Τετάρτη 15 Ιανουαρίου 2025

Τα δακτυλικά αποτυπώματα από αγαλματίδια της αρχαιότητας αποκάλυψαν τους δημιουργούς – Τα κατασκεύαζαν γυναίκες και παιδιά.


Μία αρχαιολογική μελέτη που δημοσιεύτηκε από τη Leonie Hoff, στο Oxford Journal of Archaeology, ανέλυσε τα δακτυλικά αποτυπώματα σε ειδώλια τερακότας που είχαν ανακαλυφθεί στην αρχαία πόλη Θώνις ή Ηράκλειον, στην Αίγυπτο – κοντά στην Αλεξάνδρεια, της οποίας τα ευρήματα ανακαλύφθηκαν 2,5 χιλιόμετρα από τη στεριά και 10 μέτρα κάτω από το νερό.

Η ανάλυση, η οποία συνδυάζει προηγμένη τεχνολογία με παραδοσιακές αρχαιολογικές μεθόδους, αποκαλύπτει ποιοι ήταν οι τεχνίτες που διαμόρφωναν τα τεχνουργήματα αυτά, μεταξύ του 7ου και του 2ου αιώνα π.Χ., προσφέροντας άνευ προηγουμένου στοιχεία σχετικά με την οργάνωση της εργασίας στην αρχαία Αίγυπτο.

Η αρχαία Θώνις.

Η Θώνις ή Ηράκλειον, μία ευημερούσα πόλη – λιμάνι της Αιγύπτου, κοντά στην εκβολή του Νείλου, ήκμασε ως ένα πολύβουο κέντρο εμπορίου και διοίκησης μεταξύ του ελληνικού και του αιγυπτιακού κόσμου. Η πόλη ιδρύθηκε τον 8ο αιώνα π.Χ. και έγινε πολιτιστικό και οικονομικό κέντρο, μέχρι που η υπεροχή της επισκιάστηκε από την Αλεξάνδρεια.

Τον 2ο αιώνα π.Χ., μία φυσική καταστροφή επέφερε την κατάρρευσή της και παρέμεινε κρυμμένη κάτω από το νερό, μέχρι την εκ νέου ανακάλυψή της, το 1990.

Τρία καθοριστικής σημασίας ευρήματα.

Στο πλαίσιο αυτό, τα ειδώλια από τερακότα που ανακαλύφθηκαν στο σημείο, παρέχουν κρίσιμα στοιχεία για τις καθημερινές πρακτικές, τις πολιτιστικές αλληλεπιδράσεις και την κατανομή της εργασίας σε μια κοσμοπολίτικη κοινότητα.


Η μελέτη εστιάζει σε εννέα ειδώλια που επιλέχθηκαν από ένα σύνολο άνω των 60, και έχουν ορατά τα δακτυλικά αποτυπώματα των κατασκευαστών τους.

Τα αποτυπώματα αυτά, αναλύθηκαν με τη χρήση απεικόνισης μετασχηματισμού ανάκλασης (RTI), μία μέθοδο που μετρά την πυκνότητα και το εύρος των επιδερμικών ραβδωτών μοτίβων.

Τα δεδομένα αυτά, διασταυρώθηκαν με πολλές παραπομπές σύγχρονων μελετών πυκνότητας δακτυλικών αποτυπωμάτων και έκαναν δυνατή την εκτίμηση του φύλου και την ηλικία των τεχνιτών.

Εικόνα από την εργαστηριακή ανάλυση των αποτυπωμάτων. Φωτογραφία: Franck Goddio / Hilti Foundation
Εικόνα από την εργαστηριακή ανάλυση των αποτυπωμάτων. 
Φωτογραφία: Franck Goddio / Hilti Foundation

Η μελέτη τονίζει τρία καθοριστικής σημασίας ευρήματα, τα οποία επαναπροσδιορίζουν τη γνώση μας για την τεχνική παραγωγή στην αρχαία Θώνι ή Ηράκλειον. Πρώτον, ταυτοποιήθηκε μια αξιοσημείωτη ποικιλομορφία τεχνιτών, όπως άνδρες, γυναίκες και παιδιά που συμμετείχαν ενεργά στην κατασκευή των ειδωλίων, αμφισβητώντας την προειλημμένη αντίληψη ότι, ήταν εξ ολοκλήρου ένα ανδρικό επάγγελμα.

Τα δακτυλικά αποτυπώματα αποκαλύπτουν μια συνεργατική διεργασία στην οποία παιδιά, πιθανόν μαθητευόμενοι, εργάζονταν υπό την επίβλεψη ενηλίκων, μαρτυρώντας την ύπαρξη ενός δομημένου συστήματος εκπαίδευσης μέσα στα εργαστήρια.

Το ελληνικό πολιτιστικό αποτύπωμα.

Τέλος, παρατηρήθηκε ένα σημαντικό πολιτιστικό αποτύπωμα, τα οποίο αποδεικνύεται από την υιοθέτηση ελληνικών τεχνικών, όπως η χρήση καλουπιών και λεπτεπίλεπτων υλικών, τα οποία ήταν ενσωματωμένα με τους τοπικούς ρυθμούς και τα χαρακτηριστικά, για τη δημιουργία προϊόντων που αντανακλούν τον συγκερασμό των δύο πολιτισμών.

Χάρτης με τα σημαντικότερα ευρήματα και τα ιερά της αρχαίας πόλης Θώνις. Φωτογραφία:Εκπληκτική ανακάλυψη: Ανάλυση των δαχτυλικών αποτυπωμάτων σε αγαλματίδια της αρχαιότητας, αποκάλυψε ότι τα κατασκεύαζαν γυναίκες και παιδιά – τι αποκαλύπτει για το εμπορικό δίκτυο και τις επιρροές της αρχαίας Ελλάδας. Φωτογραφία: Franck Goddio / Hilti Foundation
Χάρτης με τα σημαντικότερα ευρήματα και τα ιερά της αρχαίας πόλης Θώνις. 
Φωτογραφία: Franck Goddio / Hilti Foundation

Μία οικονομία βασισμένη στην οικογενειακή μονάδα.

Η παρουσία των παιδιών στα εργαστήρια, μαρτυρά μία οικονομία τεχνιτών βασισμένη στην μονάδα της οικογένειας, ενώ η συμμετοχή των γυναικών, δηλώνει μια πιο ισότιμη κατανομή της εργασίας απ’ ό,τι θεωρούταν μέχρι πρότινος.

Οι διαφορές ανάμεσα στα εισαγόμενα και τοπικά παραγόμενα ειδώλια, αντανακλούν δυναμικές πολιτιστικές αλληλεπιδράσεις. Τα ελληνικά τεχνουργήματα είναι πιο περίτεχνα και συνδέονται περισσότερο με την ανδρική εργασία, ενώ τα τοπικά κομμάτια, παρουσιάζουν περισσότερη ποικιλομορφία των κατασκευαστών.

Το μέλλον των ερευνών.

Η πρωτοποριακή μελέτη στη χρήση των δακτυλικών αποτυπωμάτων για την κατανόηση της αρχαιολογίας της Μεσογείου, θέτει τα θεμέλια για ευρύτερη μελέτη. Η ανάλυση των αποτυπωμάτων σε άλλα σημεία, μπορεί να αποκαλύψει παρόμοια μοτίβα και να εμβαθύνει την κατανόηση της τεχνικής εργασίας και των κοινωνικών σχέσεων στον αρχαίο κόσμο.

enikos.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου