Των Dalia Dassa Kaye, Shira Efron
Οι ανησυχίες για τις πυρηνικές φιλοδοξίες του Ιράν έχουν απασχολήσει
τους Ισραηλινούς φορείς χάραξης πολιτικής για δεκαετίες. Άλλη μία σοβαρή
ανησυχία είναι αυτό που θεωρούν οι Ισραηλινοί ως αυξανόμενη πολιτική
και στρατιωτική επιρροή του Ιράν στην περιοχή, ιδιαίτερα στο Λίβανο, στη
Συρία και στο Ιράκ. 
Εκμεταλλευόμενο τις περιφερειακές συγκρούσεις και τα πολιτικά κενά, το Ιράν χτίζει αυτό που το Ισραήλ βλέπει ως μια "χερσαία γέφυρα" φιλικών, σε μεγάλο βαθμό σιιτικών δυνάμεων από την Τεχεράνη μέχρι τη Μεσόγειο. Δεν έχει σημασία ότι το Ιράν αντιμετωπίζει σοβαρούς περιορισμούς στις περιφερειακές ικανότητές του προβολής ισχύος και είναι σε εγχώριο επίπεδο ευάλωτο μετά από χρόνια κυρώσεων, καταπιεστικής εξουσίας και κακής διακυβέρνησης. Ή ότι το Ισραήλ παραμένει η πιο δυναμική και καλά εξοπλισμένη στρατιωτική δύναμη στην περιοχή, υποστηριζόμενη από τον στρατηγικό της σύμμαχο, τις ΗΠΑ. Από την οπτική του Ισραήλ, η επέκταση της πυραυλικής ικανότητας του Ιράν και του δικτύου παραστρατιωτικών εταίρων, αποτελεί μεγάλη απειλή. Η προηγούμενη στήριξη του Ιράν σε τρομοκρατικές επιθέσεις εντός του ίδιου του Ισραήλ και εναντίον του Ισραήλ στο εξωτερικό, σε συνδυασμό με έντονη ρητορική εκφράζοντας την πρόθεση να "εξαφανίσει το Ισραήλ από τον χάρτη", αυξάνει περαιτέρω την ιρανική απειλή στους Ισραηλινούς. Εν ολίγοις, δεν υπάρχει μεγάλη συζήτηση στο Ισραήλ για την επιθυμία ή την ικανότητα του Ιράν να το πλήξει.
Μέχρι προσφάτως ωστόσο, οι απόψεις για το πώς θα αντιμετωπιστεί η ιρανική πυρηνική πρόκληση, απέκλιναν. Από τις ρωγμές εντός του συμβουλίου ασφαλείας αναφορικά με την χρησιμότητα των στρατιωτικών επιλογών και τη σοφία της ιρανικής πυρηνικής συμφωνίας, μέχρι τις ανησυχίες των πολιτικών ηγετών για την δημόσια αντιπαράθεση με έναν Αμερικανό πρόεδρο, οι θέσεις του Ισραήλ για την ιρανική πολιτική ήταν περισσότερο διχασμένες την τελευταία δεκαετία από ό,τι γίνεται συνήθως αντιληπτό. Ενώ εμφανίστηκε συναίνεση για την ανάγκη να αντιμετωπιστεί το Ιράν στη Συρία ακόμη και πριν από το Κοινό Συνολικό Σχέδιο Δράσης του 2015 (JCPOA) –δηλαδή, τη συμφωνία για τα πυρηνικά- οι θέσεις του Ισράηλ για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν παραμένουν αμφιλεγόμενες.
Οι πιο σημαντικές διαιρέσεις προέκυψαν μεταξύ των πολιτικών αξιωματούχων και εκείνων στην ασφάλεια του Ισραήλ, με τους τελευταίους να έχουν μια πιο καθησυχαστική άποψη για το Ιράν και την συμφωνία για τα πυρηνικά, από ό,τι οι πολιτικοί ηγέτες του Ισράηλ, και κυρίως ο πρωθυπουργός Benjamin Netanyahu. Όπως παρατήρησε πρώην υψηλόβαθμος αξιωματούχος στις υπηρεσίες πληροφοριών, "οι αξιωματούχοι στην ασφάλεια του Ιράν έχουν δει το Ιράν σαν μια σοβαρή απειλή που χρειάζεται αντιμετώπιση/διαχείριση. Για το Netanyahu, το να φοβάται τον Ιράν είναι σαν θρησκεία". Αυτές οι ρωγμές επέμειναν στον πρώτο χρόνο διαχείρισης του Trump, όταν ακόμη δεν ήταν ξεκάθαρο εάν ένας Αμερικανός πρόεδρος, ανοιχτά εχθρικός στην πυρηνική συμφωνία, θα παρέμενε παρόλα αυτά στη συμφωνία. αρκετοί εξέχοντες Ισραηλινοί αξιωματούχοι στην ασφάλεια και αναλυτές, ακόμη και εκείνοι που αρχικά ήταν αντίθετοι στην JCPOA, ήταν υπέρ του να μείνουν οι ΗΠΑ στη συμφωνία και πίστευαν ότι μπορεί να συγκρατήσει την πρόκληση των πυρηνικών του Ιράν. Έχοντας καθυστερήσει την πυρηνική απειλή, η JCPOA παρείχε στο ισραήλ χώρο για να στρέψει την προσοχή του σε πιο άμεσες και κυρίαρχες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα από το Ιράν, δηλαδή στην αυξημένη επιρροή του στη Συρία.
Μόλις ο πρόεδρος Donald Trump αποφάσισε να αποσύρει τις ΗΠΑ από την JCPOA το 2018 ωστόσο, σταμάτησαν οι εσωτερικές συζητήσεις στο Ισραήλ για τις πολιτικές του Ιράν. Μια νέα συναίνεση προέκυψε για την υποστήριξη της προσέγγισης "μέγιστης πίεσης" της κυβέρνησης Trump, για την οποία πολλοί Ισραηλινοί ελπίζουν ότι θα οδηγήσει στην κατάρρευση της Ισλαμικής Δημοκρατίας. Το αυξημένο επίκεντρο των Ισραηλινών στην ιρανική εδραίωση στη Συρία και η πεποίθηση ότι η JCPOA είχε ενισχύσει το Ιράν περιφερειακά, έφερε τις κοινότητες των πολιτικών και των αξιωματούχων ασφάλειας σε πιο στενή ευθυγράμμιση και επισκίασε προηγούμενες διαφορές σχετικά με το πώς να αντιμετωπιστεί η πυρηνική απειλή και οι σχέσεις με την Ουάσιγκτον.
Παρά τη μειοψηφία Ισραηλινών αναλυτών που αμφισβητούν την αποτελεσματικότητα της αμερικανικής προσέγγισης στην επίτευξη των δηλωμένων στόχων της, υπάρχει ευρεία αισιοδοξία ότι η στρατηγική αποδυναμώνει το Ιράν και τα περιφερειακά της δίκτυα, ιδιαίτερα μετά από τη δολοφονία από τις ΗΠΑ του Ιρανού στρατηγού της IRGC, Qasem Soleimani στις αρχές Ιανουαρίου. Ακόμη και οι αναλυτές που αμφισβητούν τα οφέλη της μέγιστης πίεσης, δεν προτείνουν εναλλακτική στρατηγική.
Η εκτίμηση για την ιρανική ευπάθεια έχει απλώς αυξηθεί μετά τον κορονοϊό, ο οποίος έχει πλήξει ιδιαιτέρως σκληρά το Ιράν, καθώς οι ηγέτες του άργησαν να ανταποκριθούν στην πανδημία. Οι Ισραηλινοί εξέφρασαν την πεποίθηση ότι οι δίδυμες πιέσεις της πανδημίας και των οικονομικών δυσκολιών οδηγούν το Ιράν να αποσύρει τις δυνάμεις του από τη Συρία. Μετά από μια απόπειρα ιρανικής κυβερνό-επίθεσης σε υποδομές νερού του Ισραήλ την άνοιξη του 2020, ορισμένοι Ισραηλινοί αναλυτές θεώρησαν την επιτυχημένη ισραηλινή κυβερνοεπίθεση ως αντίποινα, η οποία έκλεισε ένα ιρανικό λιμάνι, ως περαιτέρω ένδειξη για την ευάλωτη θέση του Ιράν. Τέτοιες εκτιμήσεις ενισχύουν την υποστήριξη του Ισραήλ για τη συνέχιση των πιέσεων στο Ιράν παρά τις εκκλήσεις για χαλάρωση των οικονομικών κυρώσεων κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: https://www.iiss.org/blogs/survival-blog/2020/07/israels-evolving-iran-policy
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου