ΑΣΧΕΤΟΙ...ΔΕΝ ΕΧΟΥΝΕ ΙΔΕΑ ΕΠΙΚΕΙΜΕΝΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ ΣΤΑ ΔΥΤΙΚΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ ΜΕ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΕ ΑΛΛΕΣ ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ....ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΑΝΤΑΛΛΑΓΗΣ ΕΔΑΦΩΝ ΜΕΤΑΞΥ ΣΕΡΒΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΣΟΒΟΥ.

ΓΡΑΦΕΙ Ο ΔΡ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ε.ΔΡΟΥΓΟΣ

1)Η κυβέρνηση της χώρας μας δεν έχει τοποθετηθεί μέχρι σήμερα,αναφορικά με την κυοφορούμενη μέσα στην προσεχή διετία(μπορεί κα νωρίτερα), ανταλλαγή εδαφών ανάμεσα στο Κόσοβο και την Σερβία. Λες και δεν μας αφορά. τι συμβαίνει στα βόρεια σύνορα μας...Συγκεκριμένα υπό την "σκέπη" της ΕΕ οι προέδροι της Σερβίας Αλεξάντερ Βούσιτς και του Κοσόβου-Μετόχια Χασίμ θάτσι διαπραγματεύονται την ανταλλαγή περιοχών , καιιειδικότερα το βόρειο τμήμα του Κοσόβου(δηλαδή βόρεια του ποταμού Ιμπάρ) με περιοχές της νότιας Σερβίας(δηλαδή της κοιλάδας του Πρέσεβο και των βορειότερων πόλεων του Μπουγιάνοβατς και της Μεντβέντα.)Στην περιοχή τυ βορείου Κοσόβου ο πληθυσμός είναι περίπου 80.000 άτομα εκ των οποίων οι 70.000 είναι Σέρβοι, οι 7000 Αλβανοί κα οι υπόλοιποι Βόσνιοι Ρομά κα.
Στην περιοχή της νότιας Σερβίας ο πληθυσμός είναι Αλβανόφωνοι(έντονοτατη η παρουσία τους στην κοιλάδα του Πρέσεβο και πολύ πιο αραιή στις άλλες δύο πόλεις).

2)Παρά την κινητικότητα που παρατηρείται από το 2013 με την διμερή συμφωνία των Βρυξελλών,, υπό την αιγίδα της ΕΕ, και στα δύο στρατόπεδα υπάρχουν διαφωνίες.Οι Αμερικανοί παρακολουθούν τις εξελίξεις και δια στόματος του Συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας Τζων Μπόλτον εμφανίζονται τώρα ως θετικοί σε μία τέτοια εξέλιξη. Και η Μόσχα δεν είναι αρνητική παρά την περίπτωση εμφάνισης ενδεχόμενων ντόμινο σε άλλες περιοχές. Αρνητικό είναι το Βερολίνο, ενώ σκεπτικισμός κυριαρχεί σε πολλά Ευρωπαικά κράτη, για πολύ πιθανή υποτροπή σε άλλες περιοχές ,όπως στην Βοσνία Ερζεγοβίνη και στην FYROM.Πάντως την χώρα μας δεν φαίνεται να την απασχολεί, ενώ θα έπρεπε γιατί μία τέτοια εξέλιξη μπορεί να πυροδοτήσει νέες εντάσεις και να προκαλέσει αποσταθεροποίηση ,λόγω της Αλβανικής τάσης να ενωθούν τα εδάφη τους και κάποια στιγμή να αποτελέσει πραγματικότητα το σχέδιο για Μεγάλη Αλβανία..

3) Η ιστορία με τις ανταλλαγές εδαφών δεν είναι και η καλύτερ δυνατή . Μια τέτοια περίπτωση ήταν η Σοβιετο-Πολωνική συμφωνία του 1951 που τραυμάτισε ακόμα πιο πολύ τις διμερείς σχέσεις , αφού η Μόσχα πήρε τα πλούσια ανθρακορυχεία της ανατολικής Πολωνίας , και έδωσε στην Βαρσοβία κάποια χωριά της τότε Σοσιαλιστικής Δημοκρατιας της Ουκρανίας.Παρά την τότε ανταλλαγή εδαφών πάντοτε υπάρχει εκατέρωθεν δυσπιστία και διαχρονικά παράπονα καιαμφισβητήσεις . Οι Σοβιετικοί επεδίωκαν την μετατόπιση των συνόρων της Πολωνίας προς δυσμάς και βασικά σε βάρος της Γερμανίας(Ανατολική τότε ,δηλαδή περιοχών της Πομερανίας, Βραδεμβούργου, Σιλεσίας και Ανατολικής Πρωσίας).
Στην περίπτωση της κυοφορούμενης Κοσοβαρικο-Σερβικής ανταλλαγής εδαφών, οι περιοχές του Ζβέτσαν , του Λεπόσεβατς, της Άνω Μιτρόβιτσα και του Ζούμπιν Ποτόκ θα ενσωματωθούν στον Σερβικό εδαφικό κορμό.

4) Μία τέτοια εξέλιξη θα προκαλέσει σοβαρά προβλήματα για τους Σέρβους που ζούνε νότια του ποταμού Ιμπάρ και σε περιοχές εντονότατα Αλβανοελεγχόμενες του Κοσόβου. Με αυτούς τι θα συμβεί;Θα μεταφερθούν στον βορρά;Θα αποζημιωθούν και θα καταλήξουν αλλού;Θα παραμείνουν υπό κάποιο ειδικό καθεστώς; Aς μην λησμονούμε ότι η ιστορική απόφαση 1244 του ΣΑ/ΟΗΕ του 1999 επισημαίνε ότι το Κόσοβο ως χώρος ανήκει στην Σερβία(άσχετα από την μνομερή ανακήρυξη ανεξαρτησίας του Φεβρουαρίου του 1998), ενώ περίπου 75 χώρες από τις 193 του ΟΗΕ δεν το έχουνε επίσημα αναγνωρίσει μεταξύ των οποίων η Ρωσία, η Κίνα, η Ινδία, η Ελλάδα, η Ισπανία, η Κύπρος, η Ρουμανία και η Σλοβακία.Κάθε μία για τους δικούς της λόγους.Δηλαδή 5 κράτη-μέλη της ΕΕ και 4 κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ.

5) Ο Θάτσι ελπίζει ότι μία συμφωνία με το Βελιγράδι θα ανοίξει τις πόρτες του ΟΗΕ και του ΝΑΤΟ στο Κόσοβο , ενώ η χώρα του θα τύχει γενικότερης υποστήριξης σε διεθνείς οργανισμούς ως και επίσημης αναγνώρισης(και από το Βελιγράδι) .Παράλληλα αυτό τον καιρό έχει εγκριθεί από το κοινοβούλιο της Πρίστινα το σχετικό νομοσχέδιο για την σύσταση Κοσοβαρικού στρατού με οροφή τους 5000 άνδρες και προφανώς υπό Δυτικό έλεγχο και εκπαίδευση. Η αρχική θέση του σχεδίου Αχτισαάρι για το ανεξάρτητο Κόσοβο είναι ότι αυτό δεν τεμαχίζεται, ούτε ενσωματώνεται με την Αλβανια και ούτε "εξαυλώνεται". Άρα θα πρέπει να λάβουν χώρα σημαντικές αλλαγές σε εσωτερικό και εξωτερικό πλαίσιο. και να ληφθούν νέες αποφάσεις.

6)Τέλος με τις διαπραγματεύσεις που λαμβάνουν χώρα στις Βρυξέλλες , διαφωνεί η ιστορική Σερβική Εκκλησία , αφού γνωστά μοναστήρια στο Πετς , στην Γκρατσάνιτσα και στο Ντέσανι, γεωγραφικά βρίσονται εκτός βορείου Κοσόβου, ενώ προστατεύονται από την UNESCΟ. Επίσης "μήλο της έριδας" είναι τα πλούσια ορυχεία της Τρέπτσε στο βόρειο Κόσοβο, καθώς και η λίμνη Γκαζιβόντε(κοντά σε Λεπόσεβατς) που είναι επί του παρόντος χωρισμένη,αλλά το στρατηγικής σημασίας φράγμα ελέγχεται από Σέρβους του Β. Κοσόβου.Το φράγμα είναι ζωτικής σημασίας για την ηλεκτροδότηση όλου του Κοσόβου.

7)Η Ελλάδα πρέπει να ασχοληθεί με το θέμα γιατί η κατάσταση στα Δυτικά Βαλκάνια είναι ρευστή και πολλά μπορούνε να συμβούν. Στα πλαίσια του ΝΑΤΟ/KFOR διατηρούμε σήμερα πολλή μικρή στρατιωτική δύναμη εκεί .. Δεν συμμετέχουμε στην εκπαίδευση της Κοσοβαρικής Δύναμης Ασφαλείας.Αλλά δεδομένης της ευπάθειας της Συμφωνίας των Πρεσπών , ως και της εσωτερικής αστάθειας στην Βοσνία-Ερζεγοβίνη , θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε την θέση μας απέναντι στην όποια απόφαση λάβει το Βελιγράδι και να επιδιώξουμε καλές και λειτουργικές σχέσεις και με τις δύο πλευρές(λόγω και των κάθετων οδικών αξόνων).Επίσης η Σερβία δεν διάκειται θετικά απέναντι στην Συμφωνία των Πρεσπών, ενώ πάντοτε υπάρχει διάχυτη η ανησυχία για τον Αλβανικό μεγλοιδεατισμό και αλυτρωτισμό στη ΝΑ Ευρώπη.Ας μην αφήνουμε τα πράγματα ανεξέλεγκτα γιατί θα βρεθούμε προ εκπλήξεων....

facebook.com/drougos