Η Τεχεράνη κατάφερε να ελέγξει την επιδείνωση της στρατηγικής της ισορροπίας χωρίς να προσφέρει καμία ουσιαστική παραχώρηση, ενώ φυτεύει την ιδέα ότι η διπλωματία είναι ο δρόμος προς τα εμπρός.
Καθώς το Ιράν εισέρχεται στον δεύτερο γύρο διαπραγματεύσεων με τις ΗΠΑ -που έχει προγραμματιστεί για αυτό το Σάββατο- απολαμβάνει ήδη προσωρινά αλλά απτά πλεονεκτήματα. Ο Πρόεδρος Τραμπ σταμάτησε τελικά ένα ισραηλινό σχέδιο να χτυπήσει τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν τον Μάιο - μια κίνηση που οφείλεται στη συμφωνία του Ιράν να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ, σύμφωνα με δημοσίευμα των New York Times . Την ίδια στιγμή, κορυφαίοι Ιρανοί αξιωματούχοι φαίνονται ολοένα και πιο σίγουροι ότι η απειλή της στρατιωτικής αντιπαράθεσης εξασθενεί—παρά τις συνεχιζόμενες αποστολές αμερικανικών στρατευμάτων στην περιοχή που αποσκοπούν στην αποφασιστικότητα.
Στο οικονομικό μέτωπο, η Τεχεράνη βλέπει επίσης κέρδη. Το ιρανικό χρηματιστήριο παρουσίασε ανοδική δυναμική και το ριάλ έχει ανατιμηθεί σημαντικά, με τη συναλλαγματική ισοτιμία να πέφτει κάτω από το ένα εκατομμύριο δολάρια ανά δολάριο. Ένα άλλο πλεονέκτημα για την Τεχεράνη επισημάνθηκε από την πρόσφατη επίσκεψη του Σαουδάραβα υπουργού Άμυνας στην Τεχεράνη. Αυτό αντανακλά την κατάσταση πραγμάτων στο Ριάντ απουσία μιας σαφούς και αποφασιστικής πολιτικής των ΗΠΑ για την αποτροπή του Ιράν.
Έτσι, παρά τα επίμονα κενά στις διαπραγματεύσεις, η Τεχεράνη κατάφερε να σταματήσει την αρνητική δυναμική εναντίον της τόσο στο Ισραήλ όσο και στις ΗΠΑ. Επίσης, επιβράδυνε την επιδείνωση της στρατηγικής της ισορροπίας, χωρίς να προσφέρει καμία ουσιαστική παραχώρηση. Παράλληλα με αυτές τις εξελίξεις, η Τεχεράνη κατάφερε επίσης να εμφυσήσει την ιδέα στους κύκλους των ΗΠΑ και του Ισραήλ ότι η διπλωματία, παρά τα ελαττώματα της, είναι προτιμότερη από τους κινδύνους στρατιωτικής κλιμάκωσης.
Ίσως το πιο ανησυχητικό είναι ότι αυτή η εξελισσόμενη συναίνεση κινδυνεύει να γίνει παγίδα. Με την προσκόλληση στη διπλωματία και μόνο, η Ουάσιγκτον μπορεί να χάσει μια σπάνια στιγμή μόχλευσης - μια στιγμή που θα μπορούσε να αναγκάσει πιο ουσιαστικούς ιρανικούς συμβιβασμούς. Ο διπλωματικός δρόμος μπορεί επομένως να έχει ένα ιστορικό κόστος: μια χαμένη ευκαιρία για την αντιμετώπιση της ιρανικής απειλής -σε όλες της τις διαστάσεις- με ουσιαστικό και περιεκτικό τρόπο, μετά από πάνω από δύο δεκαετίες δυτικών δισταγμών.
Ο ίδιος ο ανώτατος ηγέτης Αλί Χαμενεΐ εξέφρασε την ικανοποίησή του για τον πρώτο γύρο συνομιλιών στο Ομάν κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στις 15 Απριλίου. Το στρατόπεδο των Συντηρητικών αντιλαμβάνεται αυτό που περιγράφει ως «εξαιρετική επείγουσα ανάγκη» από την πλευρά του Προέδρου Τραμπ για την οριστικοποίηση μιας συμφωνίας. Αυτό, με τη σειρά του, ενίσχυσε την πεποίθηση ότι μια κάπως ανανεωμένη έκδοση του JCPOA είναι εφικτή. Ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών του Ιράν Kazem Gharibabadi, κεντρικό πρόσωπο στις διαπραγματεύσεις, δήλωσε μάλιστα ότι εάν οι ΗΠΑ διατηρήσουν την τρέχουσα πορεία τους στον επερχόμενο γύρο της 19ης Απριλίου, «δεν θα χρειαστεί πολύς χρόνος για να επιτευχθεί συμφωνία».
Ωστόσο, ακόμη και όταν η Ουάσιγκτον αμφισβητεί τους περιορισμούς που πρέπει να δεχτεί το Ιράν, η Τεχεράνη παραμένει σαφής στο να σηματοδοτεί τις φιλοδοξίες της. Σε μια συνέντευξη στις 16 Απριλίου στην ιρανική κρατική τηλεόραση, ο Gharibabadi δήλωσε την πρόθεση του Ιράν να διατηρήσει τόσο τις πυρηνικές του ικανότητες όσο και την υποδομή που τις υποστηρίζει — ακόμη και στο πλαίσιο μιας νέας συμφωνίας. Τόνισε ότι οι κανονισμοί του ΔΟΑΕ και η Συνθήκη για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων (NPT) δεν απαγορεύουν τον εμπλουτισμό ουρανίου κάτω από τα επίπεδα στρατιωτικού βαθμού. Αυτό ισοδυναμούσε με μια αραιά καλυμμένη δήλωση προθέσεων: το Ιράν θα συνεχίσει να εμπλουτίζει ουράνιο σε υψηλά επίπεδα, διατηρώντας ένα κατώφλι πυρηνικής ικανότητας.
Εάν το Ιράν καταφέρει να διατηρήσει αυτό το καθεστώς στο πλαίσιο μιας μελλοντικής συμφωνίας, οι συνέπειες μπορεί να είναι επικίνδυνες. Η Τεχεράνη θα εξασφάλιζε μια λανθάνουσα στρατιωτική πυρηνική ικανότητα, περιορισμένη μόνο με μια πολιτική απόφαση για έξοδο ή παράκαμψη της συμφωνίας. Ενώ ο Χαμενεΐ έχει μέχρι στιγμής δηλώσει ότι είναι ικανοποιημένος με το καθεστώς κατωφλίου και έχει αντιταχθεί δημόσια στην απόκτηση στρατιωτικής πυρηνικής ικανότητας, οι ομιλίες του επιβεβαιώνουν το μακροπρόθεσμο πυρηνικό όραμα του Ιράν. Δίνει ανοιχτά τη δυνατότητα στους μελλοντικούς ηγέτες να υιοθετήσουν μια διαφορετική στάση.
Σε μια ομιλία του στις 12 Μαρτίου, ο Χαμενεΐ υποστήριξε ότι ακόμη και αν το Ιράν αποφασίσει να κατασκευάσει ένα πυρηνικό όπλο, οι ΗΠΑ θα ήταν ανίσχυρες να το σταματήσουν. Σε μια επόμενη ομιλία στις 13 Απριλίου, καταδίκασε τη Δύση για την κατοχή των «πιο καταστροφικών όπλων», ενώ αρνήθηκε να επιτρέψει στο Ιράν να αναπτύξει συγκρίσιμες στρατιωτικές ικανότητες.
Παράλληλα με τις πρόσφατες δηλώσεις του Χαμενεΐ που τονίζει τη δέσμευσή του για την καταστροφή του Ισραήλ, το Ιράν προσπαθεί να δημιουργήσει μια θαλάσσια διαδρομή λαθρεμπορίου προς τη Χεζμπολάχ μέσω του λιμανιού της Βηρυτού. Αυτή η προσπάθεια, που υποκινείται από τις συνεχιζόμενες δυσκολίες στο εναέριο λαθρεμπόριο και τους αυστηρότερους ελέγχους στο αεροδρόμιο της Βηρυτού, χρησιμεύει ως έντονη υπενθύμιση της επείγουσας ανάγκης να εξαρθρωθεί η χορηγία του Ιράν στο δίκτυο πληρεξουσίων του.
Το κάταγμα στο οποίο βρίσκεται σήμερα το καθεστώς στο Ιράν αντικατοπτρίστηκε ξεκάθαρα στην ομιλία του Χαμενεΐ για το Νοβρούζ, ο Χαμενεΐ συνέκρινε το περασμένο έτος με το 1360 στο ιρανικό ημερολόγιο (Μάρτιος 1981–Μάρτιος 1982)—ένα έτος που χαρακτηρίστηκε από αστάθεια του καθεστώτος, πολιτικές δολοφονίες, στρατιωτική αδυναμία κατά τη διάρκεια του πολέμου Ιράν-Ιράκ. Η αναλογία ήταν ενδεικτική: ο ίδιος ο Χαμενεΐ φαίνεται να αναγνωρίζει την τρέχουσα ευθραυστότητα του καθεστώτος.
Δεδομένων αυτών των πραγματικοτήτων, η ίδια η τρέχουσα διπλωματική διαδικασία χρησιμεύει ως κρίσιμο τεστ για τη στρατηγική ευθυγράμμιση ΗΠΑ-Ισραήλ υπό τον Τραμπ. Όπως αποκαλύφθηκε στη συνέντευξη συνταξιοδότησης του πρώην αρχηγού του επιτελείου του Ισραηλινού Στρατού Αβίβ Κοτσάβι, και επιβεβαιώθηκε από αναφορές ιρανικών μέσων ενημέρωσης της αντιπολίτευσης, η Τεχεράνη συνεχίζει να επιδιώκει μια ομάδα πυρηνικών όπλων. Ταυτόχρονα, η Τεχεράνη αρνείται να επιτρέψει επιθεωρήσεις του ΔΟΑΕ σε βασικούς χώρους—συμπεριλαμβανομένων των Marivan, Turquzabad και Lavizan.
Η επίσκεψη του Γενικού Διευθυντή του ΔΟΑΕ Ραφαέλ Γκρόσι στην Τεχεράνη στις 16–17 Απριλίου πρέπει να εξεταστεί σε αυτό το αποθαρρυντικό πλαίσιο. Η προειδοποίησή του ότι το Ιράν πλησιάζει στην ανάπτυξη ενός πυρηνικού όπλου, παρόλο που "υπάρχει ακόμη δρόμος για να φτάσουν εκεί, αλλά δεν είναι μακριά, αυτό πρέπει να αναγνωριστεί" - υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη για μια ισχυρή αμερικανική απάντηση. Η συνεχιζόμενη άρνηση της Τεχεράνης να παρέχει διαφάνεια σχετικά με την ύποπτη πυρηνική δραστηριότητα απαιτεί κλιμάκωση της πίεσης. Η συχνά επαναλαμβανόμενη γραμμή του Τραμπ ότι «δεν πρέπει ποτέ να επιτραπεί στο Ιράν να έχει πυρηνικά όπλα» δεν αρκεί πλέον μπροστά στην τρέχουσα πραγματικότητα. Ο στόχος πρέπει τώρα να καθοριστεί με σαφήνεια: η διάλυση του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν.
Αυτός ο στόχος πρέπει να επιδιωχθεί με αποφασιστικότητα—μέσω πίεσης, αποτροπής και παρουσίασης μιας αξιόπιστης εναλλακτικής λύσης στον διπλωματικό κατευνασμό. Την ίδια στιγμή, η επιδείνωση της κατάστασης του δικτύου πληρεξουσίων του Ιράν προσφέρει ένα στρατηγικό άνοιγμα. Το Ισραήλ και οι ΗΠΑ πρέπει να εκμεταλλευτούν αυτή τη στιγμή αδυναμίας για να εξουδετερώσουν τον μηχανισμό πληρεξουσίου και να δράσουν απευθείας κατά της Δύναμης Quds.
ΑΠΟΔΟΣΗ : Corfiatiko.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου