Ο συγγραφέας τρόμου Stephen King έγραψε κάποτε ότι «αργά ή γρήγορα, όλα τα παλιά είναι καινούργια ξανά». Από την επανεκλογή του Donald Trump, τα χρηματιστήρια των ΗΠΑ και η εμπιστοσύνη των επενδυτών έχουν κλονιστεί. Ο λόγος είναι απλός.
Μετά από μια δεκαετία οι οι εταιρείες ζητούσαν συγγνώμη επειδή δεν ήταν αρκετά προοδευτικές σε τομείς που κυμαίνονταν από το περιβάλλον έως τις πρωτοβουλίες διαφορετικότητας και υπέρ της υποστήριξης της Παλαιστίνης, οι επενδυτές γνωρίζουν τώρα ότι οι εταιρείες μπορούν και πάλι να επικεντρωθούν χωρίς συγγνώμες στην παροχή αξίας προς τους μετόχους.
Μόνο που και στηn Ελλάδα στα χρόνια της WOKE νοσηρότητας έχουμε θανάσιμη εμπλοκή εταιριών οι οποίες δεν δίστασαν να ξεπεράσουν τα όρια της προθυμίας υπηρετώντας αυτό που μέρα με τη μέρα ξετυλίγεται ως γενοκτονία ερήμωσης του δυτικού πληθυσμού. Και οι φορείς του ολέθρου στο κόσμο και στη χώρα μας έχουν ονοματεπώνυμα και ρόλους.
O Anson Frericks θα γράψει στο Fox News: Η φρίκη του «καπιταλισμού των συμμετόχων» (ή «συμμετοχικού καπιταλισμού», του «stakeholder capitalism») τελείωσε επιτέλους».
Το 1970, ο διάσημος οικονομολόγος Milton Friedman έγραψε ότι «υπάρχει μία και μοναδική κοινωνική ευθύνη της επιχείρησης, να χρησιμοποιεί τους πόρους της και να συμμετέχει σε δραστηριότητες που αποσκοπούν στην αύξηση των κερδών της εφόσον παραμένει εντός των κανόνων του παιχνιδιού, δηλαδή, συμμετέχει σε ανοιχτό και ελεύθερο ανταγωνισμό χωρίς εξαπάτηση ή απάτη».
Τα επόμενα 44 χρόνια, οι αμερικανικές επιχειρήσεις επικεντρώθηκαν στους μετόχους. Οι Ευρωπαίοι ομόλογοι τους δεν το έκαναν. Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, οι Ευρωπαίοι αγκάλιασαν τον καπιταλισμό των συμμετόχων, που είναι μια λανθασμένη ονομασία, αφού δεν είναι στην πραγματικότητα καπιταλισμός. Είναι μια θεωρία, που διαδόθηκε από τον Klaus Schwab και το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, η οποία υποστηρίζει ότι ο σκοπός μιας εταιρείας είναι να μεγιστοποιήσει την αξία για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη -μέλη της κοινότητας, ομάδες ακτιβιστών, μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, κυβερνητικές υπηρεσίες κ.λπ.- όχι μόνο των μετόχων.
Ο αμερικανικός καπιταλισμός παρήγαγε ανώτερες αποδόσεις στα χρηματιστήρια και κοινωνικά κέρδη ευρείας βάσης. Το ΑΕΠ των ΗΠΑ έχει αυξηθεί 16 φορές από το 1975. Στην Ευρώπη έχει αυξηθεί μόλις 11 φορές. Το κατά κεφαλήν εισόδημα δείχνει μια παρόμοια ιστορία, με το κατά κεφαλήν εισόδημα των ΗΠΑ να υπονομεύει την Ευρώπη κατά μια αναλογία σχεδόν 2:1.
Αλλά η βελτίωση της τύχης των ανθρώπων δεν ήταν αρκετή για πολλά προοδευτικά ιδρύματα. Μετά τη Μεγάλη Ύφεση, τα ευρωπαϊκά κρατικά επενδυτικά ταμεία, τα κεφάλαια της Ivy League (ελίτ Πανεπιστημίων), τα blue State συνταξιοδοτικά ταμεία (των Πολιτειών των Δημοκρατικών) και η ESG που προωθούν διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων όπως η BlackRock ζήτησαν από τις αμερικανικές εταιρείες να κερδίσουν την κοινωνική τους «άδεια» χρησιμοποιώντας την εταιρική εξουσία για να διαμορφώσουν την κοινωνία με τρόπους που αυτές οι ελίτ -αριστερόστροφα ιδρύματα- επιθυμούσαν.
Το στρατόπεδο των «συμμετόχων» ενισχύθηκε ιδιαίτερα όταν ο Trump ανέλαβε για πρώτη φορά τα καθήκοντά του και αποχώρησε από διεθνείς συμφωνίες όπως η Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα και το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ. Οι επιχειρήσεις έπρεπε τώρα να κάνουν τη δουλειά που δεν θα έκανε η αμερικανική κυβέρνηση. Σε απάντηση, το Business Roundtable, μια ομάδα 200 CEO εταιρειών των ΗΠΑ, άλλαξε ριζικά τον σκοπό του επιχειρείν το 2019. Πλέον, οι επιχειρήσεις είχαν μια «θεμελιώδη δέσμευση προς όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς (μας)», όχι μόνο τους μετόχους.
Ο αντίκτυπος ήταν άμεσος. Οι αμερικανικές επιχειρήσεις ήταν στο έλεος των προοδευτικών ακτιβιστών μετόχων που ήταν πολύ πιο θορυβώδεις από τους κανονικούς -της διπλανής πόρτας- μετόχους.
Οι εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου δεν μπορούσαν πλέον να επικεντρωθούν στην παροχή προσιτών, αξιόπιστων και άφθονων πηγών ενέργειας στο αμερικανικό κοινό. Αντίθετα, έπρεπε να ζητήσουν συγγνώμη από ομάδες ακτιβιστών για τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και να δημιουργήσουν καθαρούς μηδενικούς στόχους χωρίς να ανησυχούν για το ποιες μπορεί να είναι οι μελλοντικές ενεργειακές ανάγκες.
Οι εταιρείες του Διαδικτύου δεν μπορούσαν πλέον να συνδέουν κοινωνικά γραφήματα ανθρώπων στο Διαδίκτυο και να παρέχουν μια δημόσια πλατεία για συζήτηση ιδεών. Πλέον, αναγκάστηκαν να απολογούνται για την «παραπληροφόρηση» και τη «ρητορική μίσους» στην πλατφόρμα τους, ο ορισμός των οποίων διέφερε ανάλογα με την πολιτική των καιρών.
Οι καταναλωτικές εταιρείες, από τις επιχειρήσεις μπύρας έως τη βιομηχανία θεάματος και τους απλούς λιανοπωλητές δεν μπορούσαν πλέον απλώς να διαφημίζουν τα προϊόντα τους. Αντίθετα, έπρεπε να ζητήσουν συγγνώμη που δεν ήταν διαφορετικοί, ισότιμοι ή περιεκτικοί (DEI) και να υποκύψουν σε οργανισμούς όπως η Εκστρατεία Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Human Rights Campaign), η οποία απαιτούσε περισσότερες εκστρατείες μάρκετινγκ υπέρ της κοινότητας LGBTQ+ και κατευθυντήριες γραμμές για τη μετάβαση φύλου.
Οι εταιρείες δεν μπορούσαν πλέον να υποστηρίζουν τον στρατό ή την αστυνομία. Αντίθετα, άρχισαν να ζητούν συγγνώμη για το ρόλο τους στη διαιώνιση του συστημικού ρατσισμού και να δωρίζουν εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια σε οργανισμούς όπως το Black Lives Matter για να πληρώνουν τη δεκάτη.
Αλλά οι παλίρροιες άλλαξαν. Ο στόχος του «καπιταλισμού των συμμετόχων» να παράγει μέγιστες αποδόσεις με μέγιστα κοινωνικά οφέλη ήταν στη σφαίρα της φαντασίας. Το αποτέλεσμα έμοιαζε περισσότερο με τρόμο. Οι εταιρείες σπατάλησαν δισεκατομμύρια δολάρια σε προγράμματα ESG και DEI ευνοϊκά προς τους μετόχους που δεν απέφεραν όμως αξία για τους μετόχους και σε πολλές περιπτώσεις την κατέστρεφαν. Ούτε η κοινωνία έγινε καλύτερη. Ο πληθωρισμός ήταν υψηλός, η αύξηση των μισθών είναι χαμηλή και η εμπιστοσύνη των καταναλωτών μειωμένη. Η κοινωνία ήταν πιο πολωμένη από ποτέ προχωρώντας προς τις εκλογές.
Αλλά η ελευθερία ξεπροβάλει. Κοιτάζοντας το μέλλον, οι εταιρείες αρχίζουν να αποδεσμεύονται από τα βάρη των «συμμετόχων». Μη δημοφιλή προγράμματα όπως το ESG και το DEI ήταν ήδη σε μηχανική υποστήριξη πριν από την εκλογή του Trump. Πλέον, το καλώδιο τραβιέται. Ο Trump έχει δώσει σήμα ότι θα εξαλείψει τις εκτιμήσεις του ESG στα συνταξιοδοτικά σχέδια και θα περιορίσει τις προτάσεις των μετόχων του ESG. Εταιρείες όπως η Tractor Supply, η Harley-Davidson, η Miller-Coors έχουν ήδη καταργήσει τα προγράμματά τους ESG και DEI. Και το έκαναν χωρίς να ζητήσουν συγγνώμη.
Οι αγορές ανταποκρίνονται θετικά. Ο αμερικανικός καπιταλισμός βρίσκεται ξανά σε άνοδο. Οι παλιοί τρόποι επιχειρηματικής δραστηριότητας είναι και πάλι νέοι. Ας ελπίσουμε ότι περισσότερες εταιρείες θα ακολουθήσουν το παράδειγμά τους. Το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται η σειρά τρόμου «Stakeholder Capitalism» («καπιταλισμού των συμμετόχων») είναι ένα σίκουελ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου