Της Κρινιώς Καλογερίδου.
Ο χειμώνας διαχρονικά στην Αθήνα μοιάζει τις περισσότερες φορές με αστικό μικροκλίμα, το οποίο δεν έχει καμιά σχέση με τον παγωμένο καιρό των ορεινών και ημιορεινών περιοχών της πατρίδας μας, που σε κάνει να τουρτουρίζεις απ' το τσουχτερό και ανυπόφορο κρύο.
Αυτό το ''αστικό μικροκλίμα'', που μοιάζει με προστατευτική στέγη πάνω απ' την πόλη, γίνεται θελκτικότατο όταν το συνοδεύει η ωραία και ζεστή ατμόσφαιρα των Χριστουγέννων, πολύ περισσότερο όταν αυτή συνοδεύεται από ένα φλυτζάνι αχνιστό καφέ, μουσικές ταξιδιάρικες στον αέρα και στάλες βροχής ή χιονιού (σπανιότερα) στα θαμπωμένα παράθυρα.
Τύχη αγαθή, λένε, ευνόησε τους παλιούς Αθηναίους που έζησαν στιγμές μεγαλείου σε μια πόλη που έσφυζε από ζωή στις γραφικές γειτονιές και το Κέντρο της, αλλά και κατά μήκος των δρόμων - απ' την Αιόλου ως την Αθηνάς κι απ' το Μοναστηράκι ως τα Χαυτεία - όπου κυριαρχούσαν οι πινακίδες από ''νέον'' και τα αυτοκίνητα που πύκνωναν επί της Σταδίου.
Όλα ήταν στολισμένα με αστραφτερά, πολύχρωμα λαμπιόνια, ευχές και φιγούρες εορταστικές, που παρέπεμπαν στο θαύμα της Γέννησης του Θεανθρώπου. Όλα ήταν γιορτινά και ο αέρας μυρωδάτος απ' τα παραδοσιακά γλυκά των εορτών, τους κουραμπιέδες, τις δίπλες και τα μελομακάρονα, που πλαισίωναν το Χριστόψωμο την πρώτη γιορτινή εβδομάδα και τη Βασιλόπιτα τη δεύτερη, μαζί με τις ελπίδες και τα συναισθήματα των ανθρώπων που τα συνόδευαν.
Απ' τα Χριστούγεννα του 1834 και εντεύθεν - επί Βαυαροκρατίας, δηλαδή - καθιερώθηκε για πρώτη φορά το έθιμο του χριστουγεννιάτικου δέντρου στην Ελλάδα. Τότε στολίστηκε με δέντρο η κατοικία του Όθωνα στο Ναύπλιο κι απ' τα επόμενα χρόνια στολίζονταν το παλάτι του στην Αθήνα.
Την ίδια χρονιά στήθηκε για πρώτη φορά χριστουγεννιάτικο δέντρο σε ελληνικό σπίτι κι αυτό ήταν το αρχοντικό του Ναξιώτη Ιωάννη Παπαρρηγόπουλου, γενικού Προξένου της Ρωσίας στην Αθήνα.
Έκτοτε και σχεδόν κάθε χρόνο (πλην του 2013, επί δημαρχίας Γ. Καμίνη όπου η Αθήνα φωτίστηκε με παραδοσιακό καράβι αντί για δέντρο), κυριαρχούσε το χριστουγεννιάτικο έλατο στον στολισμό της πρωτεύουσας.
Το πανύψηλο χριστουγεννιάτικο δέντρο του δήμου Αθηναίων ''έντυνε'' την πλατεία Συντάγματος σχεδόν τελετουργικά, καθώς συνοδευόταν ο φαντασμαγορικός στολισμός του από παράλληλες πυρετώδεις προετοιμασίες και εορταστικές εκδηλώσεις των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, με την έναρξη της εορταστικής περιόδου.
Στους δρόμους και τους παράδρομους υπήρχαν όπως και τώρα λαχειοπώλες, που διαλαλούσαν νυχθημερόν την πραμάτεια τους, το πρωτοχρονιάτικο Κρατικό Λαχείο, το οποίο μάζευε κόσμο στα προπολεμικά χρόνια έξω απ' το ''θρυλικό μαγαζί του Μπακάκου, στην Αγίου Κωνσταντίνου.
Τότε, επί πρωθυπουργίας Μεταξά συγκεκριμένα και δημαρχίας Κώστα Κοτζιά, είχε καθιερωθεί το έθιμο να αφήνουν οι Αθηναίοι για πρώτη φορά δώρα (γαλοπούλες συνήθως) έξω από το κουβούκλιο του τροχονόμου της πλατείας Συντάγματος και στα επόμενα χρόνια στους άνδρες της τροχαίας ανά την Ελλάδα.
Χρόνια μετά, κοντά στα δικά μας, εξακολουθούσε να αποτελεί το σήμα κατατεθέν της χριστουγεννιάτικης Αθήνας το δέντρο (τεχνητό ή φυσικό) των Χριστουγέννων της Πλατείας Συντάγματος, χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν έπαιζαν το δικό τους ρόλο οι φωταγωγημένοι δρόμοι με λαμπιόνια από φιγούρες θρησκευτικές, χριστουγεννιάτικες, που σκόρπιζαν λάμψη στους δρόμους και την αίσθηση της θρησκευτικής κατάνυξης στους περαστικούς.
Μέσα στα χριστουγεννιάτικα δέντρα που στόλισαν την πρωτεύουσα τα πολλά τελευταία χρόνια, ξεχώρισαν για την τύχη ή την ατυχία τους μερικά. Έτσι, για παράδειγμα, είχε συζητηθεί έντονα - γιατί ήταν το ψηλότερο χριστουγεννιάτικο δέντρο στην Ευρώπη το 1995 - αυτό που στόλισε την Πλατεία Συντάγματος επί δημαρχίας Δημήτρη Αβραμόπουλου και είχε επάνω του 90.000 λαμπιόνια.
Το δέντρο, αντίθετα, του 2008 (επί δημαρχίας Νικήτα Κακλαμάνη) ήταν το πιο άτυχο, γιατί πυρπολήθηκε για εκδίκηση - λόγω των εκτρόπων εκείνης της χρονιάς και της δολοφονίας του Γρηγορόπουλου στην Αθήνα.
Το δέντρο του 2012, πάλι, στο Σύνταγμα - επί δημαρχίας Γιώργου Καμίνη - ήταν το πιο άχαρο κι αντιπαθητικό που είχε στηθεί ποτέ τα Χριστούγεννα, γιατί στηριζόταν σε μοντέρνα κατασκευή, πλην όμως ακατανόητη και κακόγουστη για τον περισσότερο κόσμο.
Όλα τα υπόλοιπα χρόνια τα χριστουγεννιάτικα δέντρα της ελληνικής πρωτεύουσας ήταν αρκούντως ικανοποιητικά, δεδομένης και της οικονομικής δυσπραγίας, μέχρι που φτάσαμε στο σήμερα, στο τώρα των Χριστουγέννων του 2019. Όμως, φευ!.. Το μόνο που δηλώνει την παρουσία τους είναι το Καρπενησιώτικο δέντρο στην Πλατεία Συντάγματος, γιατί όλα τα άλλα απέχουν πολύ απ' τον πατροπαράδοτο φωτισμό.
Εκεί που περίμεναν οι Αθηναίοι, οι μέτοικοι και οι επισκέπτες της πόλης να δουν τους δρόμους της να γεμίζουν με χαρούμενα στολίδια και φώτα, λαμπιόνια και φωταγωγημένο ντεκόρ που θα σηματοδοτούσε την αλλαγή της σκυτάλης στη δημαρχία τους και το παρελθόν των επώδυνων μνημονίων, αντίκρισαν κρεμασμένες παράλληλες σειρές από μονότονες λάμπες που δε θυμίζουν Χριστούγεννα με τίποτα, αλλά μεταμοντέρνο ντεκόρ ταινίας μυστηρίου...
Είναι ασφαλώς ο πιο παράδοξος φωτισμός Χριστουγέννων ευρωπαϊκής πρωτεύουσας, αφού το μόνο καλαίσθητο σε αυτόν είναι το δέντρο. Ένα έλατο φυσικό, ύψους 17 μέτρων, που ομόρφυνε πράγματι το Σύνταγμα όπου τοποθετήθηκε.
Κατά τα άλλα ωστόσο ο ''χριστουγεννιάτικος'' φωτισμός στον Δήμο Αθηναίων είναι αμφιλεγόμενος, γιατί - πέραν της φτωχικής παρουσίας του - κάθε άλλο παρά γιορτινή ατμόσφαιρα θυμίζει, μιας και το θολό, γαλάζιο φως που εκπέμπουν οι παράλληλες λάμπεςledστους δρόμους δεν παραπέμπει σε γιορτινή ατμόσφαιρα, αλλά μάλλον σε τάση αποχριστιανοποίησης, αφού έχουν εκλείψει φιγούρες που παραπέμπουν στον θρησκευτικό συμβολισμό των ημερών.
Για να πούμε τα πράγματα με τ' όνομά τους, όποιος ανέλαβε την ευθύνη της χριστουγεννιάτικης διακόσμησης της Αθήνας, πρέπει να είχε αυστηρό περιορισμό στη θεματολογία του, απ' την οποία φαίνεται να έχουν εκλείψει στοιχεία παραδοσιακά της κορυφαίας γιορτής της Χριστιανοσύνης για έναν και μόνο λόγο, όπως υποψιάζομαι.
Για να νιώσουν λιγότερο ενοχλημένοι οι μουσουλμάνοι της πρωτεύουσας που, καθώς γεννοβολούν πολλά παιδιά, έχουν περισσέψει στην πόλη και αντιδρούν υπογείως διαμαρτυρόμενοι για τις θρησκευτικές τελετές και παραδοσιακές γιορτές μας...
Αν συμβαίνει αυτό, άσχετα με τις παραπλανητικές εξηγήσεις που έδωσε στη συνέντευξή του στο Σκάι ο Κώστας Μπακογιάννης, οι ευθύνες του ως δημάρχου Αθηναίων είναι μεγάλες και δεν τον δικαιολογεί το επιχείρημα ότι ''οι δρόμοι της Αθήνας ανήκουν στους πολίτες και ο στολισμός τους είναι ευθύνη της Αρχής που επέλεξαν'', άρα του βασικού χορηγού που είναι το ίδρυμα Ωνάση, το οποίο ανέλαβε τον χριστουγεννιάτικο στολισμό της πόλης από κοινού με τον Δήμο Αθηναίων...
Τι ωραία, τι καλά μας τα είπε..., μόνο που αυτό μου ακούγεται σαν η ευκολότερη λύση. Η λύση της απόσεισης ευθυνών και της μετακύλισής τους σε άλλους. Κι αυτό είναι παλιό και έωλο τέχνασμα, που δε συνάδει με την εικόνα ενός νέου Αυτοδιοικητικού πολλά υποσχόμενου, όπως ο Κώστας Μπακογιάννης, με βλέψεις πολιτικής καριέρας στο προσεχές μέλλον.
Έπειτα είναι παράξενη, αν όχι ύποπτη η επιλογή της αποθρησκευτικοποίησης του στολισμού στην πιο λαμπρή εορταστική περίοδο της Χριστανοσύνης απ' τους χορηγούς, τους αναδόχους του έργου, χωρίς την έγκριση του Δήμου. Κι αν έγινε κάτι ερήμην του, πάλι θεωρείται αυτός υπεύθυνος, γιατί δεν τους συνέτισε έγκαιρα, δεν τους έλεγξε προκαταβολικά, δεν τους εξήγησε ότι θα λογοδοτήσουν στον ίδιο για τυχόν παρατυπίες τους...
Αλλά θα μου πείτε, σε μια εποχή όπου όλοι ή σχεδόν όλοι οι έχοντες και κατέχοντες εξουσία εξακολουθούν να μη λογοδοτούν, να μένουν ανεξέλεγκτοι λόγω αναξιοκρατίας, θα λογοδοτήσουν οι χορηγοί του χριστουγεννιάτικου στολισμού της Αθήνας (άτομα και ιδρύματα) στον Δήμο της, πολύ περισσότερο όταν αυτός πένεται και τους έχει ανάγκη λόγω της οικονομικής δυσπραγίας;
''Κρινιώ Καλογερίδου'' (Βούλα Ηλιάδου, συγγραφέας)
antinews.gr
Ο χειμώνας διαχρονικά στην Αθήνα μοιάζει τις περισσότερες φορές με αστικό μικροκλίμα, το οποίο δεν έχει καμιά σχέση με τον παγωμένο καιρό των ορεινών και ημιορεινών περιοχών της πατρίδας μας, που σε κάνει να τουρτουρίζεις απ' το τσουχτερό και ανυπόφορο κρύο.
Αυτό το ''αστικό μικροκλίμα'', που μοιάζει με προστατευτική στέγη πάνω απ' την πόλη, γίνεται θελκτικότατο όταν το συνοδεύει η ωραία και ζεστή ατμόσφαιρα των Χριστουγέννων, πολύ περισσότερο όταν αυτή συνοδεύεται από ένα φλυτζάνι αχνιστό καφέ, μουσικές ταξιδιάρικες στον αέρα και στάλες βροχής ή χιονιού (σπανιότερα) στα θαμπωμένα παράθυρα.
Τύχη αγαθή, λένε, ευνόησε τους παλιούς Αθηναίους που έζησαν στιγμές μεγαλείου σε μια πόλη που έσφυζε από ζωή στις γραφικές γειτονιές και το Κέντρο της, αλλά και κατά μήκος των δρόμων - απ' την Αιόλου ως την Αθηνάς κι απ' το Μοναστηράκι ως τα Χαυτεία - όπου κυριαρχούσαν οι πινακίδες από ''νέον'' και τα αυτοκίνητα που πύκνωναν επί της Σταδίου.
Όλα ήταν στολισμένα με αστραφτερά, πολύχρωμα λαμπιόνια, ευχές και φιγούρες εορταστικές, που παρέπεμπαν στο θαύμα της Γέννησης του Θεανθρώπου. Όλα ήταν γιορτινά και ο αέρας μυρωδάτος απ' τα παραδοσιακά γλυκά των εορτών, τους κουραμπιέδες, τις δίπλες και τα μελομακάρονα, που πλαισίωναν το Χριστόψωμο την πρώτη γιορτινή εβδομάδα και τη Βασιλόπιτα τη δεύτερη, μαζί με τις ελπίδες και τα συναισθήματα των ανθρώπων που τα συνόδευαν.
Απ' τα Χριστούγεννα του 1834 και εντεύθεν - επί Βαυαροκρατίας, δηλαδή - καθιερώθηκε για πρώτη φορά το έθιμο του χριστουγεννιάτικου δέντρου στην Ελλάδα. Τότε στολίστηκε με δέντρο η κατοικία του Όθωνα στο Ναύπλιο κι απ' τα επόμενα χρόνια στολίζονταν το παλάτι του στην Αθήνα.
Την ίδια χρονιά στήθηκε για πρώτη φορά χριστουγεννιάτικο δέντρο σε ελληνικό σπίτι κι αυτό ήταν το αρχοντικό του Ναξιώτη Ιωάννη Παπαρρηγόπουλου, γενικού Προξένου της Ρωσίας στην Αθήνα.
Έκτοτε και σχεδόν κάθε χρόνο (πλην του 2013, επί δημαρχίας Γ. Καμίνη όπου η Αθήνα φωτίστηκε με παραδοσιακό καράβι αντί για δέντρο), κυριαρχούσε το χριστουγεννιάτικο έλατο στον στολισμό της πρωτεύουσας.
Το πανύψηλο χριστουγεννιάτικο δέντρο του δήμου Αθηναίων ''έντυνε'' την πλατεία Συντάγματος σχεδόν τελετουργικά, καθώς συνοδευόταν ο φαντασμαγορικός στολισμός του από παράλληλες πυρετώδεις προετοιμασίες και εορταστικές εκδηλώσεις των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, με την έναρξη της εορταστικής περιόδου.
Στους δρόμους και τους παράδρομους υπήρχαν όπως και τώρα λαχειοπώλες, που διαλαλούσαν νυχθημερόν την πραμάτεια τους, το πρωτοχρονιάτικο Κρατικό Λαχείο, το οποίο μάζευε κόσμο στα προπολεμικά χρόνια έξω απ' το ''θρυλικό μαγαζί του Μπακάκου, στην Αγίου Κωνσταντίνου.
Τότε, επί πρωθυπουργίας Μεταξά συγκεκριμένα και δημαρχίας Κώστα Κοτζιά, είχε καθιερωθεί το έθιμο να αφήνουν οι Αθηναίοι για πρώτη φορά δώρα (γαλοπούλες συνήθως) έξω από το κουβούκλιο του τροχονόμου της πλατείας Συντάγματος και στα επόμενα χρόνια στους άνδρες της τροχαίας ανά την Ελλάδα.
Χρόνια μετά, κοντά στα δικά μας, εξακολουθούσε να αποτελεί το σήμα κατατεθέν της χριστουγεννιάτικης Αθήνας το δέντρο (τεχνητό ή φυσικό) των Χριστουγέννων της Πλατείας Συντάγματος, χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν έπαιζαν το δικό τους ρόλο οι φωταγωγημένοι δρόμοι με λαμπιόνια από φιγούρες θρησκευτικές, χριστουγεννιάτικες, που σκόρπιζαν λάμψη στους δρόμους και την αίσθηση της θρησκευτικής κατάνυξης στους περαστικούς.
Μέσα στα χριστουγεννιάτικα δέντρα που στόλισαν την πρωτεύουσα τα πολλά τελευταία χρόνια, ξεχώρισαν για την τύχη ή την ατυχία τους μερικά. Έτσι, για παράδειγμα, είχε συζητηθεί έντονα - γιατί ήταν το ψηλότερο χριστουγεννιάτικο δέντρο στην Ευρώπη το 1995 - αυτό που στόλισε την Πλατεία Συντάγματος επί δημαρχίας Δημήτρη Αβραμόπουλου και είχε επάνω του 90.000 λαμπιόνια.
Το δέντρο, αντίθετα, του 2008 (επί δημαρχίας Νικήτα Κακλαμάνη) ήταν το πιο άτυχο, γιατί πυρπολήθηκε για εκδίκηση - λόγω των εκτρόπων εκείνης της χρονιάς και της δολοφονίας του Γρηγορόπουλου στην Αθήνα.
Το δέντρο του 2012, πάλι, στο Σύνταγμα - επί δημαρχίας Γιώργου Καμίνη - ήταν το πιο άχαρο κι αντιπαθητικό που είχε στηθεί ποτέ τα Χριστούγεννα, γιατί στηριζόταν σε μοντέρνα κατασκευή, πλην όμως ακατανόητη και κακόγουστη για τον περισσότερο κόσμο.
Όλα τα υπόλοιπα χρόνια τα χριστουγεννιάτικα δέντρα της ελληνικής πρωτεύουσας ήταν αρκούντως ικανοποιητικά, δεδομένης και της οικονομικής δυσπραγίας, μέχρι που φτάσαμε στο σήμερα, στο τώρα των Χριστουγέννων του 2019. Όμως, φευ!.. Το μόνο που δηλώνει την παρουσία τους είναι το Καρπενησιώτικο δέντρο στην Πλατεία Συντάγματος, γιατί όλα τα άλλα απέχουν πολύ απ' τον πατροπαράδοτο φωτισμό.
Εκεί που περίμεναν οι Αθηναίοι, οι μέτοικοι και οι επισκέπτες της πόλης να δουν τους δρόμους της να γεμίζουν με χαρούμενα στολίδια και φώτα, λαμπιόνια και φωταγωγημένο ντεκόρ που θα σηματοδοτούσε την αλλαγή της σκυτάλης στη δημαρχία τους και το παρελθόν των επώδυνων μνημονίων, αντίκρισαν κρεμασμένες παράλληλες σειρές από μονότονες λάμπες που δε θυμίζουν Χριστούγεννα με τίποτα, αλλά μεταμοντέρνο ντεκόρ ταινίας μυστηρίου...
Είναι ασφαλώς ο πιο παράδοξος φωτισμός Χριστουγέννων ευρωπαϊκής πρωτεύουσας, αφού το μόνο καλαίσθητο σε αυτόν είναι το δέντρο. Ένα έλατο φυσικό, ύψους 17 μέτρων, που ομόρφυνε πράγματι το Σύνταγμα όπου τοποθετήθηκε.
Κατά τα άλλα ωστόσο ο ''χριστουγεννιάτικος'' φωτισμός στον Δήμο Αθηναίων είναι αμφιλεγόμενος, γιατί - πέραν της φτωχικής παρουσίας του - κάθε άλλο παρά γιορτινή ατμόσφαιρα θυμίζει, μιας και το θολό, γαλάζιο φως που εκπέμπουν οι παράλληλες λάμπεςledστους δρόμους δεν παραπέμπει σε γιορτινή ατμόσφαιρα, αλλά μάλλον σε τάση αποχριστιανοποίησης, αφού έχουν εκλείψει φιγούρες που παραπέμπουν στον θρησκευτικό συμβολισμό των ημερών.
Για να πούμε τα πράγματα με τ' όνομά τους, όποιος ανέλαβε την ευθύνη της χριστουγεννιάτικης διακόσμησης της Αθήνας, πρέπει να είχε αυστηρό περιορισμό στη θεματολογία του, απ' την οποία φαίνεται να έχουν εκλείψει στοιχεία παραδοσιακά της κορυφαίας γιορτής της Χριστιανοσύνης για έναν και μόνο λόγο, όπως υποψιάζομαι.
Για να νιώσουν λιγότερο ενοχλημένοι οι μουσουλμάνοι της πρωτεύουσας που, καθώς γεννοβολούν πολλά παιδιά, έχουν περισσέψει στην πόλη και αντιδρούν υπογείως διαμαρτυρόμενοι για τις θρησκευτικές τελετές και παραδοσιακές γιορτές μας...
Αν συμβαίνει αυτό, άσχετα με τις παραπλανητικές εξηγήσεις που έδωσε στη συνέντευξή του στο Σκάι ο Κώστας Μπακογιάννης, οι ευθύνες του ως δημάρχου Αθηναίων είναι μεγάλες και δεν τον δικαιολογεί το επιχείρημα ότι ''οι δρόμοι της Αθήνας ανήκουν στους πολίτες και ο στολισμός τους είναι ευθύνη της Αρχής που επέλεξαν'', άρα του βασικού χορηγού που είναι το ίδρυμα Ωνάση, το οποίο ανέλαβε τον χριστουγεννιάτικο στολισμό της πόλης από κοινού με τον Δήμο Αθηναίων...
Τι ωραία, τι καλά μας τα είπε..., μόνο που αυτό μου ακούγεται σαν η ευκολότερη λύση. Η λύση της απόσεισης ευθυνών και της μετακύλισής τους σε άλλους. Κι αυτό είναι παλιό και έωλο τέχνασμα, που δε συνάδει με την εικόνα ενός νέου Αυτοδιοικητικού πολλά υποσχόμενου, όπως ο Κώστας Μπακογιάννης, με βλέψεις πολιτικής καριέρας στο προσεχές μέλλον.
Έπειτα είναι παράξενη, αν όχι ύποπτη η επιλογή της αποθρησκευτικοποίησης του στολισμού στην πιο λαμπρή εορταστική περίοδο της Χριστανοσύνης απ' τους χορηγούς, τους αναδόχους του έργου, χωρίς την έγκριση του Δήμου. Κι αν έγινε κάτι ερήμην του, πάλι θεωρείται αυτός υπεύθυνος, γιατί δεν τους συνέτισε έγκαιρα, δεν τους έλεγξε προκαταβολικά, δεν τους εξήγησε ότι θα λογοδοτήσουν στον ίδιο για τυχόν παρατυπίες τους...
Αλλά θα μου πείτε, σε μια εποχή όπου όλοι ή σχεδόν όλοι οι έχοντες και κατέχοντες εξουσία εξακολουθούν να μη λογοδοτούν, να μένουν ανεξέλεγκτοι λόγω αναξιοκρατίας, θα λογοδοτήσουν οι χορηγοί του χριστουγεννιάτικου στολισμού της Αθήνας (άτομα και ιδρύματα) στον Δήμο της, πολύ περισσότερο όταν αυτός πένεται και τους έχει ανάγκη λόγω της οικονομικής δυσπραγίας;
''Κρινιώ Καλογερίδου'' (Βούλα Ηλιάδου, συγγραφέας)
antinews.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου