Εδώ είναι η ιστορία των πιο φιλόδοξων γεωτρήσεων που έγιναν ποτέ για να φτάσουμε στον μανδύα της Γης — και γιατί όλες απέτυχαν.
Συντάκτης: Γρηγόρης Κεντητός.
Το 1909, ένας Κροάτης σεισμολόγος παρατήρησε κάτι ανεξήγητο στα σεισμογραφήματα ενός τοπικού σεισμού. Τα κύματα έμοιαζαν να επιταχύνουν απότομα σε κάποιο βάθος, σαν να έπεφταν ξαφνικά πάνω σε ένα νέο είδος πετρώματος. Ονομάστηκε ασυνέχεια Μοχορόβιτσιτς, ή πιο απλά Μόχο. Ήταν το πρώτο στοιχείο ότι ο φλοιός της Γης κάπου τελειώνει.
Η Μόχο βρίσκεται από 5 έως 90 χιλιόμετρα κάτω από την επιφάνεια της Γης, ανάλογα με το αν βρισκόμαστε σε θάλασσα ή ήπειρο. Από πάνω της είναι ο φλοιός. Από κάτω της, αρχίζει ο μανδύας. Μέχρι σήμερα, κανείς δεν έχει φτάσει εκεί. Αλλά κάποιοι το επιχείρησαν.
Στη δεκαετία του 1960, οι ΗΠΑ ξεκίνησαν το φιλόδοξο “Project Mohole”. Η ιδέα ήταν να τρυπήσουν τον ωκεάνιο φλοιό, γιατί εκεί είναι πιο λεπτός. Τα πρώτα μέτρα κύλησαν καλά, αλλά τα έξοδα εκτοξεύτηκαν. Οι μηχανικοί τα παράτησαν στα 183 μέτρα. Η Μόχο βρισκόταν τουλάχιστον 4.000 μέτρα πιο κάτω. Το Κογκρέσο σταμάτησε τη χρηματοδότηση.
Η Σοβιετική Ένωση απάντησε με κάτι ακόμα πιο παράλογο. Στη χερσόνησο Κόλα, το 1970, ξεκίνησε η βαθύτερη γεώτρηση στην ιστορία. Η γεώτρηση έφτασε τα 12.260 μέτρα. Αλλά όχι τη Μόχο. Την σταμάτησαν το 1992. Το τρυπάνι άρχισε να λιώνει. Η θερμοκρασία έφτανε τους 180 βαθμούς Κελσίου. Το έδαφος έλιωνε αντί να κόβεται.
Η Ιαπωνία ανέλαβε τη σκυτάλη. Το πλοίο Chikyū σχεδιάστηκε αποκλειστικά για να διαπεράσει τον ωκεάνιο φλοιό και να φτάσει στη Μόχο. Το 2015, έπλευσε στον Ινδικό Ωκεανό. Έσκαψε 1,3 χιλιόμετρα. Ήθελε τουλάχιστον άλλα πέντε. Τα τρυπάνια δεν άντεξαν, και το σχέδιο μπήκε στον πάγο.
Η Μόχο δεν είναι απλώς μια γεωλογική ασυνέχεια. Είναι η απόδειξη ότι η Γη αλλάζει δραματικά δομή στα πρώτα της χιλιόμετρα. Πάνω απ’ αυτήν έχουμε γρανίτες και βασάλτες. Κάτω απ’ αυτήν, υπερβασικά πετρώματα με τελείως διαφορετική χημεία. Η σεισμολογία τη βλέπει. Η γεωλογία την υποψιάζεται. Αλλά κανείς δεν την έχει αγγίξει.
Υπάρχουν ακόμα σχέδια. Κάψουλες που λιώνουν το πέτρωμα με ραδιενέργεια. Τρυπάνια με λέιζερ. Ακόμα και αυτόνομα μηχανήματα που κινούνται σαν βλήματα μέσα στον φλοιό. Όλα παραμένουν θεωρίες. Για την ώρα, η Μόχο παραμένει το κοντινότερο σύνορο που δεν καταφέραμε να διασχίσουμε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου