Ζούμε σε μία εποχή που σχεδόν τα πάντα περνάνε από το διαδίκτυο. Οι χρήστες του, πολλαπλασιάζονται κάθε μέρα. Ανθρωποι όλων των ειδών, συνυπάρχουν σ’ έναν διαδικτυακό κόσμο – καθρέφτη της κοινωνίας που ζούμε. ‘Η μήπως όχι; Μήπως η ασφάλεια του απρόσωπου και της ανωνυμίας κάποιων συνανθρώπων μας τους βγάζει το χειρότερο εαυτό τους; Μήπως κάποιοι άλλοι, εκμεταλλευόμενοι το γεγονός ότι βρίσκονται πίσω από μία οθόνη, εμφανίζουν τον πραγματικό τους εαυτό, τον οποίο κρύβουν στην κανονική τους ζωή;
Πολλές φορές ακούμε τη φράση: «το διαδίκτυο κρύβει παγίδες». Στην πραγματικότητα όμως, το διαδίκτυο δεν κρύβει καμία απολύτως παγίδα. Αντίθετα, οι άνθρωποι που το χρησιμοποιούν κρύβουν παγίδες.
Τι είδους παγίδες όμως; Και πώς μπορούμε να τις αποφύγουμε; Ποιοι στήνουν αυτές τις παγίδες; Κι αν τελικά πέσουμε σε κάποια παγίδα, τι κάνουμε; Και στην τελική… τι είναι αυτό το Διεθνές Ινστιτούτο Κυβερνοασφάλειας (CSI Institute) και το «Traumahelp»; Μπορούν να μας βοηθήσουν;
Σε αυτές και άλλες ερωτήσεις, απάντησε αποκλειστικά στο ιστολόγιό μας
η Διευθύντρια του Διεθνούς Ινστιτούτου Κυβερνοασφάλειας (CSI
Institute), Ιδρύτρια του traumahelp.gr
Υπ.
Διδάκτωρ Ψηφιακής Εγκληματολογίας – Trauma Coach κ. Κέλλυ Ιωάννου, η
οποία παρά τις αντικειμενικές δυσκολίες λόγω φόρτου εργασίας, δέχθηκε
την πρόσκλησή μας και την ευχαριστούμε θερμά γι’ αυτό.
Μπορεί να μας φαίνεται μεγάλος ο τίτλος της κ. Ιωάννου, αλλά μην έχετε αμφιβολίες ότι κι οι ευθύνες που έχει επωμιστεί η κ. Ιωάννου είναι εξ ίσου μεγάλες.
Η συνέντευξη:
Κυρία Ιωάννου, νομίζω ότι θα ήταν χρήσιμο να συστηθείτε αρχικά στους αναγνώστες μας οι οποίοι πιθανόν να μη γνωρίζουν ποια είναι η Κέλλυ Ιωάννου. Προέρχεστε από το Νομό Κορινθίας και αρχικά σπουδάσατε δημοσιογραφία. Ασχοληθήκατε με το αστυνομικό ρεπορτάζ και τελικά βρεθήκατε να σπουδάζει κλινική εγκληματολογία στο Πανεπιστήμιο του Leicester. Έχετε εξειδίκευση στην εκδικητική πορνογραφία και τη μη συναινετική διανομή πορνογραφικού υλικού. Τι είναι εκείνο που σας έκανε να φύγετε από το χώρο της δημοσιογραφίας και να ασχοληθείτε με ένα σχετικά καινούριο αντικείμενο τόσο στο χώρο της ψυχολογίας, όσο και στο χώρο της εγκληματολογίας;
Ήθελα πολύ να ασχοληθώ με την δημοσιογραφία αν και όλοι μου έλεγαν το
αντίθετο. Δεν άκουσα κανέναν όμως και πήγα κόντρα σε όλους και σε όλα
ακολουθώντας απλά τις δικές μου επιθυμίες. Όταν όμως τελείωσα την σχολή
απογοητεύτικα γιατί δεν ήταν εκείνο που φαντασιωνόμουν, δηλαδή τεράστιες
δημοσιογραφικές έρευνες που θα φέρουν στο φώς στοιχεία για ειδεχθή
εγκλήματα. Τότε αποφάσισα να στραφώ στην Εγκληματολογία αψηφώντας τις
απόψεις των αγαπημένων μου προσώπων για ακόμη μια φορά. Γενικότερα είμαι
άνθρωπος που βαριέμαι εύκολα. Δεν μου αρέσει να ακολουθώ την
πεπατημένη. Έτσι και στον κλάδο της Εγκληματολογίας για να διατηρήσω το
ενδιαφέρον μου αμείωτο θα έπρεπε να καταπιαστώ με νέες μορφές
εγκληματικότητας και το πεδίο του κυβερνοχώρου είναι αχανές. Υπάρχουν
μεγάλα κενά τα οποία δεν έχουν διερευνηθεί μέχρι στιγμής από την
ακαδημαϊκή κοινότητα δεδομένου ότι οι αλλαγές και οι εξελίξεις-
προκλήσεις
μας προλαβαίνουν.
Θα θέλατε να μας δώσετε κάποια βιογραφικά σας στοιχεία εν συντομία;
Μεγάλωσα στο Βέλο Κορινθίας όπου και έζησα μέχρι τα 17 μου χρόνια. Έδωσα Πανελλήνιες και πέρασα σε σχολή δημοσιογραφίας. Μετακόμισα στην Αθήνα και σπούδασα στο τμήμα Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου. Έπειτα για τους λόγους που προανέφερα συνέχισα τις σπουδές μου στην Αγγλία στο κλάδο της Εγκληματολογίας.
Και φτάνουμε στην ημέρα όπου βρίσκεστε να συνεργάζεστε με τον Αντιστράτηγο εα. κ. Μανώλη Σφακιανάκη. Εξ όσων γνωρίζω, θα πρέπει η πρόσληψή σας να αποτελεί ρεκόρ Guinness ως προς το χρονικό διάστημα μεταξύ αίτησης και πρόσληψης. Τι σας ώθησε να συνεργαστείτε μαζί του;
Αφού είχα έρθει Ελλάδα για διακοπές για λίγες μέρες είδα μια ανάρτηση του κ. Μανώλη Σφακιανάκη του προέδρου του Διεθνούς Ινστιτούτου Κυβερνοασφάλειας στην οποία αναζητούσε εγκληματολόγο με γνώσεις ψυχολογίας. Είπα να προωθήσω το βιογραφικό μου δεδομένου ότι η δική μου εξειδίκευση είναι στον κλάδο της Κλινικής Εγκληματολογίας και ταίριαζε στην περιγραφή. Θυμάμαι έστειλα το βιογραφικό 12 το βράδυ. 00:01 ο κύριος Σφακιανάκης μου απάντησε και μου είπε να κανονίσουμε συνέντευξη. 00:02 του απάντησα πως είμαι διαθέσιμη. Με κάλεσε στο κινητό μου που βρήκε στο βιογραφικό μου το ίδιο βράδυ και μου είπε πως διακόπτει όλες τις άλλες συνεντεύξεις και πως προσλαμβάνομαι μόνο και μόνο λόγω της αμεσότατης ανταπόκρισής μου και μάλιστα εν μέσω Σαββατόβραδου. Μέσα σε 5 μέρες από την πρόσληψή μου ανακοίνωσε πως επιθυμεί να αναλάβω τη διεύθυνση του CSI Institute. Το CSI Institute είναι ένα μη κερδοσκοπικό σωματείο με εκπαιδευτικό και συμβουλευτικό χαρακτήρα. Στόχος μας είναι η πρόληψη και η αντιμετώπιση θεμάτων ασφαλείας στο διαδίκτυο, καθώς και η εκπαίδευση, η ενεργοποίηση και η επιστημονική έρευνα στο τομέα νέων τεχνολογιών και διαδικτύου.
Παράλληλα με το CSI Institute, είστε και ιδρύτρια του «Traumahelp». Θα θέλατε να μας πείτε ποιο είναι το αντικείμενο του «Traumahelp» και ποιοι μπορούν να απευθυνθούν σε αυτό;
Το Κέντρο Ψυχικής Υγείας και Ηλεκτρονικού Τραύματος είναι το μοναδικό κέντρο στην Ελλάδα όπου παρέχει υπηρεσίες ψυχοθεραπείας και συμβουλευτικής για θέματα που σχετίζονται με τραυματικά βιώματα που προκαλούνται στο διαδίκτυο. Το Traumahelp μπορεί να είναι κατάλληλο για όσους θέλουν να βελτιώσουν την ποιότητα της ζωής τους. Αν υπάρχει κάτι που παρεμβαίνει στην ευτυχία τους ή τους εμποδίζει να επιτύχουν τους στόχους τους, είμαστε σε θέση να βοηθήσουμε. Οι θεραπεύτριες του ειδικεύονται σε θέματα, όπως άγχος, στρες, προβλήματα στις σχέσεις (ερωτικές/φιλικές/επαγγελματικές), κατάθλιψη, εθισμούς, διατροφικές διαταραχές, διαταραχές ύπνου, θυμό, οικογενειακές συγκρούσεις, θέματα αυτοεκτίμησης, ηλεκτρονικό τραύμα και άλλα.
Τι είναι το «ηλεκτρονικό τραύμα», σε τι συνίσταται και πώς εντοπίζεται;
Το ηλεκτρονικό τραύμα είναι ευρύ πεδίο που περιλαμβάνει το τραυματισμό της ψυχικής υγείας ύστερα από έκθεση σε ακραίο, βίαιο ή πορνογραφικό υλικό, εκφοβισμό, απειλές, παρενόχληση, εμμονική παρακολούθηση, αποπλάνηση, δυσφήμιση και κάθε άλλου είδους εκμετάλλευση που μπορεί να λαμβάνει χώρα στο διαδίκτυο. Ο εθισμός στο διαδίκτυο (social media/ video games και άλλα) περιλαμβάνεται εξίσου στην κατηγορία του ηλεκτρονικού τραύματος. Η αντιμετώπιση του αρχικά πρέπει να προέρχεται από το ίδιο το άτομο, να θέλει δηλαδή να βοηθηθεί και έπειτα από την υποστήριξη των αγαπημένων του προσώπων και τέλος από την βοήθεια κάποιου ειδικού.
Πώς αντιμετωπίζουμε έναν άνθρωπο ο οποίος έχει υποστεί ηλεκτρονικό τραύμα;
Μερικά παραδείγματα λάθος χρήσης είναι η αδυναμία αναγνώρισης ψεύτικων προφίλ, άτομα τα οποία εισβάλουν αθέμιτα στην ψηφιακή σας ζωή και σας εκβιάζουν ή σας συκοφαντούν, το cyberbullying, η παραβίαση προσωπικών δεδομένων, ο διαδικτυακός εθισμός. Όλα αυτά γίνονται από το άτομο τραυματικά και η ψυχολογική υποστήριξη των ίδιων καθώς και η εξειδικευμένη συμβουλευτική καθοδήγηση της οικογένειας και των αγαπημένων του προσώπων είναι απαραίτητη. Το πιο μεγάλο μου προσωπικό στοίχημα είναι να σπάσουν τα ταμπού γύρω από θέματα ψυχικής υγείας. Ένα ψυχικό τραύμα είναι το ίδιο σοβαρό με το σωματικό. Όπως, λοιπόν, απευθυνόμαστε στον κατάλληλο γιατρό ανάλογα με την πάθησή μας έτσι πρέπει να γίνεται και σε ζητήματα ψυχικής υγείας. Δεν κάνουμε όλοι για όλα. Υπάρχουν εξειδικεύσεις!
Από την εμπειρία σας, η αποπλάνηση ανηλίκου μέσω διαδικτύου, αποτελεί συχνό φαινόμενο;
Ναι αποτελεί συχνό φαινόμενο αλλά δεν θεωρούνται οι ανήλικοι πιο ευάλωτοι. Δεν υπάρχει συγκεκριμένο ηλικιακό γκρουπ το οποίο να θεωρείται πιο ευάλωτο από κάποιο άλλο. Πολλοί πιστεύουν ότι οι ηλικιωμένοι είναι πιο εύκολοι στόχοι λόγω τεχνολογικού αναλφαβητισμού. Όλες οι σύγχρονες έρευνες όμως το διαψεύδουν αυτό. Ο καθένας μας μπορεί να πέσει θύμα στο διαδίκτυο ανεξαρτήτως φύλου, ηλικίας, μορφωτικού επιπέδου. Η αλαζονεία και το «σιγά μην τύχει σε εμένα, εγώ τα ξέρω όλα» είναι κακοί σύμβουλοι στην προσπάθειά του ατόμου να παραμείνει ασφαλές στο διαδίκτυο καθώς αυτή είναι μία διαδικασία επιμόρφωσης που θα πρέπει διαρκώς να επαναπροσδιορίζεται. Άλλωστε ο εχθρός του καλού είναι πάντα το καλύτερο.
Πώς θα μπορούσε ένας γονέας, ή κηδεμόνας, ή ακόμα και το διδακτικό προσωπικό να εντοπίσει σημάδια που οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ένα παιδί έχει πέσει θύμα διαδικτυακής αποπλάνησης;
Ναι υπάρχουν σημάδια που οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ένα παιδί έχει πέσει θύμα διαδικτυακής αποπλάνησης και αυτά μπορεί να είναι: οι απότομες απαντήσεις και αλλαγές στη διάθεση ακόμη και στις πιο απλές καθημερινές ερωτήσεις, η διαγραφή του λογαριασμού του στα κοινωνικά δίκτυα μπορεί να αποτελεί ένδειξη ότι συμβαίνει κάτι σοβαρό αφού οι νέοι αφιερώνουν πολύ χρόνο στην εικονική πραγματικότητα. Άλλες ενδείξεις μπορούν να είναι η απόσυρση απο τους φίλους και την οικογένεια καθώς και οι ξαφνικές και σημαντικές σωματικές αλλαγές. Ακόμη μπορεί να προσποιείται ότι είναι άρρωστο για να αποφύγει το σχολείο πολύ συχνά και συνήθως εμφανίζουν αρνητικά συναισθήματα μετά τη χρήση του υπολογιστή ή του κινητού. Αυτό που έχουν να κάνουν οι γονείς είναι αρχικά να ενημερωθούν οι ίδιοι για τους κινδύνους του διαδικτύου για να μπορέσουν να εξηγήσουν και στο παιδί τους απο τι πρέπει να προστατευτεί αλλά κυρίως να δημιουργήσουν σχέση εμπιστοσύνης για να είναι σε θέση το παιδί να μοιραστεί μαζί τους αν κάτι συμβαίνει.
Θα περάσουμε λίγο στο θέμα της εξειδίκευσής σας και θα σας ζητήσω να μας πείτε αφ’ ενός σε τι συνίσταται η εκδικητική πορνογραφία και αφ’ ετέρου τι πρέπει να κάνει το θύμα προκειμένου να προστατευτεί από μία τέτοια περίπτωση όταν ήδη κάποιες φωτογραφίες ή κάποια βίντεο έχουν δει το φως της δημοσιότητας.
«Εκδικητική πορνογραφία» (revenge porn) είναι η διαδικτυακή ανάρτηση προσωπικών φωτογραφιών και βίντεο, σεξουαλικού περιεχομένου, με στόχο τον εξευτελισμό του θύματος. Οι εικόνες μπορεί επίσης να είναι προϊόν υποκλοπής, μέσω ηλεκτρονικής παρείσφρησης στον υπολογιστή, στους λογαριασμούς κοινωνικών δικτύων ή το κινητό τηλέφωνο του θύματος. Συχνά αυτή η πρακτική έχει ως στόχο να προκαλέσει σημαντική βλάβη στη ζωή του ατόμου που στοχοποιείται. Ωστόσο πρέπει να τονιστεί ότι όρος “εκδικητική” δεν είναι σε όλες τις περιπτώσεις σωστός, καθώς η πράξη αυτή δεν έχει πάντα το κίνητρο της εκδίκησης. Αντιθέτως η δημοσιοποίηση ευαίσθητου υλικού συχνά γίνεται επειδή απλά υπάρχουν πάρα πολλές ιστοσελίδες με αντίστοιχο υλικό και επειδή υπάρχει δυστυχώς μεγάλη ζήτηση για τέτοιες φωτογραφίες και βίντεο. Μπορεί να πει κανείς ότι έχει γίνει τα τελευταία χρόνια μία τάση, μια άρρωστη “μόδα”, να γίνονται τέτοιες δημοσιεύσεις για μία διαδικτυακή κοινωνία που τις επιζητάει. Υπάρχουν ακόμη και περιπτώσεις όπου άτομα έχουν πουλήσει τέτοιο υλικό. Εξάλλου, σύμφωνα με στοιχεία από την Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, από το 2010 έχουν δημιουργηθεί πάνω από 10.000 sites παγκοσμίως, στα οποία ανώνυμοι, κατά κύριο λόγο, χρήστες προχωρούν σε μη συναινετική κοινοποίηση υλικού. Επομένως, ο όρος “μη συναινετική δημοσίευση γυμνού/σεξουαλικού υλικού” είναι πιο ακριβής καθώς ενσωματώνει όλες τις σχετικές περιπτώσεις, συμπεριλαμβανομένων εκείνων με βασικό κίνητρο την εκδίκηση.
Αποθήκευση αποδεικτικών στοιχείων: Τραβήξτε αμέσως ένα στιγμιότυπο οθόνης της δημοσίευσης, το οποίο θα χρειαστεί για την καταγγελία/αναφορά στις Αρχές.
Αποθηκεύστε χρήσιμα μηνύματα (αν υπάρχουν), τις διευθύνσεις URL και τα στιγμιότυπα οθόνης σε ένα ασφαλές αρχείο με κωδικό πρόσβασης, ιδανικά σε έναν σκληρό δίσκο. Εάν δεν αισθάνεστε άνετα με την διαδικασία, ζητήστε τη βοήθεια ενός κοντινού σας ανθρώπου. Μην διαγράψετε τίποτα προτού απευθυνθείτε στην αστυνομία, καθώς οι ειδικοί της δίωξης μπορεί να εντοπίσουν και άλλα χρήσιμα στοιχεία.
Αναζήτηση νομικής συμβουλής: Συνίσταται να ζητήσετε την συμβουλή ενός νομικού προσώπου, καθώς υπάρχουν κίνδυνοι εάν πράξετε μεμονωμένα και απευθυνθείτε απλώς στην Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος.
Προχωρήστε στην καταγγελία: Η αστυνομία και συγκεκριμένα η Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος θα ερευνήσει τα ίχνη και όποιες απαντήσεις καταφέρνει να βρει μέσα από την έρευνα, τις στέλνει στην Εισαγγελία για να αποφασίσει το αν αρκούν τα στοιχεία ώστε να εκδικαστεί η υπόθεση και να επιβληθούν κυρώσεις. Κατά τη διάρκεια της έρευνα στέλνονται αιτήματα από τη Δίωξη σε Goοgle, Facebook, Pornhub κλπ., αναλόγως δηλαδή την πλατφόρμα στην οποία έχει ανέβει το υλικό και που κινείται ο δράστης. Πολλές φορές λόγω ελλιπών στοιχείων η υπόθεση μεταφέρεται μεταξύ Δίωξης και Εισαγγελίας προκειμένου να ενταθούν οι έρευνες σε περίπτωση που αυτές δεν παρουσιάζουν κάποιο σημαντικό στοιχείο.
Εάν γνωρίζετε ήδη ποιος δημοσίευσε το υλικό, η Δίωξη ενδέχεται να κατασχέσει το φορητό υπολογιστή και το τηλέφωνο του κατηγορουμένου και να λάβουν κατάθεση από αυτόν. Κατάθεση θα ζητηθεί και από εσάς. Εάν δεν είστε σίγουρος/η για τον δράστη βοηθήστε όσο το δυνατόν περισσότερο τις αρχές με εικασίες.
Υποβολή μήνυσης: Εάν η μήνυση κριθεί σκόπιμη από τον νομικό σας σύμβουλο, αυτή μπορεί να υποβληθεί είτε κατά αγνώστου, είτε κατά συγκεκριμένου προσώπου, στην περίπτωση που ο δράστης είναι γνωστός. Εάν ο δράστης αποδειχθεί κατηγορούμενος και τελικά δικαστεί σε ένα ποινικό δικαστήριο, υπάρχει το ενδεχόμενο αποζημίωσης, μέσω αγωγής, λόγω ηθικής βλάβης. Τονίζεται ότι η αγωγή και η μήνυση είναι δύο διαφορετικές δικαστικές ενέργειες.
Πρόσφατα, ήρθε στη δημοσιότητα η περίπτωση του Στάθη Παναγιωτόπουλου. Εσείς, είχατε ή έχετε κάποια εμπλοκή στην υπόθεση; Αν ναι, σε ποιο βαθμό;
Καμία εμπλοκή καθώς ο ρόλος μας είναι καθαρά εκπαιδευτικός και συμβουλευτικός. Δεν έχουμε αρμοδιότητες προανάκρισης η ποινικών ερευνών αλλά μόνο διερεύνησης κοινωνικών και τεχνολογικών φαινομένων και συμβουλευτικής σε θέματα Διαδικτύου.
Ας έρθουμε στο θέμα του CSI Institute. Ο χαρακτήρας του ινστιτούτου, είναι συμβουλευτικός ή επεμβατικός και σε ποιο βαθμό;
Το CSI Institute («Διεθνές Ινστιτούτο για την Κυβερνοασφάλεια») αποτελεί μη κυβερνητική και μη κερδοσκοπική οργάνωση, και ο σκοπός του προβλέπεται ρητά ως μη κερδοσκοπικός. Το Σωματείο προάγει εκπαιδευτικούς και κοινωφελείς σκοπούς, μεταξύ άλλων, την πρόληψη και την αντιμετώπιση θεμάτων ασφαλείας στο διαδίκτυο, καθώς και την εκπαίδευση, την ενεργοποίηση και την επιστημονική έρευνα στο τομέα νέων τεχνολογιών και διαδικτύου. Στόχος μας είναι να συμβάλλουμε στην ενημέρωση, την εκπαίδευση, την πιστοποίηση και εν γένει στην έμπρακτη ενεργοποίηση των πολιτών σε θέματα νέων τεχνολογιών και διαδικτύου, ασφάλειας υπολογιστικών συστημάτων και υποδομών, ασφαλής χρήσης του διαδικτύου αλλά και χειρισμού διαδικτυακών προγραμμάτων και προγραμμάτων ηλεκτρονικού υπολογιστή. Με βασικό σκοπό μας τη στήριξη και εξέλιξη της νέας γενιάς, το CSIi, επιθυμεί να συμβάλλει στην εκπαίδευση, την επαγγελματική κατάρτιση και την ανάδειξη νέων ταλέντων σε δεξιότητες πληροφορικής, προγραμματισμού και νέων τεχνολογιών, ενδεικτικά μέσω της διεξαγωγής διαλέξεων, της δημιουργίας εκπαιδευτικού υλικού με σκοπό τη δημοσίευση του στο διαδίκτυο και ψηφιακής ακαδημίας, όπου μέσω ηλεκτρονικών σεμιναρίων και ειδικών διαδικτυακών εκπαιδευτικών κέντρων εκμάθησης π.χ. γλωσσών προγραμματισμού – κώδικα, θα εκπαιδεύονται μαθητές, σπουδαστές και άλλες ομάδες ατόμων. Ακόμα, στοχεύουμε στη δημιουργία, τη σχεδίαση και την υλοποίηση, σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς, εκπαιδευτικών προγραμμάτων, σχετικά με θέματα νέων τεχνολογιών και διαδικτύου, ασφάλειας υπολογιστικών συστημάτων και υποδομών, ασφαλής χρήσης του διαδικτύου, χειρισμού διαδικτυακών προγραμμάτων και άλλα συναφή ζητήματα, προς ένταξη σε σχολεία της επικράτειας, ενδεικτικά με τη δημιουργία διδακτικού υλικού, την εκπόνηση ασκήσεων και εργασιών, τη χρήση εκσυγχρονισμένου υλικού και τη δημιουργία δράσεων, δραστηριοτήτων και μαθητικών διαγωνισμών. Όσον αφορά τις μεγαλύτερες ηλικίες, το CSIi επιθυμεί να συμβάλλει στον επαγγελματικό προσανατολισμό, την επιχειρηματικότητα και την ανάδειξη νέων επιχειρηματικών ιδεών και ταλέντων στο πεδίο του διαδικτύου και της τεχνολογίας, ενδεικτικά μέσω δημιουργίας εκπαιδευτικών προγραμμάτων για επαγγελματική χρήση, διοργάνωσης διαγωνισμών για νεοφυείς επιχειρήσεις (start-ups), παροχής πλατφόρμας δράσης σε καταρτισμένους επαγγελματίες ανά κλάδο, ώστε σε συνεργασία με το Ινστιτούτο μας να δημοσιοποιούν παρεμβάσεις και προτάσεις με σκοπό την επίλυση ή τη βελτίωση προβλημάτων από την Πολιτεία. Με τους παραπάνω τρόπους, θέλουμε να βοηθήσουμε στην προαγωγή της επιστημονικής έρευνας, μελέτης και εκπαίδευσης σε θέματα που αφορούν το έγκλημα στον κυβερνοχώρο, με ιδιαίτερη έμφαση στα ζητήματα της ενημέρωσης και έρευνας διαδικτυακών απειλών (ιών κ.α.), της ασφάλειας των πληροφοριακών συστημάτων, της εκπαίδευσης στην ασφαλή πλοήγηση και της πρόληψης και ενημέρωσης διαδικτυακών χρηστών. Ένας ακόμα στόχος μας είναι η μαζική ενεργοποίηση των πολιτών και η ομαδική αντιμετώπιση θεμάτων ασφαλείας στο διαδίκτυο, ενδεικτικά μέσω της καταγραφής και διερεύνησης κακόβουλων λογισμικών, ενημέρωσης του κοινού για εξειδικευμένους κινδύνους και τρόπους αποφυγής και επίλυσης προβλημάτων, καθώς η δημιουργία τηλεφωνικής – διαδικτυακής γραμμής υποστήριξης πολιτών και σελίδων σε πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης. Το CSIi έχει δημιουργηθεί με όλη μας την αγάπη για τους πολίτες και την προστασία τους. Είμαστε έμπρακτα δίπλα σε κάθε πολίτη, μέσα από την εκπόνηση προγραμμάτων, ημερίδων και συνέδριων τα οποία γίνονται σε όλη τη χώρα. Επιθυμούμε τη δημιουργία ενός δικτύου εθελοντών σε όλη την επικράτεια, το οποίο θα λειτουργεί μέσα από παραρτήματα, καλύπτοντας κάθε ένα νομό ξεχωριστά. Βασιζόμενοι λοιπόν σε απόλυτη διαφάνεια, με τη στήριξη των χορηγών και των συνεργατών μας, είμαστε δίπλα σε καθένα πολίτη ξεχωριστά, με κοινό στόχο την πρόληψη, την εκπαίδευση, την προστασία και την υποστήριξή.
Κάνετε μία πολύ σημαντική δουλειά η οποία φαίνεται να έχει αποτελέσματα. Η πολιτεία, έχει σταθεί αρωγός στο εγχείρημα του ινστιτούτου;
Μέχρι σήμερα το Ινστιτούτο μας δεν έχει λάβει καμία κρατική επιχορήγηση! Στεκόμαστε στα πόδια μας μόνο μέσα από την αγάπη του κόσμου, ορισμένων ιδιωτών που στο πλαίσιο της κοινωνικής εταιρικής τους ευθύνης κάνουν δωρεές για να μπορούμε να καλύπτουμε τις βασικές μας δαπάνες και παρέχουμε τις δράσεις μας δωρεάν προς το κοινό. Φυσικά όλα αυτά δεν θα μπορούσαν να επιτευχθούν χωρίς την πολύτιμη βοήθεια των δεκάδων εθελοντών μας ανά τη χώρα που δίνουν καθημερινά το μεράκι τους για να στέκονται στο πλευρό των συμπολιτών μας.
Η Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, συνεργάζεται μαζί σας, ή τηρεί αποστάσεις;
Βρισκόμαστε σε ανοιχτή επικοινωνία με τη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος προωθώντας καταγγελίες πολιτών που λαμβάνουμε σε καθημερινή βάση ούτως ώστε να υπάρξει άμεση παρέμβαση όπου χρειάζεται από τις αρχές.
Από τη μέχρι τώρα εμπειρία σας, εκτός από τα παιδιά, τα θύματα μιας διαδικτυακής αποπλάνησης ή μίας εκδικητικής πορνογραφίας, είναι μόνο γυναίκες ή το φύλο δε φαίνεται να παίζει ιδιαίτερο ρόλο;
Ο μεγάλος αριθμός θυμάτων αφορούν παιδία και μετά γυναίκες. Σύμφωνα με στοιχεία από την Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, το 2012 εμφανίστηκαν τα πρώτα περιστατικά στη χώρα μας. Μάλιστα, το 2018 χρειάστηκε να χειριστεί 492 υποθέσεις που σχετίζονταν γενικότερα με τον διαδικτυακό σεξουαλικό εξαναγκασμό και εκβιασμό ενηλίκων, ενώ το 2019 υπήρξαν 330 υποθέσεις που αφορούσαν την σεξουαλική εκμετάλλευση ανήλικων αλλά και την κοινοποίηση πορνογραφικού υλικού ανηλίκων μέσω του διαδικτύου. Τα περιστατικά που αφορούν αποκλειστικά την «εκδικητική πορνογραφία» παρουσίασαν αύξηση εν μέσω της πανδημίας. Σύμφωνα με αστυνομικές πηγές μέσα στο 2020 σχηματίστηκαν συνολικά 13 δικογραφίες στη Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος. Από αυτές οι πέντε είχαν θύματα ανηλίκους και οι υπόλοιπες 8 ενηλίκους. Για το 2021, παρατηρήθηκε δραματική αύξηση 66%, σε σχέση με το 2020, στις καταγγελίες για δημοσιοποίηση στο διαδίκτυο υλικού σεξουαλικού περιεχομένου χωρίς συγκατάθεση, σύμφωνα με τη Safeline μία από τις τρεις δράσεις του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου. Παράλληλα, το 30% των θυτών από αυτές τις καταγγελίες προχωρούν και σε εκβιασμό των θυμάτων. Στο CSI Institute λαμβάνουμε σε εβδομαδιαία βάση τηλεφωνήματα για τέτοια περιστατικά, τα οποία μάλιστα αφορούν κυρίως ανήλικα κορίτσια και τότε μιλάμε για παιδική πορνογραφία. Γίνεται κατανοητό ότι οι υποθέσεις που βγαίνουν στην επικαιρότητα αποτελούν μόνο ένα μικρό ποσοστό των συνολικών περιστατικών. Για αυτό ευθύνεται ο αποκαλούμενος «σκοτεινός αριθμός» της εγκληματικότητας, ο οποίος αναφέρεται σε εγκλήματα που δεν γίνονται γνωστά και σε δράστες που δεν συλλαμβάνονται. Στην περίπτωση της «εκδικητικής πορνογραφίας» ειδικά, ο αριθμός αυτός είναι πάρα πολύ μεγάλος, λόγω της φύσης του ζητήματος, που θεωρείται ακόμη και σήμερα ταμπού και τα θύματα δεν απευθύνονται εύκολα στις αρχές λόγω αισθημάτων αμηχανίας και ντροπής.
Από τη μέχρι τώρα εμπειρία σας, οι θύτες μιας διαδικτυακής αποπλάνησης ή μίας εκδικητικής πορνογραφίας, είναι μόνο άνδρες ή το φύλο δε φαίνεται να παίζει ιδιαίτερο ρόλο;
Το φύλο δεν παίζει ιδιαίτερο ρόλο αν και ακούμε πιο συχνά οι θύτες να είναι αντρες. Σύμφωνα με την εγκληματολογική έρευνα που έχει πραγματοποιηθεί μέχρι στιγμής στο πεδίο αυτό, οι δράστες είναι κυρίως οικεία πρόσωπα των θυμάτων, όπως σύζυγοι ή σύντροφοι, οι οποίοι, κάτω από ορισμένες συνθήκες (για παράδειγμα, διαζύγιο/χωρισμός), αποφασίζουν να εκδικηθούν τις πρώην ερωτικές συντρόφους τους, προχωρώντας σε κοινοποίηση γυμνών φωτογραφιών ή βίντεό τους στο Διαδίκτυο χωρίς τη συγκατάθεσή τους. Η τάση να «επιστρέψουμε» μία συμπεριφορά σε κάποιον που μας έχει πληγώσει δεν είναι κάτι νέο. Το να αισθάνεσαι πληγωμένος και προδομένος μπορεί να προκαλέσει θυμό και παρόρμηση για πρόκληση του ίδιου πόνου στο άτομο που τον προκάλεσε. Ο έλεγχος αυτών των παρορμήσεων μπορεί να είναι δύσκολος για μερικούς ανθρώπους και η «εκδικητική πορνογραφία» μπορεί να προσφέρει σε αυτά τα άτομα μία φαινομενική και βραχυπρόθεσμη λύτρωση. Η έρευνά μου σε τέτοια περιστατικά αποκαλύπτει ότι όλοι οι δράστες ταυτίζονται σε μερικά χαρακτηριστικά. Συχνά εμφάνιζαν μία γενικότερη έλλειψη ενσυναίσθησης για τους άλλους και είχαν περιορισμένες ανησυχίες για πιθανές επιβλαβείς συμπεριφορές τους προς τους άλλους. Περαιτέρω ακαδημαϊκά ευρήματα υποδεικνύουν δύο διαφορετικούς «τύπους» δραστών. Οι «δράστες τύπου 1» είναι συνήθως πρώην ερωτικοί σύντροφοι που έχουν διακόψει τις σχέσεις τους με το θύμα εδώ και μήνες ή και χρόνια και κοινοποιούν το υλικό μετά από αρκετό καιρό χωρίς ξεκάθαρα κίνητρα. Οι «δράστες τύπου 2» είναι πρόσφατοι πρώην σύντροφοι, που παρουσίαζαν τακτικά μία μακρά ιστορία κακοποιητικής συμπεριφοράς και ελέγχου προς τα θύματά τους.
Κλείνοντας, υπάρχει κάτι που θα θέλατε να πείτε στους αναγνώστες μας, ή κάτι που κρίνετε ότι πρέπει να ειπωθεί;
Σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο ψηφιακό περιβάλλον η διαρκής ενημέρωση όλων μας είναι το κλειδί για την ασφάλεια μας. Το να ανατρέφεις ένα παιδί σε έναν ψηφιακό κόσμο δεν είναι εύκολο. Οι γονείς έρχονται διαρκώς αντιμέτωποι με νέες προκλήσεις, αν θα έπρεπε όμως να τους δώσω μία συμβουλή αυτή θα ήταν πως θα πρέπει να σέβονται τη γνώμη των παιδιών τους γιατί μόνο τότε έχουν περισσότερες πιθανότητες το παιδί τους να σεβαστεί τις συμβουλές τους.Για παράδειγμα, αντί να γίνονται αφοριστικοί με τα θετικά του διαδικτύου θα μπορούσαν να λένε στα παιδιά τους: «Καταλαβαίνω πόσο cool είναι η τεχνολογία. Βλέπω πόσο διασκεδαστικό μπορεί να είναι να είσαι στα social media. Πιθανότατα θα ήθελα να παίξω το τάδε βιντεοπαιχνίδι όταν ήμουν και εγώ στην ηλικία σου». Στη συνέχεια, μπορούν να συνεχίσουν με το εξής: «Αλλά, πώς μπορούμε να δημιουργήσουμε κάποιους κανόνες με τους οποίους συμφωνούμε και οι δύο;»
Για επικοινωνία με το CSI Institute, μπορείτε να καλέσετε στο: (+30) 2152151011 ή να αποστείλετε email στο: info@csii.gr
Για επικοινωνία με το Traumahelp μπορείτε να καλέσετε στο: (+30) 2117159771 ή να αποστείλετε email στο: info@traumahelp.gr
Συνέντευξη για το «κανένα ζόρι»: Καταχανάς (Γ. Μεταξάς)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου