Παρασκευή 26 Σεπτεμβρίου 2025

Ο μυστηριώδης κομήτης 3I/ATLAS πλησιάζει ολοένα και περισσότερο τη Γη – «Πιθανότατα δεν είναι ο μοναδικός»

κομήτης διάστημα

Οι αστρονόμοι υποστηρίζουν ότι, ένας από τους πιο σπάνιους κομήτες που έχουν παρατηρηθεί ποτέ, ο μυστηριώδης 3I/ATLAS, πιθανότατα δεν είναι μόνος, και ότι σύντομα μπορεί να εμφανιστούν στο ηλιακό μας σύστημα περισσότεροι μυστηριώδεις διαστρικοί «επισκέπτες».

Τέτοιες ανακαλύψεις θεωρούνται πιθανές, παρόλο που ο 3I/ATLAS είναι μόλις το τρίτο επιβεβαιωμένο διαστρικό αντικείμενο που έχουν εντοπίσει οι αστρονόμοι στην περιοχή του διαστήματος γύρω από το ηλιακό μας σύστημα, χάρη στις προηγμένες νέες μεθόδους ανίχνευσης που αναμένεται να αποκαλύψουν ότι παρόμοιες επισκέψεις είναι πολύ πιο συχνές απ’ όσο πιστεύαμε μέχρι σήμερα.

Καθώς ο διαστρικός ταξιδιώτης συνεχίζει την πορεία του, που τον επόμενο μήνα θα τον φέρει δίπλα στον πλανήτη Άρη, ο 3I/ATLAS θα κάνει την πλησιέστερη προσέγγισή του στη Γη, αλλά δεν θα είναι ορατός καθώς θα βρίσκεται πίσω από τον Ήλιο.

Αν και η πορεία του δεν θα μας επιτρέψει να έχουμε μια καθαρή, κοντινή θέαση του κομήτη, τα επόμενα χρόνια είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα προσφέρουν στους αστρονόμους επιπλέον ευκαιρίες να παρατηρήσουν διαστρικά αντικείμενα όπως ο 3I/ATLAS, δίνοντάς μας συναρπαστικές νέες δυνατότητες να τα μελετήσουμε.

Πλησιάζουν περισσότερα αντικείμενα όπως ο 3I/ATLAS.

«Περιμένουμε να ανακαλύψουμε πολλά περισσότερα διαστρικά αντικείμενα τις επόμενες δεκαετίες, καθώς βρίσκεται σε εξέλιξη η Έρευνα Χώρου και Χρόνου (Legacy Survey of Space and Time) του Παρατηρητηρίου Vera C. Rubin», δήλωσε ο Aster Taylor, φοιτητής διδακτορικού και υπότροφος της του Ιδρύματος Fannie & John Hertz στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, στην ιστοσελίδα The Debrief. Ο Taylor σημειώνει ότι με την πιθανότητα ανακάλυψης πολλών νέων διαστρικών αντικειμένων κατά τη διάρκεια της δεκαετούς έρευνας του Παρατηρητηρίου Rubin, οι αστρονόμοι θα έχουν σύντομα πολλές ευκαιρίες να μάθουν περισσότερα για αυτούς τους μυστηριώδεις επισκέπτες από απομακρυσμένες περιοχές του διαστήματος.

Τι είναι όμως αυτό που καθιστά το Παρατηρητήριο Rubin τόσο ιδιαίτερο στην αναζήτηση αυτών των αντικειμένων, και γιατί είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα αποκαλύψει ότι κομήτες σαν τον 3I/ATLAS δεν είναι τόσο σπάνιοι μοναχικοί επισκέπτες του ουρανού, αλλά μάλλον περιοδικοί επισκέπτες που πλέον μπορούμε να περιμένουμε να βλέπουμε συχνότερα;

Παρατηρητήριο Rubin: Τι αλλάζει στην αναζήτηση διαστρικών αντικειμένων.

Με μόλις λίγες ώρες παρατηρήσεων από τότε που μπήκε στη φάση εκκίνησής του νωρίτερα φέτος, το Παρατηρητήριο Rubin στη Χιλή είχε ήδη ανακαλύψει με επιτυχία περισσότερους από 2.100 νέους αστεροειδείς. Αυτό προσφέρει μια γεύση για τις πολλά υποσχόμενες δυνατότητες του παρατηρητηρίου στην αναζήτηση αντικειμένων στο ηλιακό μας σύστημα, καθώς και σπάνιων διαστρικών επισκεπτών που πιθανώς θα φτάσουν στο μέλλον.

Στην πραγματικότητα, κατά την περίοδο δοκιμαστικής λειτουργίας, το Παρατηρητήριο Rubin κατάφερε ήδη να εντοπίσει ένα επιβεβαιωμένο διαστρικό αντικείμενο, φωτογραφίζοντας τον 3I/ATLAS μερικές ημέρες πριν από την επίσημη ανακάλυψή του. Ωστόσο, το αντικείμενο έγινε αντιληπτό στις εικόνες μόνο αργότερα, πολύ αφότου η ανακάλυψή του είχε επιβεβαιωθεί από τη NASA.

 Το Παρατηρητήριο Vera C. Rubin, όπως φαίνεται τη νύχτα. Την επόμενη δεκαετία, αναμένεται το παρατηρητήριο να πραγματοποιήσει αρκετές ακόμη ανακαλύψεις διαστρικών αντικειμένων (Πηγή: Vera Rubin Observatory/NSF/AURA/B. Quint).
Το Παρατηρητήριο Vera C. Rubin, όπως φαίνεται τη νύχτα. Την επόμενη δεκαετία, αναμένεται το παρατηρητήριο να πραγματοποιήσει αρκετές ακόμη ανακαλύψεις διαστρικών αντικειμένων (Πηγή: Vera Rubin Observatory/NSF/AURA/B. Quint).

Διαστρικά αντικείμενα.

Καθώς είναι σχεδιασμένο για μια σειρά επιστημονικών στόχων, ανάμεσα στους οποίους, η χαρτογράφηση του Γαλαξία μας και η διερεύνηση της εξέλιξης του σύμπαντος, τα ταχέως κινούμενα ουράνια σώματα, όπως ο 3I/ATLAS και οποιαδήποτε μελλοντικά διαστρικά αντικείμενα που θα περάσουν με μεγάλη ταχύτητα μέσα από το ηλιακό μας σύστημα, θα είναι επίσης πιο δύσκολο να περάσουν απαρατήρητα σε σχέση με το παρελθόν, όταν τέτοια σώματα μπορούσαν εύκολα να «ξεφύγουν» από την προσοχή των επιστημόνων.

Στο επίκεντρο των ερευνών του Rubin τα επόμενα χρόνια θα βρίσκεται η κάμερα του Μεγάλου Συνόπτικου Τηλεσκοπίου Έρευνας (Large Synoptic Survey Telescope – LSST), η οποία αποτελεί την μεγαλύτερη ψηφιακή κάμερα που έχει ποτέ κατασκευαστεί για την αστρονομία.

Εξοπλισμένη με εντυπωσιακά 3,2 γιγαπίξελ, η LSST θα σαρώνει τεράστιες περιοχές του νυχτερινού ουρανού κάθε εβδομάδα, καταγράφοντας τακτικά εικόνες του νότιου ουρανού από το σημείο θέασης της Νότιας Αμερικής. Ακόμα και μερικά από τα πιο αχνά και ταχέως κινούμενα αντικείμενα που εμφανίζονται στις απομακρυσμένες περιοχές του ηλιακού συστήματος θα εντοπίζονται σχεδόν σίγουρα με τη βοήθεια του αυτοματοποιημένου συστήματος ειδοποιήσεων του Rubin, το οποίο μπορεί να επεξεργάζεται εκατομμύρια μεμονωμένα σήματα κάθε νύχτα.

Πόσοι διαστρικοί επισκέπτες μπορεί να εμφανιστούν;

Αν και το Rubin, πιθανώς θα καταφέρει να εντοπίσει διαστρικά αντικείμενα όπως είναι ο 3I/ATLAS στο μέλλον, η συχνότητα αυτών των ανιχνεύσεων, παραμένει αβέβαιη, αν και σήμερα και προηγμένα παρατηρητήρια είναι καλύτερα εξοπλισμένα ώστε να τα εντοπίζουν. Ένας λόγος γι’ αυτό είναι η σχετικά μικρή ποσότητα δεδομένων που έχουμε αυτή τη στιγμή για αυτά τα αντικείμενα και τη συμπεριφορά τους, αφού η τρέχουσα διέλευση του 3I/ATLAS αποτελεί μόλις την τρίτη φορά που οι αστρονόμοι μπόρεσαν να παρατηρήσουν ένα τέτοιο αντικείμενο.

Αυτό δημιουργεί πολλά ερωτήματα σχετικά με τον αριθμό τους, τα συνηθισμένα σχήματα και τα μεγέθη τους, το πόσο φως αντανακλούν και τι είδους υλικά μπορεί να κουβαλούν στις αχανείς διαστρικές αποστάσεις που διανύουν.

Ορισμένες πρόσφατες έρευνες, υποστηρίζουν ότι, το παρατηρητήριο Rubin μπορεί να ανακαλύπτει μέχρι δυο διαστρικά αντικείμενα τον χρόνο, ενώ άλλες εκτιμούν πως μπορεί να εντοπιστούν αντικείμενα μεσαίου μεγέθους – μεταξύ 0.91 και 50.29 μέτρων κάθε δύο χρόνια.

«Θεωρώ πως, η σημερινή μας προσδοκία, είναι ένας εντοπισμός τη χρονιά», είπε ο Taylor σε συνέντευξη στο Debrief. «Ενώ μπορεί να μην ακούγεται εντυπωσιακό, έχουμε ήδη μάθει πολλά από τα 3 αντικείμενα που είναι ήδη γνωστά. Η ύπαρξη περίπου 15 αντικειμένων θα αποτελούσε τεράστια βελτίωση στο μέγεθος του δείγματος και θα βελτίωνε δραστικά την κατανόησή μας για τη σύσταση, την ηλικία και τη δυναμική των διαστρικών αντικειμένων», προσθέτει ο Taylor.

«Πιστεύω ότι, με αυτό το δείγμα, θα μπορούμε να υπολογίσουμε τον ρυθμό παραγωγής διαστρικών αντικειμένων στην ιστορία του Γαλαξία και να ανακαλύψουμε μοναδικά στοιχεία για τη διαδικασία σχηματισμού πλανητών στον Γαλαξία κατά τη διάρκεια της ζωής του».

Ωστόσο, άλλες μελέτες είναι ακόμη πιο αισιόδοξες όσον αφορά τον ρυθμό τέτοιων ανακαλύψεων, υποστηρίζοντας ότι το Rubin θα μπορούσε να εντοπίζει με επιτυχία έως και 70 διαστρικά αντικείμενα με χαρακτηριστικά αστεροειδών κάθε χρόνο, κάτι που θα αντιστοιχούσε σε περίπου 700 εντοπισμούς την επόμενη δεκαετία.

Νέα εποχή για τα διαστρικά αντικείμενα.

Παρά τις ευρέως διαδεδομένες εκτιμήσεις, αυτό που έχει γίνει σαφές είναι ότι, οι δυνατότητες του Rubin ξεπερνούν σημαντικά τις προγενέστερες έρευνες και, μόνο αυτό αρκεί για να ενθουσιάσει τους αστρονόμους. Με την άνευ προηγουμένου ικανότητά του να εντοπίζει αχνά και γρήγορα διαστρικά αντικείμενα, τα οποία είναι βέβαιο ότι στο παρελθόν δεν θα ανιχνεύονταν, το Rubin φαίνεται έτοιμο να μετατρέψει τις συναντήσεις με διαστρικά αντικείμενα όπως ο 3I/ATLAS από αστρονομικές περιέργειες σε τακτική επιστημονική μελέτη.

Όσο εντυπωσιακός και αν είναι ο 3I/ATLAS, η αναζήτηση διαστρικών επισκεπτών, μόλις ξεκίνησε. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως, περισσότεροι κοσμικοί επισκέπτες πέρα από το ηλιακό μας σύστημα θα βρίσκονται σύντομα καθ’ οδόν… και στην πραγματικότητα, ίσως εμφανίζονται συχνά στα πιο προηγμένα τηλεσκόπια της ανθρωπότητας.

enikos.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου