Παρά τις συνεχείς εκκλήσεις, τις εκπομπές «ενημέρωσης» και τα δημοσιεύματα που προειδοποιούν για αποκλεισμούς από υπηρεσίες και δικαιώματα, το σχέδιο καθολικής απόδοσης Προσωπικού Αριθμού στους Έλληνες πολίτες δείχνει να προσκρούει σε έναν τοίχο κοινωνικής δυσπιστίας. Ενώ η κυβέρνηση επιχειρεί να παρουσιάσει τον ΠΑ ως ένα «αναγκαίο εργαλείο ψηφιακού εκσυγχρονισμού», τα διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν ότι η πλειονότητα των πολιτών είτε αρνείται να τον εκδώσει είτε απλώς αδιαφορεί.
Σύμφωνα με τα επίσημα δεδομένα του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, μέχρι τα τέλη Αυγούστου 2025 είχαν εκδοθεί μόλις 1.175.800 Προσωπικοί Αριθμοί, ενώ εκτιμάται ότι ακόμη και σήμερα ο συνολικός αριθμός δεν ξεπερνά τα δύο εκατομμύρια. Αυτό αντιστοιχεί μόλις στο 20% του πληθυσμού, ένα ποσοστό που αποκαλύπτει τη βαθιά αποσύνδεση της κοινωνίας από την κυβερνητική ατζέντα περί «ψηφιακής μετάβασης».
Τα μέσα ενημέρωσης, σε πλήρη συντονισμό με την κυβερνητική γραμμή, επιχειρούν τις τελευταίες εβδομάδες να δημιουργήσουν κλίμα κατεπείγοντος. Πρωτοσέλιδα και τηλεοπτικά ρεπορτάζ μιλούν για «ουρές στα αστυνομικά τμήματα», για «φρακαρισμένα ραντεβού» και για «κινδύνους αποκλεισμού» όσων δεν παραλάβουν τον αριθμό τους. Η ρητορική θυμίζει έντονα την περίοδο της πανδημίας, όταν η ψυχολογία του φόβου και του εκβιασμού είχε επιστρατευθεί για να επιβληθούν τα υγειονομικά μέτρα. Και όπως τότε, έτσι και τώρα, το αφήγημα στηρίζεται στην ίδια συνταγή: «τρέξε να προλάβεις, γιατί όλοι οι άλλοι έχουν ήδη συμμορφωθεί».
Πίσω από τη φρενίτιδα επικοινωνιακής προπαγάνδας διαφαίνεται η πραγματική αγωνία: το σχέδιο αριθμοποίησης των πολιτών δεν προχωρά όπως είχε υπολογιστεί. Οι ανακοινώσεις περί «αυτόματης έκδοσης» του ΠΑ δεν έχουν πείσει, ενώ το σύστημα έκδοσης αντιμετωπίζει σοβαρές τεχνικές καθυστερήσεις. Παράλληλα, οι συνεχείς παρατάσεις για την ενεργοποίηση του αριθμού αποδεικνύουν ότι η κυβέρνηση προσπαθεί να κερδίσει χρόνο. Η προσπάθεια να παρουσιαστεί η καθυστέρηση ως επιτυχία δεν κρύβει το προφανές: το σχέδιο σκοντάφτει όχι σε τεχνικά, αλλά σε πολιτικά και κοινωνικά εμπόδια.
Ο ΠΑ προβάλλεται ως «εργαλείο απλοποίησης» των συναλλαγών του πολίτη με το κράτος. Ωστόσο, για εκατομμύρια Έλληνες, συμβολίζει κάτι πολύ διαφορετικό: την έναρξη μιας εποχής πλήρους ψηφιακής παρακολούθησης και απώλειας της ιδιωτικότητας. Τα πρόσφατα σκάνδαλα με λογισμικά παρακολούθησης, οι τεράστιες διαρροές προσωπικών δεδομένων και οι καταγγελίες για κενά ασφαλείας στις νέες ηλεκτρονικές ταυτότητες έχουν διαμορφώσει ένα κλίμα καχυποψίας. Η Αρχή Προστασίας Δεδομένων επέβαλε ήδη πρόστιμο στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη για παραβίαση κανόνων ασφαλείας, ενώ ανεξάρτητοι ειδικοί προειδοποιούν ότι η συγκέντρωση όλων των προσωπικών στοιχείων κάτω από έναν ενιαίο αριθμό αποτελεί πρότυπο ολοκληρωτικού ελέγχου.
Η έλλειψη εμπιστοσύνης προς το κράτος και τους θεσμούς είναι καθοριστική. Μετά από μια δεκαετία κρίσεων – οικονομικής, υγειονομικής, πολιτικής – μεγάλο μέρος της κοινωνίας δεν πιστεύει πλέον στις διαβεβαιώσεις περί «προστασίας δεδομένων». Οι πολίτες βλέπουν ένα κράτος που δεν μπόρεσε να προστατεύσει ούτε το απόρρητο των επικοινωνιών τους, ούτε την ιδιωτική τους ζωή, να τους ζητά τώρα να του εμπιστευθούν κάθε πτυχή της ταυτότητάς τους. Δεν είναι, λοιπόν, περίεργο που αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό και ειρωνεία κάθε καμπάνια «ενημέρωσης» για τα υποτιθέμενα πλεονεκτήματα του ΠΑ.
Ο αντίκτυπος δεν περιορίζεται στην Ελλάδα. Στην Ευρώπη, η αντίδραση απέναντι στα προγράμματα ψηφιακής ταυτοποίησης είναι έντονη. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, μετά την ανακοίνωση του πρωθυπουργού Κιρ Στάρμερ ότι μέχρι το 2029 οι ψηφιακές ταυτότητες θα γίνουν υποχρεωτικές, περισσότεροι από 2,8 εκατομμύρια πολίτες υπέγραψαν αίτημα κατάργησης του μέτρου. Το φαινόμενο δείχνει ότι η ανησυχία για την παρακολούθηση και τη συγκέντρωση δεδομένων δεν είναι ελληνική ιδιαιτερότητα, αλλά ευρωπαϊκή τάση.
Στην Ελλάδα, πάντως, η δυσπιστία έχει πάρει χαρακτηριστικά σιωπηρής αντίστασης. Χιλιάδες πολίτες αποφεύγουν να ενεργοποιήσουν τον αριθμό τους ή να κλείσουν ραντεβού για τις νέες ταυτότητες, αψηφώντας τα εκφοβιστικά ρεπορτάζ και τις διαρροές περί «επικείμενων δυσλειτουργιών». Το Ινστιτούτο Καταναλωτών (ΙΝΚΑ) πήρε ανοιχτά θέση, καλώντας τους πολίτες να μην παραλάβουν τον ΠΑ, επισημαίνοντας ότι «η ενιαία αριθμοδότηση εξαλείφει κάθε ατομικό χαρακτηριστικό και μετατρέπει τον άνθρωπο σε ψηφιακό φάκελο».
Το σχέδιο ψηφιακής ενοποίησης των ταυτοτήτων φαίνεται να έχει εισέλθει σε μια κρίσιμη φάση, όπου η επικοινωνιακή πίεση υποκαθιστά τη συναίνεση. Η κοινωνία, κουρασμένη από τους διαρκείς εκβιασμούς και τις «υποχρεωτικότητες», δείχνει να απαντά με τη μόνη μορφή ανυπακοής που απομένει: την αδράνεια. Όσο οι πολίτες συνεχίζουν να αγνοούν τις πιέσεις, τόσο η κυβερνητική ρητορική περί «ψηφιακής Ελλάδας» μοιάζει να χάνει το κοινό της.
Ο Προσωπικός Αριθμός σχεδιάστηκε ως σύμβολο του ψηφιακού κράτους. Αντί όμως να ενώσει τους πολίτες με το κράτος, έγινε σύμβολο αποξένωσης. Το ψηφιακό σχέδιο της κυβέρνησης δείχνει να παραπαίει, όχι γιατί λείπουν οι τεχνολογίες, αλλά γιατί λείπει το πιο θεμελιώδες: η εμπιστοσύνη. Και χωρίς εμπιστοσύνη, καμία «ψηφιακή επανάσταση» δεν μπορεί να σταθεί, όσο κι αν τη διαφημίζουν τα δελτία των οκτώ.
Γιατί ο Προσωπικός Αριθμός κρύβει κινδύνους για τους Έλληνες πολίτες
Το πολιτικοοικονομικό κατεστημένο της χώρας, μαζί με τα συνοδά ψηφιακά του επιτελεία και τα ελεγχόμενα κέντρα λήψης αποφάσεων, επιχειρούν να προωθήσουν τον λεγόμενο Προσωπικό Αριθμό ως το μοναδικό κλειδί για όλες τις συναλλαγές του πολίτη με το Δημόσιο. Δεν περιορίζονται όμως μόνο εκεί, καθώς η ίδια υποχρέωση προβάλλεται ότι θα ισχύσει και στις σχέσεις με ιδιωτικές εταιρείες, με τράπεζες, με ασφαλιστικές, με παρόχους υπηρεσιών, με την αγορά προϊόντων και υπηρεσιών πάσης φύσεως. Ο σχεδιασμός αυτός παρουσιάζεται ως δήθεν εξορθολογισμός, ως μέσο διευκόλυνσης και απλούστευσης της καθημερινότητας.
Αυτό που παραλείπεται όμως συστηματικά να ειπωθεί είναι το ουσιώδες: ποιος κρατά το κλειδί. Διότι όποιος ορίζεται ως κλειδούχος, αυτός αποκτά την εξουσία όχι μόνο να ανοίγει την πόρτα, αλλά και να την κλείνει. Δεν αποσαφηνίζεται ούτε ποιοι άλλοι, πέραν του επίσημου διαχειριστή, θα έχουν τη δυνατότητα να εισέρχονται και να εξέρχονται στον ενδιάμεσο χρόνο, αποκτώντας πρόσβαση σε προσωπικά δεδομένα και σε κρίσιμες πτυχές της ιδιωτικής ζωής των πολιτών.
Η συναλλαγή, στο νέο αυτό ψηφιακό σχήμα, παύει να έχει τον ανθρώπινο χαρακτήρα που γνώριζε έως σήμερα η κοινωνία. Ο πολίτης δεν θα συναλλάσσεται με άλλον πολίτη ή υπάλληλο, αλλά με τη «συνέργεια» ψηφιακών αλφαριθμητικών κωδικών, με passwords, με PIN, με τον Προσωπικό Αριθμό να υπερισχύει όλων. Οι ελεύθεροι πολίτες όμως, που σέβονται την προσωπικότητα και την αξιοπρέπειά τους, δεν μπορούν να δεχθούν την πλήρη υποκατάσταση της διαπροσωπικής επαφής από την ψυχρή διαμεσολάβηση ενός αριθμού.
Είναι αναγκαίο να υπάρχει πάντοτε εναλλακτική δυνατότητα πραγματικής ανθρώπινης συναλλαγής, πρόσωπο με πρόσωπο, χωρίς την αποκλειστική χρήση κωδικών και ηλεκτρονικών πλατφορμών. Όταν η επικοινωνία και η ανταλλαγή γίνονται αποκλειστικά μέσω ψηφιακών συστημάτων, τότε η εξυπνάδα τους δεν είναι παρά μια «δοτή εξυπνάδα», προϊόν τεχνητής νοημοσύνης και προγραμματισμένων αλγορίθμων που στερούνται νοήματος, ευαισθησίας και ανθρωπιάς.
Η αλήθεια είναι ότι οι πραγματικές συναλλαγές έχουν αξία μόνον όταν είναι διαπροσωπικές, όταν εμπεριέχουν την αυτοπρόσωπη παρουσία, τη φυσική επικοινωνία, τη δυνατότητα να διασταυρώνεται η αξιοπιστία του άλλου μέσω της προσωπικής επαφής. Το πρόσωπο του κάθε ανθρώπου είναι μοναδικό και η πλουραλιστική έκφρασή του αποτελεί το αληθινό σπαθί της επικοινωνίας, είτε είναι δυνατή είτε αδύναμη, είτε είναι αυθεντική είτε ψευδεπίγραφη.
Αντιθέτως, οι συναλλαγές που βασίζονται σε αλφαριθμητικούς συνδυασμούς, σε πλαστικές κάρτες, σε εικονικά ή αμφιλεγόμενα ψηφιακά νομίσματα, χωρίς δυνατότητα ελέγχου ταυτότητας, χωρίς αναγνωρίσιμα και βεβαιωμένα μετρητά, καταλήγουν να είναι συναλλαγές αγέλης. Και όπως κάθε αγέλη, η αξιοπιστία τους είναι αντίστοιχη: τυφλή, ανεύθυνη και απρόσωπη.
Το κατεστημένο, οι ισχυροί μηχανισμοί που κινούνται «εν ασυλία, εν κρυπτώ και παραβύστω», προωθούν την τεχνολογία με τρόπο που οδηγεί στην εξαφάνιση της προσωπικότητας του Έλληνα πολίτη. Βυσσοδομούντες και καταχθόνιοι, μεθοδεύουν την υποβάθμιση, την αλλοίωση και την απαξίωση της ελληνικότητας, της ελληνικής γλώσσας, του ελληνικού πολιτισμού. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, πλήττουν και την κυριαρχία και την ανεξαρτησία της χώρας, μιας χώρας που κουβαλά οικουμενική Ιστορία και Ορθοδοξία.
Οι Έλληνες όμως γνωρίζουν καλά από την ιστορική τους μνήμη ότι όποιος, χάριν μιας ψευδεπίγραφης ασφάλειας, μιας παραπλανητικής ευκολίας ή μιας περιστασιακής ευμάρειας, δέχεται να απεμπολήσει την ελευθερία του και την αξιοπρέπειά του, δεν είναι άξιος ούτε της ασφάλειας ούτε της ελευθερίας του. Καταντά ένα «άχθος αρούρης», όπως θα έλεγε ο Όμηρος, δηλαδή ένα βάρος για τη γη.
Τα ψηφιακά δεσμά που μας ετοιμάζουν δεν περιορίζονται σε ηλεκτρονικά ίχνη τυπικών συναλλαγών. Μπορούν να επεκταθούν σε κάθε ιδιωτική λεπτομέρεια που συνθέτει την τοιχογραφία της ζωής ενός πολίτη: τις υγειονομικές του πληροφορίες, τις οικογενειακές του συνήθειες, τις πρακτικές των φιλικών και συγγενικών του κύκλων, τις συγγραφικές και αναγνωστικές του απασχολήσεις, τα ενδιαφέροντά του ελληνικά ή ξένα, τις φυσικές ή αφύσικες ροπές του. Όλα αυτά, καταγεγραμμένα σε κεντρικές βάσεις δεδομένων, μπορούν να γίνουν αντικείμενο παρακολούθησης, ελέγχου, ακόμα και εκβιασμού, με «ων ουκ έσται τέλος».
Το πλέον επικίνδυνο όμως είναι η χρήση του Προσωπικού Αριθμού για τον αποκλεισμό πολιτών από δικαιώματα ή για τον στιγματισμό και τη στοχοποίησή τους. Θα μπορούσε να αποτελέσει εργαλείο για να τεθούν σε μειονεκτική θέση, να περιθωριοποιηθούν ή να διασυρθούν άνθρωποι με ελεύθερο στοχασμό, με πνευματική διαύγεια, με καταγγελτικό λόγο, με δυνατότητα αποκαλυπτικής τεκμηρίωσης. Τέτοιες πρακτικές, στηριγμένες σε θρησκευτικές, πολιτικές ή ιδεολογικές ιδιαιτερότητες, ή ακόμη σε ζητήματα υγείας και κοινωνικής θέσης, πρέπει να θεωρούνται ιδιώνυμα εγκλήματα με βαρύτατες ποινικές κυρώσεις.
Διότι όλοι οι πολίτες, και πρωτίστως οι άνθρωποι της μεσαίας τάξης, κινδυνεύουν να επιτηρούνται συνεχώς και στυγερά, χωρίς καν να το αντιλαμβάνονται. Όπως το περιέγραψε ο ποιητής, «χωρίς να ακουσθεί κρότος κτιστών ή ήχος». Η μεσαία τάξη στοχοποιείται ιδιαιτέρως επειδή αποτελεί τη ραχοκοκαλιά της κοινωνίας, τη μόνη που ακόμη διαφυλάσσει με συνείδηση αποστολής την πίστη, τη γλώσσα και τη μνήμη, στοιχεία που συγκροτούν την ύπαρξη των Ελλήνων.
Το σχέδιο που φαίνεται να υλοποιείται είναι η δημιουργία μιας αλλοτροπικής, πολυφυλετικής κοινωνίας υπό την επιβολή της ψηφιακής μπότας. Ένα σχήμα όπου θα επικρατεί είτε ένας κοινοβουλευτικός ολοκληρωτισμός, είτε μια λαϊκή ψηφιακή δικτατορία, πάντως χωρίς ανθρώπινο πρόσωπο, με μοναδικό γνώρισμα τα αόρατα και ανεξέλεγκτα ψηφιακά δεσμά. Ήδη στις τράπεζες, στις ασφαλιστικές εταιρείες, στις δημόσιες υπηρεσίες, πολίτες αναγκάζονται να συναλλάσσονται με μηχανές, χωρίς προσωπική επαφή, χωρίς δυνατότητα καθίσματος αναμονής, σαν αριθμοί και όχι σαν πρόσωπα.
Η πραγματικότητα αυτή θυμίζει την τεχνο-ολοκληρωτική επικράτεια που οικοδομείται σήμερα στην Κίνα, αλλά και τα στρατόπεδα των ολοκληρωτισμών του 20ού αιώνα, όπου ο κρατούμενος δεν είχε όνομα αλλά αριθμό. Η ελληνική κοινωνία όμως, με την παράδοσή της και με τις σωστικές δυνάμεις της πίστης και της πατρίδας, δεν πρόκειται να μετατραπεί σε ψηφιακό υβρίδιο ολοκληρωτισμού. Οι Έλληνες, όσες δυσκολίες κι αν αντιμετώπισαν στην Ιστορία τους, είχαν πάντα τα μέσα να αντισταθούν και να σταθούν όρθιοι.
Η εγκαθίδρυση κοινοβουλευτικού ολοκληρωτισμού που επιδιώκει το διευθυντήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης βρίσκει δυστυχώς πρόθυμο συμμέτοχο το εθνομηδενιστικό και δουλοπρεπές πολιτικοοικονομικό κατεστημένο της Ελλάδας. Με βιασύνη και προθυμία, επισπεύδουν την επιβολή ψηφιακής ηλεκτρονικής επιτήρησης μέσω των ταυτοτήτων, των αριθμοδοτήσεων, των ψηφιακών πορτοφολιών, του ψηφιακού ευρώ. Έτσι, με τρόπο ύπουλο και ανεπαισθήτως, ο πολίτης μπορεί να βρεθεί έγκλειστος σε ένα αόρατο ψηφιακό γκέτο, όπου θα υφίσταται φτωχοποίηση, υποταγή, αλλοτρίωση, εξουθένωση και τελικώς εξανδραποδισμό.
Η συγκέντρωση όλων των προσωπικών δεδομένων σε έναν αριθμό και σε ένα κεντρικό σύστημα γεννά επιπλέον κινδύνους εγκληματικών ενεργειών. Ένα τέτοιο σύστημα είναι πάντοτε ευάλωτο σε κυβερνοεπιθέσεις, είτε από εξωτερικούς είτε από εσωτερικούς παράγοντες. Οι επιθέσεις αυτές μπορούν να οδηγήσουν σε λεηλασίες χαρακτήρων, σε λεηλασίες περιουσιών, σε καταρράκωση της κοινωνικής εμπιστοσύνης.
Η ψηφιακή τεχνολογία μπορεί να αποδειχθεί ευεργετική μόνον όταν αποτελεί ελεύθερη επιλογή του πολίτη. Όταν επιβάλλεται υποχρεωτικά, τότε μετατρέπεται σε εργαλείο δημιουργίας δεσμών για τον πλήρη και μη αναστρέψιμο εξανδραποδισμό.
Αν οι Έλληνες δεν αντιδράσουν τώρα, ως ελεύθερα σκεπτόμενοι πολίτες, στον ψηφιακό αυτό καταναγκασμό, τότε όταν βρεθούν σε κατάσταση ανδράποδων δεν θα μπορούν να πράξουν τίποτε για να αποτρέψουν τη φτωχοποίηση, τον ανεξέλεγκτο και βίαιο εποικισμό, τη συρρίκνωση της εθνικής κυριαρχίας, την πολιτισμική και γλωσσική παρακμή, την κοινωνική και υγειονομική κατάρρευση, και πρωτίστως τη δημογραφική και παραγωγική αποσύνθεση.
Μπροστά σε αυτήν την προοπτική, προτείνονται τρία πρώτα, ανελαστικά βήματα εθνικής σωτηρίας.
Πρώτον, η άμεση και οριστική κατάπαυση του βίαιου εποικισμού που συντελείται μάλιστα σε καιρό ειρήνης, απειλώντας τη συνοχή και την επιβίωση του έθνους.
Δεύτερον, η απόλυτη κατάργηση του AIRBNB, το οποίο έχει προκαλέσει άγρια κερδοσκοπία με τα ενοίκια και έχει εκτινάξει το κόστος στέγασης, εξωθώντας χιλιάδες οικογένειες σε απόγνωση.
Και τρίτον, η καθιέρωση ουσιαστικού μηνιαίου επιδόματος για κάθε παιδί των νιόπαντρων ελληνικών ζευγαριών που εγκαθίστανται σε ακριτικές ή άγονες περιοχές, τουλάχιστον μέχρι να ολοκληρώσουν τα παιδιά το δημοτικό σχολείο. Τα μέτρα αυτά δεν αποτελούν στρογγυλεμένες διακηρύξεις, αλλά αναγκαίες προϋποθέσεις για να αποτραπεί η δημογραφική κατάρρευση και να στηριχθεί η ελληνική οικογένεια.
Η συζήτηση γύρω από τον Προσωπικό Αριθμό και την επιβολή του δεν είναι τεχνικό ζήτημα ούτε αφορά μόνο την οργάνωση της δημόσιας διοίκησης. Αγγίζει τον πυρήνα της ελευθερίας, της ταυτότητας και της προσωπικότητας του Έλληνα πολίτη. Ο κίνδυνος να μετατραπεί η κοινωνία σε έναν μηχανισμό αριθμών, σε ένα σύνολο εικονικών ταυτοτήτων που ελέγχονται από αόρατα κέντρα εξουσίας, είναι πραγματικός.
Αν δεν υπάρξει εγρήγορση, αντίσταση και επίμονη διεκδίκηση της ελευθερίας, τότε οι πολίτες θα βρεθούν εγκλωβισμένοι σε ένα ψηφιακό περιβάλλον που θα έχει καταργήσει τη μνήμη, την αυτονομία και την ίδια την έννοια της ανθρωπιάς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου