“Θα είναι το τελευταίο λάθος του Ερντογάν και μοιραίο”;

Γράφει ο Ιωάννης Αθ. Μπαλτζώης*

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, λειτουργώντας πολλάκις με το μυαλό του επιχειρηματία, που απλά εμπιστευόταν τις ικανότητές του στις διαπραγματεύσεις, η ακόμη το ένστικτό του για να πάρει κάποιες αποφάσεις, φαίνεται να μην αντιλαμβάνεται την διεθνή πολιτική κατάσταση και να αγνοεί τις πάγιες γεωστρατηγικές επιδιώξεις της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής και τα αμερικανικά πάγια συμφέροντα.

Θεωρεί ότι η προσωπική του επιχειρηματική ικανότητα,  συνδυαζομένη με κάποιες γνώσεις γεωπολιτικής, στο βαθμό που αφομοίωσε από σημαντικούς του συμβούλους και συνεργάτες, που τελικά απέπεμψε με την στάση του, όπως οι βετεράνοι και καταξιωμένοι  στρατηγοί  Μακμάστερ, Ματίς και Κέλι, τον καθιστά ικανό να παίρνει σημαντικές αποφάσεις, μέσα από μια συνομιλία με έναν άλλο ηγέτη, αγνοώντας ανεύθυνα τις εισηγήσεις των συνεργατών του, για σοβαρά εθνικά θέματα. Και μιλάμε για την πολιτική της  παγκόσμιας ηγετικής υπερδύναμης, των ΗΠΑ και από την άλλη πλευρά μιας αναθεωρητικής, επιθετικής, περιφερειακής δύναμης, που συμπεριφέρεται ως παγκόσμιος ταραξίας , ως κράτος πειρατής, που εισβάλλει και υφαρπάζει εδάφη σε γειτονικές χώρες, παραμένοντας ατιμώρητης, δηλαδή της Τουρκίας.

Έτσι οι νεοσυντηρητικοί στη διοίκηση Τραμπ,  ο υπουργός Εξωτερικών Μαικ Πομπέο, ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας Τζον Μπόλτον  και ο απεσταλμένος για την Συρία Τζέιμς Τζέφρυ, προσπαθούν πλέον τώρα  να σώσουν τις αμερικανικές  γεωστρατηγικές επιδιώξεις για τη Συρία, μέσα από την απίστευτη απόφαση του Πρόεδρου Τραμπ , για γρήγορη και  πλήρη αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων (περίπου 2.200 άνδρες) από την Συρία. Μια δήλωση, που αργότερα έγινε όχι τώρα, αλλά αργά και σε βάθος χρόνου και πρόσφατα  έγινε αν και εφόσον τηρηθούν κάποιες προϋποθέσεις, που αφορούν την ασφάλεια των καλυτέρων συμμάχων των ΗΠΑ στην περιοχή, των Κούρδων. 

Οι Τούρκοι έγιναν “Τούρκοι”.

Η μεταβαλλόμενη αυτή άποψη  του προέδρου Τραμπ, προέκυψε από τον ορυμαγδό των αντιδράσεων τόσο εντός ΗΠΑ και δη ανθρώπων πολύ κοντά στον πρόεδρο Τραμπ, αλλά και της άμεσης αντίδρασης του Ισραήλ και του προσωπικού φίλου του προέδρου, του πρωθυπουργού του Ισραήλ  Μπένζαμιν Νετανιάχου, που αφενός κινητοποίησε το ισχυρότατο AIPAC (Αμερικανικο-Ισραηλινό  Λόμπι), αφετέρου κατόρθωσε με προσωπικές επαφές να μεταπείσει τον «ισχυρογνώμονα» και «απρόβλεπτο» Αμερικανό πρόεδρο. Έτσι οι αμερικανικές δηλώσεις, τόσο του ΥΠΕΞ Πομπέο, όσο και του Συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας Μπόλτον έβαλαν νέα δεδομένα, που αφενός ικανοποίησαν του συμμάχους των ΗΠΑ, το Ισραήλ και τους Κούρδους και δυσαρέστησαν, το κράτος – πειρατής, την Τουρκία, που ο Σουλτάνος-πρόεδρός της πανηγύριζε και μαζί  του όλο το «θέατρο σκιών», που τον περιβάλλει και διαλαλούσαν ότι ο Σουλτάνος χειραγωγεί τον Αμερικανό πρόεδρο και η Αμερική υποχωρεί μπροστά στο Τουρκικό μεγαλείο. Τόσο ο Πομπέο, όσο και ο Μπόλτον είπαν αυτά που έπρεπε να ειπωθούν, ώστε  να καταστήσουν σαφές αυτό που είναι δίκαιο και πρέπον, δηλαδή να στηρίξουν τους πιο σταθερούς των συμμάχους των στην Μέση Ανατολή, τους νικητές κατά του ISIS ανατολικά του Ευφράτη, τους Κούρδους της Συρίας. Μάλιστα ο ΥΠΕΞ  κ. Πομπέο μίλησε για ανάγκη προστασίας των Κούρδων, ώστε να μην σφαγιαστούν (slaughter) από του Τούρκους, κάτι που έκανε  «Τούρκους», τους Τούρκους.  Όταν ο Τζον Μπόλτον προσγειώθηκε  στην Τουρκία, συνοδευόμενος από τον αρχηγό του μικτού επιτελείου στρατηγό Ντάνφορντ και τον απεσταλμένο των ΗΠΑ για την Συρία Τζέιμς Τζέφρευ ,  αντιμετώπισε   μια πολύ ψυχρή υποδοχή. Η προγραμματισμένη συνάντηση με τον Τούρκο Πρόεδρο Ερντογάν δεν πραγματοποιήθηκε. Η μόνη  συνάντηση που πραγματοποιήθηκε ήταν με τον σύμβουλο της Τουρκικής Εθνικής Ασφάλειας Ιμπραήμ Καλίν , που  υποβαθμίστηκε και διήρκησε τελικά λιγότερο από δύο ώρες, ενώ  και η  προγραμματισμένη κοινή συνέντευξη τύπου ακυρώθηκε.

 Η αποχώρηση της αμερικανικής αντιπροσωπείας. Εμφανές το ψυχρό κλίμα.

Τι Σχεδιάζει η Τουρκία.

Ο Ερντογάν έχει πολλαπλά κίνητρα, για την σχεδιαζόμενη επιχείρησή του κατά της πόλης Μανπίζ/Ιεράπολης  και ανατολικά του Ευφράτη στην Βόρεια Συρία, δηλαδή κατά του «Κουρδικού κράτους της Ροζάβα». Βραχυπρόθεσμα, προετοιμάζεται για σημαντικές τοπικές εκλογές μέσα σε δύο μήνες, και η εκστρατεία «εξολόθρευσης Κούρδων»  είναι πάντα δημοφιλής στους ψηφοφόρους. Μια άλλη στρατιωτική εκστρατεία στη βόρεια Συρία θα παράσχει στα  τουρκικά μέσα μαζικής ενημέρωσης με πατριωτικά βίντεο στρατιωτών εν δράσει, υπέρ του μεγαλείου του «μεγάλου τουρκικού έθνους», κατά τους προσφιλείς χαρακτηρισμούς της  τουρκικής ηγεσίας . Μακροπρόθεσμα να μπορέσει να αποτρέψει την δημιουργία Κουρδικού κράτους στη βόρεια Συρία, μια εξέλιξη εφιάλτης για την Τουρκία, εισβάλλοντας και κατέχοντας την περιοχή αυτή, όπως ήδη συμβαίνει στην περιοχή Γιαραμπλούς και Αφρίν και σε ένα βαθμό στην Ιντλίμπ δυτικά του Ευφράτη στην βόρεια Συρία.

Τίποτα δεν έχει αλλάξει στη μακροπρόθεσμη  τουρκική πολιτική σε ότι αφορά την Συρία .   Η αλλαγή είναι στην πολιτική των ΗΠΑ. Ο Τραμπ  έδειξε ότι δεν ενδιαφέρεται για την περιοχή, δεν βλέπει κανένα πρόβλημα να αφήσει ένα κενό στην Συρία και δεν τον νοιάζει ποιος το γεμίζει. Ο Ερντογάν απλά σχεδιάζει να γεμίσει αυτό το κενό, εκπληρώνοντας την πάγια γεωστρατηγική επιδίωξη της Τουρκίας για την περιοχή και την αντιμετώπιση των Κούρδων, την μεγάλη υπαρξιακή απειλή για την ενότητα της Τουρκίας. Λέει ο Τούρκος πρόεδρος, ότι δεν μπορεί να δεχτεί ή να καταπιεί τα μηνύματα που απέστειλε  ο Μπόλτον στο Ισραήλ δηλώνοντας χαρακτηριστικά: «Το YPG / PKK είναι τρομοκράτες. Κάποιοι λένε μην τους  αγγίζεις επειδή είναι Κούρδοι.  Αυτό είναι απαράδεκτο. Ο καθένας μπορεί να είναι τρομοκράτης. Θα μπορούσαν να είναι και Τουρκμένοι.  Η εθνικότητά τους δεν έχει σημασία. Ο Μπόλτον έκανε ένα μεγάλο λάθος από τις δηλώσεις του». Και πρόσθεσε:«Το ότι η Τουρκία έχει στοχοποιήσει τους Κούρδους της Συρίας,  είναι ένα ψέμα, είναι η χαμηλότερη, η πιο ανέντιμη, η πιο άσχημη και η πιο βρώμικη συκοφαντία“. (www.moonofalabama.org/)

Ψευδέστατες Δηλώσεις Ερντογάν.  Οι Κούρδοι.

Φυσικά οι δηλώσεις του Τούρκου προέδρου είναι ψευδέστατες και απέχουν παρασάγγας από την πραγματικότητα. Οι πραγματικές επιδιώξεις των Τούρκων είναι ει δυνατόν να εξαφανίσουν τους τρομοκράτες, όπως ονομάζουν τους Κούρδους της Συρίας, συνδέοντας άμεσα  το YPG, με το  PKK, να τους «θάψουν στα χαρακώματά τους», όπως δήλωσε χαρακτηριστικά  και ο ΥΠΕΘΑ Χουλουσί Ακάρ , καταλαμβάνοντας την βόρεια περιοχή της Συρίας, αποτρέποντας την δημιουργία κουρδικής κρατικής ή αυτόνομης οντότητας, της ήδη ανακηρυχθείσης Ροζάβα, κάτι που θα αποτελούσε την Λυδία λίθο για κοσμογονικές εξελίξεις στην περιοχή. Οι Κούρδοι σε ολόκληρη την περιοχή και σύμφωνα με  πρόσφατο χάρτη που παρουσίασε το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP),  φθάνουν τα  25 έως 35 εκατομμύρια και  ζουν κυρίως σε 4 χώρες. Συγκεκριμένα,  12-15 εκατομμύρια (έως 20% του πληθυσμού), ζουν στη Τουρκία, 6 εκατομμύρια (λιγότερο από 10% του πληθυσμού) ζουν στο Ιράν, 5-6 εκατομμύρια (12,5-15% του πληθυσμού) ζουν στο Ιράκ και λιγότεροι από 2 εκατομμύρια (15% του πληθυσμού) ζουν στη Συρία. Και είναι η μόνη ενιαία εθνική οντότητα σε ολόκληρη την περιοχή, που δεν έχουν κράτος, κάτι που συνιστά μια διεθνή αδικία, όταν ανύπαρκτες ή τεχνητές εθνότητες, σφαιτεριζόμενες την ιστορία άλλων λαών, έχουν κράτος και όνομα που δεν τους ανήκει. 

 

Οι Κούρδοι στην περιοχή της Μέσης Ανατολής. AFP 

Οι εξελίξεις αυτές  απόδειξαν  περίτρανα ότι η διαφαινόμενη βελτίωση των σχέσεων των δύο χωρών  ήταν πλασματική  και η ευφορία των Τούρκων για «χειραγώγηση» του Τραμπ από τον Σουλτάνο και  επίτευξη των τουρκικών επιδιώξεων στην βόρεια Συρία κατά του YPG (Κούρδοι της Συρίας)  ήταν προφανώς τουρκικά «όνειρα χειμερινής νυκτός». Όμως εκείνο που δεν κατάλαβε ο αλαζών και απρόβλεπτος  πρόεδρος της Τουρκίας είναι ότι δεν μπορείς να τα βάζεις με όλους και με όλα και ιδιαίτερα με το «βαθύ κράτος» των ΗΠΑ. Μπορεί να βρίσκεις τρόπους επικοινωνίας με τον πρόεδρο Τραμπ, γιατί ομοιάζετε ως χαρακτήρες, αλλά δεν μπορείς να τα βάζεις με σταθερές δυνάμεις-θεματοφύλακες της κυριαρχίας μιας παγκόσμιας υπερδύναμης. Και μάλιστα όταν διακυβεύονται μεγάλα  γεωπολιτικά συμφέροντα.  Τόσο ο Πομπέο, όσο και ιδιαίτερα ο Μπόλτον, ανήκουν στους Neocons (νεοσυντηρητικούς), κορυφαία γεράκια, που η αποστολή των είναι να διαφυλάξουν την ηγεμονική κυριαρχία των ΗΠΑ. Δεν ξεχνούν και θα κάνουν οτιδήποτε είναι δυνατόν να εκτελέσουν την αποστολή των με οιαδήποτε τρόπο. Η Τουρκία είναι χρήσιμη και απαραίτητη για την αμερικανική γεωστρατηγική προοπτική στην περιοχή.  Δεν θα την χαρίσουν στους Ρώσους, η δεν θα αφήσουν τις εξελίξεις ανεξέλεγκτες.  Ο ανεξέλεγκτος  Ερντογάν ΟΧΙ και θα λέγαμε ότι αποτελεί εμπόδιο, με ότι αυτό συνεπάγεται.

* Ο Ιωάννης Αθαν. Μπαλτζώης είναι αντιστράτηγος ε.α., πρώην Ακόλουθος Άμυνας στο Τελ Αβίβ, πρώην Αξιωματικός επιχειρήσεων της ECMM στον πόλεμο της Βοσνίας, Απόφοιτος Tactical Intelligence School (U.S. Army), με Μεταπτυχιακό (M.Sc.) στην Γεωπολιτική Ανάλυση, Γεωστρατηγική Σύνθεση και Σπουδές Άμυνας και Διεθνούς Δικαίου του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, μέλος του Δ.Σ. του Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών.

militaire.gr