Ακόμα και καθώς ο κόσμος εξακολουθεί να κλονίζεται από την καταστροφή της COVID-19, κορυφαίοι επιδημιολόγοι προειδοποιούν ότι η επόμενη παγκόσμια πανδημία θα μπορούσε να είναι πολύ χειρότερη. Στο βιβλίο The Big One: How We Must Prepare for Future Deadly Pandemics (2025), οι Michael Osterholm και Mark Olshaker παρουσιάζουν μια συναρπαστική -και ανατριχιαστική- περίπτωση ότι ένα πολύ πιο μολυσματικό, αερομεταφερόμενο παθογόνο θα μπορούσε να αναδυθεί και να κατακλύσει τις σύγχρονες κοινωνίες.
Η επόμενη πανδημία θα ξεκινήσει με τον θάνατο ενός μόνο μωρού στην Αφρική - και θα συνεχίσει να σκοτώνει περισσότερους από επτά εκατομμύρια Αμερικανούς, με 20 φορές περισσότερους θανάτους παγκοσμίως . Αυτό είναι το ανατριχιαστικό συμπέρασμα ενός «πειράματος σκέψης» που πραγματοποίησε ο κορυφαίος Αμερικανός επιδημιολόγος Michael T. Osterholm,αναφέρει η dailymail.co.uk
Ο Όστερχολμ, ιδρυτικός διευθυντής του Κέντρου Έρευνας και Πολιτικής Λοιμωδών Νοσημάτων (CIDRAP), υποστηρίζει ότι η επόμενη πανδημία μπορεί να συνδυάσει θανατηφόρα θνησιμότητα με μεταδοτικότητα σε επίπεδο COVID.
Αναφέρεται σε έναν τέτοιο υποθετικό ιό ως «SARS-3». Ενώ ο SARS και ο MERS (πρώην κορωνοϊοί) είχαν εξαιρετικά υψηλά ποσοστά θνησιμότητας - της τάξης του 15-35% - δεν είχαν την ικανότητα να εξαπλωθούν ευρέως πριν εμφανιστούν τα συμπτώματα.
Εν τω μεταξύ, η COVID-19 εξαπλώθηκε ραγδαία σε όλο τον κόσμο, εν μέρει επειδή τα μολυσμένα άτομα συχνά μετέδιδαν τον ιό ενώ ήταν ασυμπτωματικά. Ο Όστερχολμ προειδοποιεί ότι εάν εμφανιστεί ένας ιός που συνδυάζει και τα δύο χαρακτηριστικά - υψηλή μεταδοτικότητα και υψηλή θνησιμότητα - οι συνέπειες θα μπορούσαν να είναι καταστροφικές.
Η γρίπη παραμένει μια άλλη πιθανή οδός εμφάνισης πανδημίας. Αν και οι ΗΠΑ δεν έχουν βιώσει μια μεγάλη πανδημία γρίπης τις τελευταίες γενιές παρόμοια με την Ισπανική Γρίπη του 1918, οι συγγραφείς υπογραμμίζουν ότι τα στελέχη της γρίπης συνεχίζουν να εξελίσσονται. Ένας μελλοντικός ιός γρίπης με τα κατάλληλα χαρακτηριστικά μεταδοτικότητας και λοιμογόνου δράσης θα μπορούσε να προκαλέσει ζημιές ίσες ή και μεγαλύτερες από τις χειρότερες της ιστορίας.
Ένα κεντρικό θέμα στο "The Big One" είναι ότι οι αμυντικοί μηχανισμοί του κόσμου εξασθενούν. Ο Όστερχολμ υποστηρίζει ότι μεγάλο μέρος της θεσμικής ικανότητας για ετοιμότητα σε περίπτωση πανδημίας έχει διαβρωθεί.
Σημειώνει, για παράδειγμα, ότι το γραφείο της κυβέρνησης των ΗΠΑ που προηγουμένως συντόνιζε την ετοιμότητα για πανδημίες έχει διαλυθεί, μαζί με μεγάλο μέρος του προσωπικού και της εμπειρογνωμοσύνης του. Χωρίς έναν τέτοιο κεντρικό συντονισμό, υποστηρίζει, η έγκαιρη ανίχνευση, η αντίδραση και ο συντονισμός είναι πολύ πιο δύσκολες.
Η παρασκευή και διανομή εμβολίων παρουσιάζει μια άλλη σημαντική ευπάθεια. Βασιζόμενες σε μεγάλο βαθμό στην παραγωγή στο εξωτερικό, πολλά έθνη δεν διαθέτουν εγχώριες υποδομές για την ταχεία κλιμάκωση της παρασκευής εμβολίων.
Ακόμη και σε περίπτωση γνωστού στελέχους, η παγκόσμια ικανότητα παραγωγής εμβολίων είναι περιορισμένη — σε τέτοιο βαθμό που σε μια σοβαρή έξαρση, μόνο ένα κλάσμα του παγκόσμιου πληθυσμού μπορεί να έχει έγκαιρη πρόσβαση σε εμβόλια.
Οι συγγραφείς τονίζουν ότι ο εκσυγχρονισμός —ιδίως μέσω πλατφορμών εμβολίων mRNA— προσφέρει ελπίδα για ταχύτερο σχεδιασμό και παραγωγή. Αλλά αυτή η ελπίδα εξαρτάται από την προβλέψιμη, βιώσιμη δημόσια χρηματοδότηση, τη στρατηγική αποθήκευση και την ετοιμότητα για ταχεία ανάπτυξη.
Ο Michael Osterholm αφιερώνει σημαντική ανάλυση στον τρόπο με τον οποίο οι κυβερνήσεις και οι υγειονομικές αρχές επικοινωνούν κατά τη διάρκεια μιας κρίσης. Υποστηρίζει ότι η αξιοπιστία κερδίζεται μέσω της διαφάνειας, με τους ηγέτες να διακρίνουν σαφώς τι είναι γνωστό από τι είναι αβέβαιο. Οι υπερβολικές υποσχέσεις ή η απόκρυψη της αβεβαιότητας διαβρώνουν την εμπιστοσύνη του κοινού.
Σε προηγούμενες επιδημίες, θρηνεί το γεγονός ότι οι αρχές συχνά αντιμετώπιζαν μια πανδημία σαν μια περαστική καταιγίδα -μια καταιγίδα που θα τελείωνε σε μέρες ή εβδομάδες- αντί για έναν μακροπρόθεσμο αγώνα. Ως αποτέλεσμα, στρατηγικές (όπως τα lockdown) μερικές φορές εφαρμόζονταν βιαστικά χωρίς σαφή σχέδια εξόδου ή μετρήσεις για κλιμάκωση και χαλάρωση.
Ο Όστερχολμ καλεί επίσης τους πολίτες να συμμετάσχουν περισσότερο στη δημόσια υγεία. Ενώ τα άτομα δεν μπορούν να δημιουργήσουν εμβόλια, μπορούν να απαιτήσουν πολιτική λογοδοσία, να υποστηρίξουν αξιόπιστες τοπικές προσπάθειες ενημέρωσης και να ασκήσουν κριτική στους εκλεγμένους ηγέτες. Οραματίζεται την εμφάνιση «ομάδων παρακολούθησης πολιτών» για να διασφαλιστεί ότι η ετοιμότητα για πανδημίες παραμένει προτεραιότητα των πολιτών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου