«Αυτές θα είναι οι τελευταίες μου εκλογές»
Αίσθηση προκάλεσαν στη Δύση οι τελευταίες δηλώσεις του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ενόψει Αυτοδιοικητικών Εκλογών: «Εργάζομαι με όλες μου τις δυνάμεις, αυτές οι εκλογές θα είναι για μένα οι τελευταίες». Τα ειδησεογραφικά πρακτορεία μεταδίδουν ότι ο Ερντογάν «προαναγγέλλει την αποχώρησή του» ή ότι «σκέπτεται να σταματήσει», όπως αναφέρει η Deutsche Welle
Στην ίδια την Τουρκία ακούστηκαν μάλλον σκωπτικά σχόλια. «Πάλι θέλει να σταματήσει;» γράφουν κάποιοι στα social media και διερωτώνται πόσες φορές μέχρι σήμερα ο Τούρκος πρόεδρος έχει προαναγγείλει την αποχώρησή του. Δύο ή τρεις; Μήπως τέσσερις;.
«Αυτές θα είναι οι τελευταίες μου εκλογές», ανέφερε την 8η Μαρτίου ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. «Για εμένα, αυτές είναι οι τελικές εκλογές. Αυτές οι εκλογές είναι οι τελευταίες μου, με την εξουσιοδότηση που δίνει ο νόμος. Το αποτέλεσμα θα είναι η μεταβίβαση μίας εμπιστοσύνης για τα αδέλφια μου, που θα έλθουν ύστερα από εμένα», υπογράμμισε.
«Πάλι θα σταματήσει;»
Τα κοινωνικά δίκτυα πήραν «φωτιά», με αρκετούς χρήστες να διερωτώνται πόσες φορές έως σήμερα ο επικεφαλής του τουρκικού κράτους έχει προαναγγείλλει ότι θα αποχωρούσε από τον πολιτικό στίβο της γείτονος.
Η αναφορά του σε «τελευταία συμμετοχή σε εκλογές» είχε επαναληφθεί και πριν από τις βουλευτικές εκλογές του 2009, πριν από το συνέδριο του AKP το 2012 αλλά και πριν από τις διπλές προεδρικές και βουλευτικές εκλογές, το 2023.
Αποχωρεί από το ...2009.
Ο Χακί Τας, συνεργάτης του Γερμανικού Ινστιτούτου Διεθνών Σπουδών (GIGA) με έδρα το Αμβούργο, υπενθυμίζει ότι ο Τούρκος πρόεδρος «το 2009 έκανε λόγο για τις τελευταίες εκλογές στις οποίες θα συμμετείχε. Το 2012 έλεγε ότι διεκδικεί την ηγεσία του κόμματός του για τελευταία φορά. Το 2023 υποσχόταν ότι επιδιώκει λαϊκή εντολή για μία τελευταία φορά».
Είναι ο πρώτος ανώτατος άρχων που ασκεί ταυτόχρονα την προεδρία της κυβέρνησης, επιπλέον δε παραμένει επικεφαλής του κυβερνώντος κόμματος AKP. Κατά συνέπεια, ο Χακί Τας θεωρεί ότι οι τελευταίες δηλώσεις μάλλον αποτελούν τακτικό ελιγμό για έναν Ερντογάν που απευθύνεται στο συναίσθημα των ψηφοφόρων, εκμαιεύει την εμπιστοσύνη τους, θέλει να τους κινητοποιήσει ενόψει εκλογών.
Τα τελευταία δέκα χρόνια η Τουρκία βρίσκεται σε μόνιμη προεκλογική εγρήγορση. Κάθε τόσο διεξάγονται δημοψηφίσματα, βουλευτικές, αυτοδιοικητικές ή προεδρικές εκλογές. Τώρα ο Ερντογάν ελπίζει ότι εάν βγει ενισχυμένος από τις Αυτοδιοικητικές Εκλογές, μπορεί να δρομολογήσει μία αναθεώρηση του Συντάγματος, ρυθμίζοντας τα της διαδοχής του. Προς το παρόν πάντως θέλει να κερδίσει το κόμμα του τις τέσσερις μεγάλες πόλεις της χώρας (Κωνσταντινούπολη, Άγκυρα, Σμύρνη, Αττάλεια), που αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 50% του τουρκικού ΑΕΠ.
Η κρίσιμη «μάχη» για τις μεγάλες πόλεις
Τα «φώτα» αναμένεται να συγκεντρωθούν στην Κωνσταντινούπολη. Οι δημοσκοπήσεις υποδεικνύουν «μονομαχία» ανάμεσα στον εκλεκτό του AKP, Μουράτ Κουρούμ και τον νυν Δήμαρχο, Εκρέμ Ιμάμογλου, ο οποίος είχε εκλεγεί πρώτα το 2019 και στηρίζεται από το αντιπολιτευόμενο CHP και επιδιώκει δεύτερη θητεία.
Αντιθέτως, ο Κουρούμ θεωρείται άγνωστος στον τουρκικό λαό, παρ’ ότι έχει διατελέσει Υπουργός Χωροταξίας και Περιβάλλοντος επί πέντε χρόνια. Άλλωστε, αφότου ο Ερντογάν εγκαθίδρυσε ένα σύστημα εκτελεστικής «υπερπροεδρίας», εκείνος παραμένει συνεχώς στο προσκήνιο, ενώ, οι Υπουργοί διαδραματίζουν δευτερεύοντα ρόλο.
«Μάχη» αναμένεται και για τα πρωτεία στην Άγκυρα. O σημερινός Δήμαρχος, Μανσούρ Γιαβάς, που υποστηρίζεται από την κεμαλική αντιπολίτευση, προηγείται στις δημοσκοπήσεις έναντι του «προεδρικού» υποψηφίου, Τουργκούτ Αλτινόκ.
Η ανάγκη του Ερντογάν για επέμβαση.
Όπως αντιλαμβάνεται κανείς, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αναγκάζεται να παρέμβει στον προεκλογικό αγώνα. Στα 70 του χρόνια, «οργώνει» την Τουρκία εκφωνώντας προεκλογικές ομιλίες, σαν να συμμετείχε αυτός στα ψηφοδέλτια.
Μία νίκη στις μεγάλες πόλεις θα τού προσέφερε την ευκαιρία να διευρύνει εκ νέου την επιρροή του. Μετά την «αλλαγή φρουράς» σε πολλά δημαρχεία το 2019, γνωστοποιήθηκε ότι το AKP διόριζε «ανθρώπους εμπιστοσύνης» στην αυτοδιοίκηση. Παράλληλα, ανέθετε έργα σε όσους τιμούσαν την κομματική νομιμοφροσύνη και διασφάλιζε προνόμια σε φιλοκυβερνητικές αδελφότητες με ισλαμιστικό και εθνικιστικό προσανατολισμό.
Τελικά, εννοούσε πως «αυτές οι εκλογές είναι οι τελευταίες μου» ή ήταν απλώς ένα τέχνασμα; Αν το εννοούσε, ποιος θα μπορούσε να τον διαδεχθεί στην προεδρία; Υπενθυμίζεται πως η θητεία του Ερντογάν στην προεδρία λήγει το 2028, ενώ, οι επόμενες δημοτικές εκλογές στην Τουρκία είναι προγραμματισμένες να διεξαχθούν το 2029.
Ποιος προαλείφεται για διάδοχος;
Εάν όμως ο Ερντογάν αποφάσιζε όντως να αποσυρθεί, ποιος μπορεί να τον διαδεχθεί; Καθώς ο μεγαλύτερος σε ηλικία γαμπρός του, Μπεράτ Αλμπαϊράκ, μάλλον απέτυχε ως υπουργός Οικονομικών, πολλοί πιστεύουν ότι προαλείφεται για τη διαδοχή είτε ο γιος του, Μπιλάλ Ερντογάν, είτε ο έτερος γαμπρός του, Σελτζούκ Μπαϊρακτάρ.
Το ερώτημα είναι, εάν μπορεί ένας από αυτούς να ηγηθεί του κόμματος με την ίδια επιτυχία, όπως ο Ερντογάν. Για τον πολιτικό επιστήμονα Χακί Τας, η απάντηση είναι σαφής: «Ουσιαστικά δεν υπάρχει πλέον κόμμα. Υπάρχει μόνο Ερντογάν».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου