Το 2012, πραγματοποιήθηκε στην Αμφίπολη η ανακάλυψη του μεγαλύτερου ταφικού μνημείου της Αρχαίας Ελλάδας στην κεντρική Μακεδονία: Ο Τάφος της Αμφίπολης. Το 2015, οι ερευνητές κατάφεραν να επιβεβαιώσουν ότι το έργο είχε ανατεθεί από τον Μέγα Αλέξανδρο προς τιμήν του Ηφαιστίωνα, και στο εσωτερικό του βρέθηκε ένα μεγαλοπρεπές ψηφιδωτό που απεικονίζει την αρπαγή της Περσεφόνης. Κάποτε, το περίφημο Λιοντάρι της Αμφίπολης, κοσμούσε ολόκληρο το μνημείο.
Τώρα μία μελέτη, η οποία δημοσιεύτηκε στο Nexus Network Journal, από τον ερευνητή Δημήτρη Σαββίδη, αποδεικνύει ότι το μνημείο είχε σχεδιαστεί με τρόπο ώστε ν’ αλληλεπιδρά με το φως του ήλιου σε καθοριστικής σημασίας στιγμές της χρονιάς και ειδικά κατά την διάρκεια του χειμερινού ηλιοστασίου.
Οι εικασίες και η νέα μελέτη.
Από τη στιγμή της ανακάλυψης του «Τάφου της Αμφίπολης», υπήρχαν εικασίες ότι το μνημείο μπορεί να έχει αστρονομική ευθυγράμμιση, αλλά μέχρι τώρα καμία μελέτη δεν το είχε επιβεβαιώσει.
Ο κ. Σαββίδης χρησιμοποίησε τρισδιάστατα ψηφιακά μοντέλα και υπολογιστικά εργαλεία για να αναλύσει τον τρόπο με τον οποίο το φως του ήλιου, αλληλεπιδρούσε με το μνημείο σε διαφορετικές στιγμές της χρονιάς.
Ο ερευνητής, ανακάλυψε πως, στη διάρκεια του χειμερινού ηλιοστασίου (γύρω στις 21 Δεκεμβρίου), το φως του ήλιου διείσδυε στον εσωτερικό ταφικό θάλαμο του μνημείου, φωτίζοντας ακριβώς το σημείο όπου βρισκόταν η σαρκοφάγος.
Σύμφωνα με τον κ. Σαββίδη, αυτό δεν συνέβαινε κατά τύχη, αλλά το μνημείο ήταν σκόπιμα σχεδιασμένο με τρόπο ώστε να δημιουργείται αυτό το αποτέλεσμα.
Επικοινωνία του φωτός και των σκιών με το μνημείο
Επίσης, το φως δεν φώτιζε μόνο τον εσωτερικό θάλαμο, αλλά έριχνε συγκεκριμένες σκιές, οι οποίες ευθυγραμμίζονταν με ορισμένα αρχιτεκτονικά στοιχεία, όπως τα τεντωμένα χέρια των Καρυάτιδων, τα οποία μπορεί ν’ αναπαριστούσαν κάποια συμβολική “στέψη” των νεκρών.
Εκτός από το χειμερινό ηλιοστάσιο, το μνημείο φαίνεται να είχε σχεδιαστεί με τρόπο ώστε να αλληλεπιδρά με το φως του ήλιου, σ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς.
Η μελέτη αποκαλύπτει πως, το καλοκαίρι και το φθινόπωρο, το φως του ήλιου έμπαινε από τους εξωτερικούς θαλάμους, φωτίζοντας τα μωσαϊκά και τις σκάλες, σε συγκεκριμένες ημερομηνίες.Τον χειμώνα, το φως έφτανε στο πιο βαθύ σημείο του ταφικού θαλάμου, ενώ την άνοιξη, η διαδικασία ξεκινούσε από την αρχή, σηματοδοτώντας έναν κύκλο αναγέννησης ή ανανέωσης.
Λείπει κάποιο άγαλμα;
Σύμφωνα με τον κ. Σαββίδη, μέσα σε έναν από τους θαλάμους του τύμβου, κάποτε μπορεί να υπήρχε ένα άγαλμα, το οποίο έχει πλέον χαθεί, και το οποίο αλληλεπιδρούσε με το φως.
Η υπόθεσή του, βασίζεται σε αρκετά στοιχεία, όπως είναι η παρουσία κενού χώρου στο μωσαϊκό της Περσεφόνης, στο σημείο όπου μπορεί να έστεκε η βάση του αγάλματος. Επίσης, στο σχέδιο των Καρυάτιδων, των οποίων τα τεντωμένα χέρια μπορεί να κρατούσαν κάτι σαν στέμμα, το οποίο αλληλοεπιδρούσε με το φως του ήλιου.
Σύμφωνα με την μελέτη, σε άλλες αρχαίες δομές, όπως είναι ο ναός του Απόλλωνα στις Βάσσες — αγάλματα χρησιμοποιούνταν για να σηματοδοτήσουν σημαντικά ηλιακά φαινόμενα.
Επίσης, η μελέτη ερευνά την πιθανή σύνδεση ανάμεσα στο μνημείο και τα τελετουργικά ή τη λατρεία της Κυβέλης – της Μητέρας των Θεών και της Περσεφόνης, των θεοτήτων της γονιμότητας, του θανάτου και της αναγέννησης, βασισμένη στην παρουσία των διακοσμητικών στοιχείων, όπως οι ροζέτες και ο τελετουργικός ταύρος μέσα στη δομή.
Ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο αποτελεί η σύμπτωση του χειμερινού ηλιοστασίου με ελληνικές γιορτές, όπως τα Αλώα και τα Ποσείδεια, όπου γιορτάζονταν οι κύκλοι της γεωργίας και η επιστροφή του φωτός.
Η μελέτη καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο τύμβος Καστά είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο η αρχαία αρχιτεκτονική ενσωμάτωσε την αστρονομία, τη θρησκεία και την εξουσία, με ένα σχέδιο που αποσκοπούσε στο να συνδέσει τη μνήμη του νεκρού με τους φυσικούς κύκλους, χρησιμοποιώντας το φως ως μεταφορά για την αιωνιότητα και την αναγέννηση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου