Ένας νέος γεωπολιτικός χάρτης ξεδιπλώνεται - Το τέλος της Συρίας (και της "Παλαιστίνης" προς το παρόν) -- του Alastair Crooke.

 

Οι Ισραηλινοί γενικά γιορτάζουν τις "νίκες" τους. Θα βαρύνει αυτή η ευφορία τις αμερικανικές επιχειρηματικές ελίτ;

Η Συρία έχει εισέλθει στην άβυσσο - οι δαίμονες της Αλ Κάιντα, του ISIS και τα πιο αδιάλλακτα στοιχεία της Μουσουλμανικής Αδελφότητας κάνουν κύκλους στον ουρανό. Επικρατεί χάος, λεηλασίες, φόβος και ένα τρομερό πάθος για εκδίκηση ζεματίζει το αίμα. Οι εκτελέσεις στους δρόμους είναι διαδεδομένες.

Ίσως η Hayat Tahrir Al-Sham (HTS) και ο ηγέτης της, Al-Joulani, (ακολουθώντας τουρκικές οδηγίες), σκέφτηκαν να ελέγξουν τα πράγματα. Αλλά το HTS είναι μια ετικέτα-ομπρέλα όπως η Αλ Κάιντα, το ISIS και η Αν Νούσρα, και οι φατρίες του έχουν ήδη διολισθήσει σε φατριαστικές μάχες. Το συριακό "κράτος" διαλύθηκε στη μέση της νύχτας- η αστυνομία και ο στρατός πήγαν στα σπίτια τους, αφήνοντας τις αποθήκες όπλων ανοιχτές για να τις λεηλατήσουν οι Σεμπάμπ. Οι πόρτες των φυλακών άνοιξαν (ή ανοίχτηκαν). Κάποιοι, αναμφίβολα, ήταν πολιτικοί κρατούμενοι, αλλά πολλοί δεν ήταν. Μερικοί από τους πιο μοχθηρούς κρατούμενους περιφέρονται τώρα στους δρόμους.

Οι Ισραηλινοί -μέσα σε λίγες ημέρες- ξεκοιλίδωσαν πλήρως την αμυντική υποδομή του κράτους με περισσότερες από 450 αεροπορικές επιδρομές: πυραυλική αεράμυνα, ελικόπτερα και αεροσκάφη της συριακής πολεμικής αεροπορίας, το ναυτικό και τα οπλοστάσια- όλα καταστράφηκαν στη "μεγαλύτερη αεροπορική επιχείρηση στην ιστορία του Ισραήλ".

Η Συρία δεν υφίσταται πλέον ως γεωπολιτική οντότητα. Στα ανατολικά, οι κουρδικές δυνάμεις (με την στρατιωτική υποστήριξη των ΗΠΑ) καταλαμβάνουν τους πετρελαϊκούς και γεωργικούς πόρους του πρώην κράτους. Οι δυνάμεις και οι πληρεξούσιοι του Ερντογάν συμμετέχουν σε μια προσπάθεια να συντρίψουν πλήρως τον κουρδικό θύλακα (αν και οι ΗΠΑ έχουν πλέον μεσολαβήσει για μια κατά κάποιο τρόπο εκεχειρία). Και στα νοτιοδυτικά, τα ισραηλινά άρματα μάχης έχουν καταλάβει το Γκολάν και τη γη πέρα από αυτό σε απόσταση 20 χιλιομέτρων από τη Δαμασκό. Το 2015 το περιοδικό Economist έγραψε: "Μαύρος χρυσός κάτω από το Γκολάν: Οι γεωλόγοι στο Ισραήλ πιστεύουν ότι βρήκαν πετρέλαιο - σε πολύ δύσκολη περιοχή". Ισραηλινοί και Αμερικανοί πετρελαιάδες πιστεύουν ότι ανακάλυψαν έναν κολοσσό σε αυτή την πιο άβολη περιοχή.

Και ένα μεγάλο εμπόδιο - η Συρία - στις ενεργειακές φιλοδοξίες της Δύσης μόλις διαλύθηκε.

Ο στρατηγικός πολιτικός ισορροπιστής του Ισραήλ που ήταν η Συρία από το 1948, έχει εξαφανιστεί. Και η προηγούμενη "χαλάρωση των εντάσεων" μεταξύ της σουνιτικής σφαίρας και του Ιράν έχει διαταραχθεί από την αγενή παρέμβαση των rebrands του ISIS και από τον οθωμανικό ρεβανσισμό που συνεργάζεται με το Ισραήλ, μέσω αμερικανικών (και βρετανικών) μεσαζόντων. Οι Τούρκοι δεν συμφιλιώθηκαν ποτέ πραγματικά με τη Συνθήκη του 1923 που έκλεισε τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, με την οποία παραχώρησαν τη σημερινή βόρεια Συρία στο νέο κράτος της Συρίας.

Μέσα σε λίγες ημέρες, η Συρία διαμελίστηκε, διχοτομήθηκε και βαλκανικοποιήθηκε. Γιατί λοιπόν το Ισραήλ και η Τουρκία εξακολουθούν να βομβαρδίζουν; Οι βομβαρδισμοί άρχισαν από τη στιγμή που ο Μπασάρ Αλ Άσαντ αποχώρησε - επειδή η Τουρκική Δημοκρατία και το Ισραήλ ανησυχούν ότι οι σημερινοί κατακτητές μπορεί να αποδειχθούν εφήμεροι και ότι σύντομα μπορεί να εκτοπιστούν και οι ίδιοι. Δεν χρειάζεται να κατέχεις κάτι για να το ελέγχεις. Ως ισχυρά κράτη στην περιοχή, το Ισραήλ και η Τουρκία θα επιθυμούν να ασκήσουν έλεγχο όχι μόνο επί των πόρων, αλλά και επί του ζωτικού περιφερειακού σταυροδρόμι και περάσματος που ήταν η Συρία.

Αναπόφευκτα, ωστόσο, το "Μεγάλο Ισραήλ" είναι πιθανό, κάποια στιγμή, να έρθει σε σύγκρουση με τον οθωμανικό ρεβανσισμό του Ερντογάν. Ομοίως, το μέτωπο Σαουδικής Αραβίας-Αιγύπτου-Ανατολής δεν θα καλωσορίσει την αναβίωση ούτε των ανακατατάξεων του ISIS, ούτε της τουρκικής έμπνευσης και της οθωμανικής μουσουλμανικής αδελφότητας. Η τελευταία αποτελεί άμεση απειλή για την Ιορδανία, που συνορεύει πλέον με τη νέα επαναστατική οντότητα.

Τέτοιες ανησυχίες μπορεί να ωθήσουν αυτά τα κράτη του Κόλπου πιο κοντά στο Ιράν. Το Κατάρ, ως προμηθευτής όπλων και χρηματοδότησης στο καρτέλ HTS, μπορεί να εξοστρακιστεί και πάλι από άλλους ηγέτες του Κόλπου.

Ο νέος γεωπολιτικός χάρτης θέτει πολλά άμεσα ερωτήματα σχετικά με το Ιράν, τη Ρωσία, την Κίνα και τις BRICS. Η Ρωσία έχει παίξει ένα πολύπλοκο παιχνίδι στη Μέση Ανατολή - από τη μία πλευρά, ασκώντας έναν κλιμακούμενο αμυντικό πόλεμο έναντι των δυνάμεων του ΝΑΤΟ και διαχειριζόμενη βασικά ενεργειακά συμφέροντα- ενώ, ταυτόχρονα, προσπαθεί να μετριάσει τις επιχειρήσεις της Αντίστασης προς το Ισραήλ, προκειμένου να μην επιδεινωθούν εντελώς οι σχέσεις με τις ΗΠΑ. Η Μόσχα ελπίζει -χωρίς ιδιαίτερη πεποίθηση- ότι θα μπορούσε να προκύψει ένας διάλογος με τον επερχόμενο πρόεδρο των ΗΠΑ, κάποια στιγμή στο μέλλον.

Η Μόσχα πιθανότατα θα βγάλει το συμπέρασμα ότι οι "συμφωνίες" κατάπαυσης του πυρός, όπως η Συμφωνία της Αστάνα για τον περιορισμό των τζιχαντιστών εντός των ορίων της αυτόνομης ζώνης Ιντλίμπ στη Συρία, δεν αξίζουν το χαρτί στο οποίο γράφτηκαν. Η Τουρκική Δημοκρατία - εγγυητής της Αστάνα - μαχαίρωσε πισώπλατα τη Μόσχα. Πιθανότατα, αυτό θα κάνει τη ρωσική ηγεσία πιο σκληρή απέναντι στην Ουκρανία και σε κάθε δυτική συζήτηση για εκεχειρία.

Ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν μίλησε στις 11 Δεκεμβρίου: "Δεν πρέπει να υπάρχει καμία αμφιβολία ότι αυτό που συνέβη στη Συρία σχεδιάστηκε στα δωμάτια διοίκησης των Ηνωμένων Πολιτειών και του Ισραήλ. Έχουμε αποδείξεις γι' αυτό. Μια από τις γειτονικές χώρες της Συρίας έπαιξε επίσης ρόλο, αλλά οι πρωταρχικοί σχεδιαστές είναι οι ΗΠΑ και το σιωνιστικό καθεστώς". Σε αυτό το πλαίσιο, ο Αγιατολάχ Χαμενεΐ κατέρριψε τις εικασίες για τυχόν αποδυνάμωση της θέλησης για αντίσταση.

Η νίκη της Τουρκίας μέσω αντιπροσώπων στη Συρία μπορεί ωστόσο να αποδειχθεί Πύρρειος. Ο υπουργός Εξωτερικών του Ερντογάν, Χακάν Φιντάν, είπε ψέματα στη Ρωσία, τα κράτη του Κόλπου και το Ιράν σχετικά με τη φύση αυτού που μαγειρεύεται στη Συρία. Αλλά το χάος τώρα είναι του Ερντογάν. Αυτοί που πρόδωσε θα πάρουν κάποια στιγμή την εκδίκησή τους.

Το Ιράν, όπως φαίνεται, θα επανέλθει στην προηγούμενη στάση του να συγκεντρώσει τα ετερόκλητα νήματα της περιφερειακής αντίστασης για την καταπολέμηση της μετενσάρκωσης της Αλ Κάιντα. Δεν θα γυρίσει την πλάτη του στην Κίνα, ούτε στο σχέδιο BRICS. Το Ιράκ - υπενθυμίζοντας τις φρικαλεότητες του ISIS στον εμφύλιο πόλεμό του - θα ενωθεί με το Ιράν, όπως και η Υεμένη. Το Ιράν θα γνωρίζει ότι οι εναπομείναντες κόμβοι του πρώην συριακού στρατού θα μπορούσαν κάλλιστα, κάποια στιγμή, να συμμετάσχουν στη μάχη κατά του καρτέλ HTS. Ο Μάχερ Αλ Άσαντ πήρε ολόκληρη την τεθωρακισμένη μεραρχία του μαζί του στην εξορία στο Ιράκ τη νύχτα της αναχώρησης του Μπασάρ Αλ Άσαντ.

Η Κίνα δεν θα είναι ευχαριστημένη με τα γεγονότα στη Συρία. Οι Ουιγούροι διαδραμάτισαν εξέχοντα ρόλο στην εξέγερση της Συρίας (υπολογίζεται ότι υπήρχαν 30.000 Ουιγούροι στο Ιντλίμπ, υπό την εκπαίδευση της Τουρκίας (η οποία θεωρεί τους Ουιγούρους ως το αρχικό συστατικό του τουρκικού έθνους). Η Κίνα, επίσης, πιθανόν να δει την ανατροπή της Συρίας ως υπογράμμιση των υποτιθέμενων δυτικών απειλών για τις δικές της γραμμές ενεργειακής ασφάλειας που περνούν από το Ιράν, τη Σαουδική Αραβία και το Ιράκ.

Τέλος, τα δυτικά συμφέροντα μάχονται για τους πόρους της Μέσης Ανατολής εδώ και αιώνες - και τελικά αυτό είναι που βρίσκεται πίσω από τον πόλεμο σήμερα.

Είναι, ή δεν είναι, φιλοπόλεμος, αναρωτιούνται οι άνθρωποι για τον Τραμπ, αφού έχει ήδη σηματοδοτήσει ότι η ενεργειακή κυριαρχία θα αποτελέσει βασική στρατηγική για την κυβέρνησή του.

Λοιπόν, οι δυτικές χώρες είναι βαθιά χρεωμένες, τα δημοσιονομικά περιθώρια ελιγμών τους συρρικνώνονται γρήγορα και οι κάτοχοι ομολόγων αρχίζουν να εξεγείρονται. Υπάρχει ένας αγώνας δρόμου για την εξεύρεση νέων εγγυήσεων για τα νομίσματα fiat. Παλαιότερα ήταν ο χρυσός- από τη δεκαετία του 1970 ήταν το πετρέλαιο, αλλά το πετροδολάριο έχει καταρρεύσει. Οι Αγγλοαμερικανοί θα ήθελαν πολύ να έχουν και πάλι το πετρέλαιο του Ιράν - όπως έκαναν μέχρι τη δεκαετία του 1970 - για να εξασφαλίσουν και να οικοδομήσουν ένα νέο χρηματικό σύστημα που θα συνδέεται με την πραγματική αξία που ενυπάρχει στα εμπορεύματα.

Αλλά ο Τραμπ λέει ότι θέλει να "τερματίσει τους πολέμους" και όχι να τους ξεκινήσει. Μήπως η επαναχάραξη του γεωπολιτικού χάρτη καθιστά κάποια παγκόσμια συμμαχία μεταξύ Ανατολής και Δύσης περισσότερο ή λιγότερο πιθανή;

Παρ' όλη τη συζήτηση για πιθανές "συμφωνίες" του Τραμπ με το Ιράν και τη Ρωσία, είναι μάλλον πολύ νωρίς για να πούμε αν θα υλοποιηθούν - ή αν μπορούν να υλοποιηθούν.

Κατά τα φαινόμενα, ο Τραμπ πρέπει πρώτα να εξασφαλίσει την εσωτερική "συμφωνία", προτού μάθει αν έχει το περιθώριο για συμφωνίες στην εξωτερική πολιτική.

Φαίνεται ότι οι κυρίαρχες δομές (κυρίως το στοιχείο "Ποτέ-Τραμπ" στη Γερουσία) θα επιτρέψουν στον Τραμπ σημαντική ευχέρεια σε βασικούς διορισμούς για τα εγχώρια υπουργεία και τις υπηρεσίες που διαχειρίζονται τις πολιτικές και οικονομικές υποθέσεις των ΗΠΑ (που είναι το βασικό μέλημα του Τραμπ) - και θα επιτρέψουν επίσης μια ορισμένη διακριτική ευχέρεια στα, ας πούμε, "πολεμικά" υπουργεία που στοχοποίησαν τον Τραμπ τα τελευταία χρόνια, όπως το FBI και το υπουργείο Δικαιοσύνης.

Η υποτιθέμενη "συμφωνία" φαίνεται να είναι ότι οι διορισμοί του θα πρέπει ακόμη να υποβληθούν σε επικύρωση από τη Γερουσία και θα πρέπει σε γενικές γραμμές να είναι "σύμφωνοι" με την εξωτερική πολιτική της Διυπηρεσίας (ιδίως όσον αφορά το Ισραήλ).

Ωστόσο, οι μεγαλοστελέχη της Διυπηρεσίας φέρονται να επιμένουν στο βέτο τους σε διορισμούς που επηρεάζουν τις βαθύτερες δομές της εξωτερικής πολιτικής. Και εδώ βρίσκεται η ουσία των πραγμάτων.

Οι Ισραηλινοί γενικά γιορτάζουν τις "νίκες" τους. Θα βαρύνει αυτή η ευφορία τις αμερικανικές επιχειρηματικές ελίτ; Η Χιζμπολάχ περιορίστηκε, η Συρία αποστρατικοποιήθηκε και το Ιράν δεν βρίσκεται στα σύνορα του Ισραήλ. Η απειλή για το Ισραήλ σήμερα είναι ποιοτικά χαμηλότερης τάξης. Είναι αυτό, από μόνο του, αρκετό για να επιτρέψει την αποκλιμάκωση των εντάσεων, ή για να δούμε να αναδύονται κάποιες ευρύτερες συνεννοήσεις; Πολλά θα εξαρτηθούν από τις πολιτικές συνθήκες του Νετανιάχου. Αν ο πρωθυπουργός βγει σχετικά αλώβητος από τη διαδικασία του ποινικού δικαστηρίου, θα χρειαστεί να πάρει το μεγάλο "στοίχημα" της στρατιωτικής δράσης κατά του Ιράν, με τον γεωπολιτικό χάρτη να έχει μεταμορφωθεί τόσο ξαφνικά;

strategic-culture.su

diodotos-k-t.blogspot.com