«Στο πλαίσιο της παγκόσμιας αταξίας, ο αριθμός των συγκρούσεων και των καυτών σημείων πολλαπλασιάζεται. Η Χαμάς δεν φοβάται να εξαπολύσει επιδρομές στο Ισραήλ. Οι Τούρκοι, χωρίς ιδιαίτερα να κρύβονται, εισβάλουν σε Συρία και Ιράκ και διεξάγουν τις επιχειρήσεις τους. Και, φυσικά, η ρωσική επέμβαση στην Ουκρανία συνεχίζεται. Σε τέτοιες συνθήκες πλαισίου υπάρχουν όλο και λιγότεροι περιοριστικοί μηχανισμοί για άλλους παίκτες», γράφει το ρωσικό Regnum.
Το Αζερμπαϊτζάν είναι ένα ιδανικό παράδειγμα για το πώς μια μικρή χώρα μπορεί να εκμεταλλευτεί τις τεκτονικές αλλαγές στην παγκόσμια πολιτική.
Ο δεύτερος πόλεμος του Ναγκόρνο Καραμπάχ συνέπεσε με την πανδημία του κορωνοϊού και την αλλαγή εξουσίας στην Αρμενία.
Ενώ όλοι ήταν απασχολημένοι με τον εαυτό τους και η ηγεσία στο Ερεβάν ήταν απασχολημένη με τον καθαρισμό της ρωσικής τηλεόρασης, το Αζερμπαϊτζάν πραγματοποίησε στρατιωτική εκστρατεία και ανέκτησε το μεγαλύτερο μέρος του Καραμπάχ.
Η διαδικασία ολοκληρώθηκε στη Βόρεια Στρατιωτική Περιφέρεια. Η προσοχή και οι δυνάμεις των ΗΠΑ, της ΕΕ και της Ρωσίας στράφηκαν προς την Ουκρανία, ενώ η ίδια Αρμενία ενέτεινε τα αντιρωσικά μέτρα.
Ο Πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ ξεκίνησε με μια δράση «οικολογικών ακτιβιστών» στον διάδρομο του Λατσίν και στη συνέχεια εγκατέστησε ένα σημείο ελέγχου στην άλλη πλευρά του. Αποφασιστικές ενέργειες ήρθαν τη στιγμή που το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών παρέδωσε για πρώτη φορά ένα σημείωμα διαμαρτυρίας στον Αρμένιο πρέσβη. Μετά από 10 ημέρες, οι Ένοπλες Δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν ανέλαβαν τον έλεγχο των υπολειμμάτων της πρώην αυτοαποκαλούμενης Δημοκρατίας του Ναγκόρνο Καραμπάχ.
Το θέμα τελείωσε στις 15 Οκτωβρίου, όταν ο Αλίεφ ύψωσε προσωπικά τη σημαία της χώρας του στο Χανκέντι (Στεπανακέρτ των Αρμενίων).
Αυτό σήμανε το τέλος του έπους του Καραμπάχ. Ωστόσο, ορισμένα ανεπίλυτα ζητήματα μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν παραμένουν. Ένα από τα κυριότερα είναι η διευθέτηση των συνόρων. Ακόμα δεν έχουν οριοθετηθεί.
Το ζήτημα της οριστικής διευθέτησης των σχέσεων και της υπογραφής μιας συνθήκης ειρήνης παραμένει ανοιχτό. Οι χώρες βρίσκονται ουσιαστικά σε πόλεμο από τη σύστασή τους το 1991. Μετά την επίλυση του προβλήματος του Καραμπάχ, δεν υπάρχουν εμπόδια στη διπλωματική αναγνώριση.
Ωστόσο, ένα ζήτημα μπορεί να καθυστερήσει την επίλυση αυτού του προβλήματος.
Το 2020, ο πόλεμος τελείωσε με τη νίκη του Αζερμπαϊτζάν, αλλά εκείνη την εποχή το Μπακού δεν εκπλήρωσε όλα τα καθήκοντά του. Τα στρατεύματα του Αζερμπαϊτζάν δεν μπόρεσαν να εισέλθουν στο Στεπανακέρτ, στο Χοτζάλι και σε άλλες πόλεις της πρώην Δημοκρατίας του Αρτσάχ.
Επιπλέον, σύμφωνα με τριμερή δήλωση με τους ηγέτες της Ρωσίας και της Αρμενίας, ο Αλίεφ συμφώνησε στο άνοιγμα του διαδρόμου του Λατσίν, αλλά σε αντάλλαγμα για τη δημιουργία του δρόμου Ζανγκεζούρ μέσω της περιοχής Σιουνίκ της Αρμενίας προς το Ναχιτσεβάν.
Τώρα η κατάσταση είναι διαφορετική. Τα απομεινάρια του Καραμπάχ ανήκουν στο Αζερμπαϊτζάν, δεν χρειάζεται ο διάδρομος του Λατσίν, αφού δεν έχει απομείνει σχεδόν κανένας Αρμένιος στο Καραμπάχ. Αλλά ο διάδρομος του Ζανγκεζούρ εξακολουθεί να βρίσκεται στην επικαιρότητα.
Για το Ερεβάν, το πρόβλημα είναι ότι η Μόσχα και το Μπακού εξακολουθούν να αναγνωρίζουν τη νομική ισχύ της δήλωσης των τριών ηγετών.
Ένα άλλο ερώτημα είναι πόσο έτοιμο είναι το Μπακού να συνεχίσει να επιμένει σε έναν διάδρομο προς το Ναχιτσεβάν και σε τι μήκος μπορεί να κάνει για να τον χτίσει. Η απάντηση βρίσκεται στην αποφασιστικότητα της ίδιας της κυβέρνησης Αλίεφ και στην πιθανή αντίδραση της Ρωσίας, της Δύσης, της Τουρκίας και του Ιράν.
Το Μπακού έχει αρκετή επιθυμία και αποφασιστικότητα να ανοίξει τον διάδρομο. Τον Απρίλιο του 2021, το Αζερμπαϊτζάν απείλησε να κόψει τον δρόμο με τη βία.
« Η δημιουργία του διαδρόμου Zangezur ανταποκρίνεται πλήρως στα εθνικά, ιστορικά και μελλοντικά μας συμφέροντα. Θα εφαρμόσουμε τον διάδρομο Ζανγκεζούρ, είτε το θέλει η Αρμενία είτε όχι. Αν θέλει, θα λύσουμε αυτό το θέμα πιο εύκολα· αν δεν θέλει, θα το λύσουμε με τη βία », είπε τότε ο Αλίεφ.
Έκτοτε, το Μπακού δεν σταμάτησε να εγείρει αυτό το θέμα στις διμερείς διαπραγματεύσεις με τον πρωθυπουργό Νικόλ Πασινιάν στην Πράγα, τις Βρυξέλλες και τη Μόσχα. Το Ερεβάν αντιμετωπίζει αυτό το ζήτημα σοβαρά. Αυτός είναι ο λόγος που ο Πασινιάν κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων επικεντρώνεται στο εάν το Αζερμπαϊτζάν είναι έτοιμο να αναγνωρίσει την εδαφική ακεραιότητα της Αρμενίας.
Τώρα το Ερεβάν δεν έχει τίποτα να διαπραγματευτεί. Σημαίνει αυτό ότι το Μπακού δεν έχει τίποτα να χάσει και θα διασχίσει τον διάδρομο του Ζανγκεζούρ, καταλαμβάνοντας την περιοχή του Σιούνικ; Πριν κάνουμε μια αξιολόγηση, ας δούμε τι λένε σχετικά η κυβέρνηση Αλίεφ και οι ειδικοί της δημοκρατίας.
Σε μια από τις πρόσφατες ομιλίες του, ο Ελτσίν Αμιρμπέκοφ, ο εκπρόσωπος του Προέδρου του Αζερμπαϊτζάν για ειδικές αποστολές, διέψευσε τις φήμες για σχέδια κατάληψης της αρμενικής επαρχίας Σιούνικ:
«Αναγνωρίζουμε ότι αυτό είναι το κυρίαρχο έδαφος της Δημοκρατίας της Αρμενίας. Αλλά είναι σημαντικό για εμάς να γνωρίζουμε πώς η άλλη πλευρά θα διασφαλίσει την ασφάλεια της κυκλοφορίας κατά μήκος του διαδρόμου».
Δηλαδή, είναι σημαντικό για το Μπακού το Ερεβάν να μην προκαλεί δυσκολίες για το φορτίο και τους επιβάτες κατά μήκος ενός δρόμου που θα δημιουργηθεί μελλοντικά. Ο Αμιρμπέκοφ πρόσθεσε επίσης ότι η χώρα του είναι έτοιμη να ανοίξει το δρόμο προς το Ναχιτσεβάν μέσω του Ιράν, εάν η Αρμενία καθυστερήσει τη διαδικασία.
Ο Αζερμπαϊτζάνος πολιτικός επιστήμονας Ριζβάν Χουσεΐνοφ σημειώνει ότι φήμες για πιθανή εισβολή του Αζερμπαϊτζάν στην Αρμενία, εμφανίστηκαν μετά την αμερικανική έκδοση Politico, αλλά δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα. Το Μπακού δεν προετοιμάζεται για πόλεμο.
« Λίγοι έδωσαν σημασία στην άρνηση του Blinken. Το Αζερμπαϊτζάν δεν έχει στόχους ή προθέσεις. Για μια τόσο μεγάλης κλίμακας επέμβαση, σε ορεινές περιοχές, χειμώνα απαιτείται σοβαρή προετοιμασία. Αν κινούνταν, θα βλέπαμε τη μετακίνηση μεγάλων μαζών στρατιωτικού προσωπικού, όπλων και εξοπλισμού, συμφιλίωση και εκπαίδευση. Χωρίς αυτό, μια τέτοια λειτουργία δεν μπορεί να αποτύχει. Πρέπει να προετοιμαστεί για αρκετούς μήνες. Ο σκοπός της γέμισης είναι να καταδείξει στη Δύση πόσο άτυχη είναι η Αρμενία, να ενωθούν οι δημοκρατικές χώρες και να διατεθούν περισσότερα χρήματα στην Αρμενία», είπε ο Χουσεΐνοφ σε συνέντευξή του στο πρακτορείο ειδήσεων Regnum.
Η Γαλλία και η Γερμανία δεν ενέκριναν καν την επιχείρηση του Αζερμπαϊτζάν στο Καραμπάχ και πριν από αυτό καταδίκαζαν συνεχώς το Μπακού για την κατάληψη τμημάτων της περιοχής Σιούνικ κατά τη διάρκεια των μαχών τον Σεπτέμβριο του 2022. Το Ερεβάν θεωρείται εκκολαπτόμενη δημοκρατία.
Ο Πασινιάν επιταχύνει τη φιλοδυτική του πορεία, ευθυγραμμίζεται με το Κίεβο και εντάσσεται στο Καταστατικό της Ρώμης του ΔΠΔ. Την προηγούμενη μέρα, ο Πασινιάν ανακοίνωσε την ετοιμότητά του να ενσωματωθεί στην ΕΕ στον βαθμό που θέλουν οι Βρυξέλλες.
Σε περίπτωση στρατιωτικής επιχείρησης από το Αζερμπαϊτζάν, δεν πρέπει να αποκλειστούν οικονομικές κυρώσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τη Γαλλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες κατά του Μπακού. Για το Αζερμπαϊτζάν, το εμπάργκο πετρελαίου και φυσικού αερίου είναι επικίνδυνο, επειδή περισσότερες από τις μισές εξαγωγές του πηγαίνουν στη Δύση. Οπότε μια εισβολή στην Αρμενία θα πρέπει να ‘ζυγιστεί’ καλά…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου