Ενώ είναι η κυρίαρχη θεωρία τώρα, ο δρόμος προς την αποδοχή ήταν μακρύς και ανώμαλος για την τεκτονική πλακών, η οποία περιγράφει πώς μεγάλα τμήματα του φλοιού της Γης ολισθαίνουν, αλέθονται, ανεβαίνουν και βυθίζονται τόσο αργά στον λασπώδη μανδύα του.
Αλλά ακόμη και τώρα, περισσότερο από μισό αιώνα αφότου δόθηκε η επιστημονική έγκριση, η θεωρία χρειάζεται κάποια βελτίωση.
Μια νέα μελέτη που εξετάζει τέσσερα οροπέδια στο δυτικό Ειρηνικό Ωκεανό δείχνει ότι αυτές οι εκτεταμένες περιοχές δεν είναι άκαμπτες πλάκες αλλά αδύναμα σημεία που απομακρύνονται από μακρινές δυνάμεις στην άκρη της πλάκας.
«Η θεωρία δεν είναι λαξευμένη σε πέτρα και εξακολουθούμε να βρίσκουμε νέα πράγματα», λέει ο γεωφυσικός Russell Pysklywec από το Πανεπιστήμιο του Τορόντο, ο οποίος συνέγραψε τη μελέτη.
«Γνωρίζαμε ότι οι γεωλογικές παραμορφώσεις όπως τα ρήγματα συμβαίνουν στο εσωτερικό της ηπειρωτικής πλάκας μακριά από τα όρια των πλακών. Αλλά δεν ξέραμε ότι συνέβαινε το ίδιο πράγμα με τις ωκεάνιες πλάκες», προσθέτει ο πρώτος συγγραφέας Erkan Gün, επίσης επιστήμονας της γης στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο.
Για δεκαετίες, οι επιστήμονες έχουν ξαναγράψει την κατανόησή τους για τον πυθμένα της θάλασσας, επομένως αυτή η νέα μελέτη είναι απλώς μια συνέχεια των προσπαθειών τους να χαρτογραφήσουν την τραχιά τοπογραφία του ωκεανού.
Στη δεκαετία του 1950, η πρωτοποριακή εργασία της ωκεανικής χαρτογράφου Marie Tharp για τη χαρτογράφηση μεγάλων τμημάτων του θαλάσσιου πυθμένα χρησιμοποιώντας δεδομένα σόναρ από πολεμικά πλοία έδειξε ότι οι λεκάνες των ωκεανών δεν ήταν καθόλου επίπεδες επιφάνειες όπως υποψιάζονταν οι επιστήμονες.
Αντίθετα, ο πυθμένας χαράχθηκε από ανοιχτές τάφρους και τεράστια βουνά – κανένα μεγαλύτερο από το Mid-Atlantic Ridge, που ανακάλυψε ο Tharp, και τώρα αναγνωρίζεται ως η μεγαλύτερη οροσειρά στον πλανήτη, κόβοντας τον Ατλαντικό Ωκεανό στα δύο.
Τέτοιες οροσειρές σχηματίζονται όταν δύο τεκτονικές πλάκες συγκρούονται και ο φλοιός της Γης πόρπες ή η μία πλάκα βυθίζεται κάτω από την άλλη, ωθώντας την πλάκα που υπερκαλύπτει προς τα πάνω. Υποβρύχια, ωστόσο, τα υποθαλάσσια βουνά σχηματίζονται συνήθως καθώς δύο πλάκες απομακρύνονται σε ένα λεγόμενο αποκλίνον όριο και το μάγμα εκτοξεύεται.
Αλλά πολύ μακριά από αυτά τα όρια των πλακών, στο κέντρο των ωκεάνιων πλακών, οι επιστήμονες πίστευαν ότι μεγάλα τμήματα του φλοιού της Γης παρέμειναν αρκετά άκαμπτα καθώς παρασύρονταν στην κορυφή του μανδύα και δεν παραμορφώνονταν όπως τα άκρα των πλακών.
Για να δοκιμάσουν αυτή τη σκέψη, ο Gün, ο Pysklywec και οι συνεργάτες του συγκέντρωσαν υπάρχοντα δεδομένα σε δύο ωκεάνια οροπέδια που βρίσκονται μεταξύ Ιαπωνίας και Χαβάης που ονομάζονται Shatsky Rise και Hess Rise. το Οροπέδιο της Ιάβας Ontong, βόρεια των Νήσων Σολομώντα. και το οροπέδιο Manihiki, στα βορειοανατολικά των Φίτζι και της Τόνγκα.
Δεδομένων των προκλήσεων στην έρευνα του πυθμένα της θάλασσας, η μελέτη τους περιορίστηκε σε αυτά τα τέσσερα οροπέδια στον δυτικό Ειρηνικό Ωκεανό για τα οποία υπήρχαν διαθέσιμα δεδομένα. Τα ωκεάνια οροπέδια βρίσκονται εκατοντάδες έως χιλιάδες χιλιόμετρα από το πλησιέστερο όριο πλακών.
Ωστόσο, ο Gün και οι συνεργάτες του βρήκαν ότι τα οροπέδια έχουν κοινά παραμορφωτικά και μαγματικά χαρακτηριστικά που υποδηλώνουν ότι διασπώνται από δυνάμεις έλξης στην άκρη της πλάκας του Ειρηνικού, όπου οι πλάκες καταβυθίζονται κάτω από γειτονικές πλάκες.
ΑΠΟΔΟΣΗ : Corfiatiko.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου