην Ευρώπη έχουν εκφράσει εδώ και καιρό ανησυχίες ότι η εξάρτηση από το cloud σημαίνει πως οι αμερικανικές υπηρεσίες μπορούν να υποκλέψουν ευαίσθητα δεδομένα των Ευρωπαίων που αποθηκεύονται σε αμερικανικούς διακομιστές, χάρη στους αμερικανικούς νόμους.
Τώρα, σε έναν πολιτικό κύκλο που είδε τον Αμερικανό πρόεδρο να αλλάζει νόμους με αστραπιαία ταχύτητα και τον επικεφαλής της Εισαγγελίας του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου να χάνει την πρόσβαση στο email του στη Microsoft μετά τις κυρώσεις της Ουάσινγκτον (ακολουθούμενες από εντάλματα σύλληψης για Ισραηλινούς αξιωματούχους), υπάρχουν αληθινές ανησυχίες ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν την τεχνολογική τους υπεροχή για να ασκήσουν πιέσεις στο εξωτερικό.
«Ο Trump μισεί πραγματικά την Ευρώπη. Θεωρεί ότι ολόκληρος ο σκοπός της ΕΕ είναι να "εξαπατήσει" την Αμερική», είπε ο Zach Meyers, διευθυντής ερευνών στο think tank CERRE των Βρυξελλών.
«Η ιδέα ότι μπορεί να δώσει την εντολή να κλείσει το cloud ή να κάνει κάτι άλλο που θα βλάψει σοβαρά τα οικονομικά συμφέροντα, δεν είναι τόσο απίθανη όσο μπορεί να φαινόταν πριν από έξι μήνες.»
Ο Alexander Windbichler, διευθύνων σύμβουλος της αυστριακής εταιρείας cloud Anexia, δήλωσε ότι εύχεται οι «IT τύποι» όπως εκείνος να είχαν μιλήσει νωρίτερα για την «ανθυγιεινή εξάρτηση», υποστηρίζοντας ότι η βιομηχανία cloud στην Ευρώπη για πολύ καιρό απέφυγε τη λόμπι και την πολιτική, προτιμώντας να επικεντρωθεί στην τεχνολογική ανταγωνιστικότητα.
Θα έκλεινε ο Trump τις υπηρεσίες cloud στην Ευρώπη; «Δεν ξέρω.
Αλλά ποτέ δεν περίμενα ότι οι ΗΠΑ θα απειλούσαν να πάρουν την Γροιλανδία», είπε ο Alexander Windbichler. «Είναι πιο τρελό από το να κλείσεις το cloud.»

Πώς το «τι θα γινόταν αν» γίνεται πραγματικότητα

Οι προειδοποιήσεις άρχισαν μερικούς μήνες μετά την επιστροφή του Trump στον Λευκό Οίκο.
«Δεν είναι πλέον λογικό να υποθέσουμε ότι μπορούμε να εξαρτώμαστε πλήρως από τον αμερικανικό μας εταίρο.
Υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να χρησιμοποιήσει η αμερικανική κυβέρνηση όλα τα δεδομένα μας ή να τα καταστήσει μη προσβάσιμα από άλλες χώρες», δήλωσε ο Matthias Ecke, Γερμανός σοσιαλδημοκράτης ευρωβουλευτής, σε εκδήλωση τον Μάρτιο.
«Ο κίνδυνος διακοπής είναι το νέο παράδειγμα», είπε ο επικεφαλής της γαλλικής εταιρείας OVHcloud, Benjamin Revcolevschi, στην ίδια εκδήλωση. «Το cloud είναι σαν τη βρύση του νερού. Τι θα γινόταν αν κάποια στιγμή έκλεινε η βρύση;»
Η τεχνολογική αντίστοιχη της διακοπής του νερού θα ήταν η διακοπή υπηρεσιών από τις εταιρείες cloud κατόπιν εντολής της αμερικανικής κυβέρνησης.
Το υπολογιστικό νέφος επιτρέπει στις επιχειρήσεις να έχουν εικονική πρόσβαση σε αποθήκευση δεδομένων και επεξεργαστική ισχύ, διευρύνοντας δραστικά τις δυνατότητες χάρη στα τεράστια δίκτυα φυσικών κέντρων δεδομένων σε όλο τον κόσμο.
Και ενώ μια διακοπή των υπηρεσιών παραμένει ένα ακραίο σενάριο, οι αμερικανικοί τεχνολογικοί κολοσσοί πλέον δεν το απορρίπτουν ως πιθανότητα.
Η Microsoft τον Απρίλιο ανακοίνωσε ότι θα προσθέσει έναν δεσμευτικό όρο στα συμβόλαιά της με τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, ώστε να τις διατηρήσει online και να αντισταθεί σε οποιεσδήποτε εντολές διακοπής στην δικαστική διαδικασία.
Ενώ ο πρόεδρος της Microsoft, Brad Smith, δήλωσε ότι ο κίνδυνος να διατάξει η αμερικανική κυβέρνηση τις αμερικανικές τεχνολογικές εταιρείες να σταματήσουν τις δραστηριότητές τους στην ΕΕ είναι «εξαιρετικά απίθανος», παραδέχθηκε ότι αυτό είναι «μια πραγματική ανησυχία για τους ανθρώπους σε όλη την Ευρώπη.»
Η Amazon ανακοίνωσε μια νέα δομή διακυβέρνησης για την «κυρίαρχη προσφορά» της στην Ευρώπη για να εξασφαλίσει «ανεξάρτητες και συνεχείς επιχειρήσεις» και να μειώσει τις ανησυχίες.
Η εταιρεία φέρεται να έχει προετοιμάσει το προσωπικό της να απαντήσει σε ερωτήσεις πελατών σχετικά με διεθνείς απαγορεύσεις, δίνοντάς τους εντολή να πουν ότι «στην υποθετική περίπτωση που οι κυρώσεις αυτές υλοποιηθούν, η μονάδα cloud της Amazon θα κάνει ό,τι είναι πρακτικά δυνατόν για να εξασφαλίσει τη συνέχιση της υπηρεσίας.»
Πολλοί ειδικοί αναρωτιούνται ποια δύναμη θα έχουν οι αμερικανικές εταιρείες να αντισταθούν στον Λευκό Οίκο.
«Εάν αυτή η πολιτική διάσταση γίνει εχθρική, πόσο αξιόπιστο είναι ότι οι εταιρείες με τις καλύτερες προθέσεις μπορούν να αμφισβητήσουν τον πρόεδρό τους;», δήλωσε η Cristina Caffarra, οικονομολόγος στον τομέα της τεχνολογίας και του ανταγωνισμού και επίτιμη καθηγήτρια στο University College London.
Η είδηση ότι ο επικεφαλής της Εισαγγελίας του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, Karim Khan, έχασε την πρόσβαση στο email του στη Microsoft μετά τις αμερικανικές κυρώσεις λόγω εντάλματος σύλληψης για τον Ισραηλινό Πρωθυπουργό, Benjamin Netanyahu, ενίσχυσε τις ανησυχίες.
Η Microsoft αρνήθηκε να σχολιάσει τη συμμετοχή της στην αποσύνδεση του email του Khan, δηλώνοντας μόνο γενικά: «Σε καμία περίπτωση η Microsoft δεν διέκοψε ή ανέστειλε τις υπηρεσίες της στο ΔΠΔ.»
Η ανησυχία για την κυριαρχία της Ευρώπης στην τεχνολογία μεγαλώνει και οι ειδικοί καλούν για πραγματική ευρωπαϊκή εναλλακτική.
«Μπορείς να νιώσεις ότι είσαι μόνο μία εντολή εκτελεστικού διατάγματος μακριά από το να χάσεις την πρόσβαση σε κρίσιμες τεχνολογίες και υποδομές», είπε η Francesca Bria, καθηγήτρια καινοτομίας στο University College London.
«Έχει γίνει σαφές ότι η Ευρώπη δεν πρέπει να εξαρτάται από καμία εξωτερική δύναμη που έχει τη δυνατότητα να τραβήξει το "διακόπτη".»

Ένα σχέδιο 300 δισεκατομμυρίων ευρώ

Η πίεση για να απομακρυνθεί η Ευρώπη από το αμερικανικό cloud αντιμετωπίζει μια σκληρή πραγματικότητα: η αποδόμηση της αμερικανικής τεχνολογικής κυριαρχίας δεν θα είναι εύκολη, ούτε φτηνή.
«Αν κοιτάξετε το cloud, την τεχνητή νοημοσύνη, τα κέντρα δεδομένων, δυστυχώς, απλώς δεν υπάρχουν επαρκείς εναλλακτικές στις προσφορές της αμερικανικής ψηφιακής βιομηχανίας», είπε τον Απρίλιο ο πρώην Υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Jörg Kukies, καλώντας την ΕΕ να προχωρήσει με προσοχή στις εμπορικές αντιποίνες κατά του Trump.
Ένα σχέδιο βιομηχανικής πολιτικής που κερδίζει έδαφος ως πρότυπο για το πώς η ΕΕ μπορεί να ισχυροποιήσει τη θέση της εκτιμά το κόστος του στα 300 δισεκατομμύρια ευρώ.
Το σχέδιο EuroStack στοχεύει στο να κάνει την Ευρώπη ανεξάρτητη στον τομέα της ψηφιακής υποδομής μέχρι το λογισμικό, με την υποστήριξη της ευρωπαϊκής βιομηχανίας.
Η κίνηση αυτή θέλει η ΕΕ να συγκεντρωθεί γύρω από τρεις στόχους: «Αγόρασε Ευρωπαϊκά», «Πώλησε Ευρωπαϊκά», «Χρηματοδότησε Ευρωπαϊκά», ζητώντας από τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων να δώσουν προτεραιότητα στις ευρωπαϊκές εταιρείες στις δημόσιες συμβάσεις, να ορίσουν ποσοστά για τις κυβερνητικές αγορές και να δημιουργήσουν το ταμείο EuroStack για την υποστήριξη εγχώριων τεχνολογιών.
Το σχέδιο αυτό δεν είναι εύκολο, υποστηρίζει ο Mayers από το CERRE. «Ζητάνε πολλά λεφτά για αυτό το έργο. Εκατοντάδες δισεκατομμύρια.
Η ιδέα ότι θα εμφανιστεί μαγικά είναι μάλλον φανταστική», είπε. Αντίπαλοι όπως η αμερικανική εμπορική ένωση Chamber of Progress ισχυρίζονται ότι το κόστος μπορεί να ξεπεράσει τα 5 τρισεκατομμύρια ευρώ.
Ωστόσο, πολλές ευρωπαϊκές χώρες και κορυφαίοι νομοθέτες στην Ευρωπαϊκή Βουλή έχουν ήδη εκφράσει υποστήριξη για την πρωτοβουλία EuroStack, η οποία αναφέρεται ρητά στην πρόσφατη συμφωνία συνασπισμού στη Γερμανία.
Ωστόσο, οι πολιτικοί περπατούν σε τεντωμένο σκοινί, προσπαθώντας να ισορροπήσουν τις κινήσεις προς την ευρωπαϊκή κυριαρχία χωρίς να κατηγορηθούν για προστατευτισμό, κάτι που θα μπορούσε να προκαλέσει αντίδραση από τις ΗΠΑ.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου