Στον πόλεμο της Ουκρανίας
και τις συνέπειές του αναφέρεται με ένα αποκαλυπτικό άρθρο του στο
Project Syndicate ο διακεκριμένος φιλόσοφος Slavoj Zizek, κάνοντας
λόγο... για Αρμαγεδδώνα.
Σύμφωνα με όσα σημείωσε, «Προς τα τέλη
Απριλίου 2022, μόλις δύο μήνες μετά την εισβολή της Ρωσίας, ο κόσμος
συνειδητοποίησε τι σημαίνει ο πόλεμος στην Ουκρανία για το μέλλον.
Η
προσδοκία για γρήγορη επίλυσης δεν υπάρχει πια – αντίθετα, η «ειδική
στρατιωτική επιχείρηση», όπως έχει επιλέξει να την ονομάζει ο Putin,
έχει γίνει αποδεκτή ως μια διαδικασία που θα συνεχιστεί επ' αόριστον.
Ο φόβος μιας ξαφνικής, δραματικής κλιμάκωσης θα στοιχειώσει την καθημερινότητά μας.
Τόσο
οι σουηδικές αρχές όσο και σε άλλα κράτη συμβουλεύουν τους πολίτες να
εφοδιαστούν με προμήθειες, προετοιμάζοντάς τους για συνθήκες πολέμου.
Αυτή η αλλαγή προοπτικής αντανακλάται και στις δύο πλευρές: Στη Ρωσία, οι συζητήσεις για παγκόσμια σύγκρουση γίνονται όλο και πιο έντονες.
Όπως είπε η επικεφαλής του RT, Margarita Simonyan: «Ή θα χάσουμε στην Ουκρανία, ή θα ξεκινήσει ένας Γ’ Παγκόσμιος Πόλεμος.
Προσωπικά, πιστεύω ότι το σενάριο ενός τρίτου παγκόσμιου πολέμου είναι πιο ρεαλιστικό».
Αυτή η παράνοια υποστηρίζεται από θεωρίες συνωμοσίας.
Όταν
ρωτήθηκε ο Ρώσος ΥΠΕΞ ρωτήθηκε πώς είναι δυνατόν να κατηγορεί για
ναζισμό την Ουκρανία όταν ο πρόεδρος της χώρας Volodymyr Zelensky είναι ο
ίδιος Εβραίος, απάντησε: «Μπορεί να κάνω λάθος, αλλά ο Hitler είχε
επίσης εβραϊκό αίμα.
Οι σοφοί Εβραίοι λένε ότι οι πιο ένθερμοι αντισημίτες είναι συνήθως Εβραίοι».
Από
την άλλη πλευρά, ειδικά στη Γερμανία, διαμορφώνεται μια νέα εκδοχή του
πασιφισμού. Αν κοιτάξουμε πέρα από όλη την υψηλή ρητορική και εστιάσουμε
σε αυτό που πραγματικά κάνει η Γερμανία, το μήνυμα είναι ξεκάθαρο:
«Δεδομένων των οικονομικών μας συμφερόντων και του κινδύνου να συρθούμε
σε μια στρατιωτική σύγκρουση, δεν πρέπει να υποστηρίξουμε πάρα πολύ την
Ουκρανία, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει ότι η Ρωσία θα την καταπιεί».
Η Γερμανία φοβάται να περάσει τις κόκκινες γραμμές που έχει θέσει το Κρεμλίνο.
Αλλά μόνο ο Vladimir Putin αποφασίζει πού αρχίζουν και πού τελειώνουν αυτές οι κόκκινες γραμμές.
Το να παίζει με τον φόβο των δυτικών είναι σημαντικό κομμάτι της στρατηγικής του.
Στοιχηματίζουν σε εφησυχασμό
Προφανώς, όλοι θέλουν να αποτρέψουν το ξέσπασμα ενός νέου παγκόσμιου πολέμου.
Αλλά υπάρχουν στιγμές που η διστακτικότητα ενθαρρύνει τον επιτιθέμενο.
Οι θρασύδειλοι «νταήδες» βασίζονται πάντα στο ότι τα θύματά τους δεν θα αντεπιτεθούν.
Για να αποφευχθεί ένας πόλεμος –για να υπάρξει αποτροπή– πρέπει να χαράσσονται διαχωριστικές γραμμές.
Η πρόσφατη αλλαγή των προοπτικών αποκαλύπτει μια βαθιά, σκοτεινή αλήθεια για τη θέση της Δύσης.
Ενώ
υποστηριζόταν πως η Ουκρανία θα συντριβόταν γρήγορα, ο πραγματικός μας
φόβος ήταν ακριβώς το αντίθετο: ότι η εισβολή θα οδηγούσε σε έναν πόλεμο
χωρίς τέλος.
Θα ήταν πολύ πιο βολικό εάν η Ουκρανία είχε πέσει αμέσως.
Αυτό
που θα έπρεπε να ήταν καλά νέα –μια μικρότερη χώρα που αντιστέκεται
απροσδόκητα και ηρωικά στη βάναυση επιθετικότητα μιας μεγάλης δύναμης–
έχει γίνει πηγή ντροπής, ένα πρόβλημα που δεν ξέρουμε πώς ακριβώς θα
αντιμετωπίσουμε.
Μάλιστα, ο Γερμανός φιλόσοφος Jurgen
Habermas προτείνει μάλιστα ότι η Ουκρανία είναι ένοχη για ηθικό εκβιασμό
έναντι της Ευρώπης.
Υπάρχει κάτι βαθιά μελαγχολικό στη θέση του.
Όπως
γνωρίζει καλά ο Habermas, η μεταπολεμική Ευρώπη απαρνήθηκε τον
μιλιταρισμό μόνο και μόνο επειδή βρισκόταν τόσο καιρό κάτω από την
πυρηνική ομπρέλα των ΗΠΑ.
Αλλά η επιστροφή του πολέμου στη Γηραιά
Ήπειρο υποδηλώνει ότι αυτή η περίοδος μπορεί να έχει τελειώσει και ότι ο
άνευ όρων ειρηνισμός θα απαιτήσει βαθύτερους ηθικούς συμβιβασμούς.
Δυστυχώς,
θα χρειαστούν ξανά «ηρωικές» πράξεις όχι μόνο για να αντισταθούμε και
να αποτρέψουμε την επιθετικότητα, αλλά και για να αντιμετωπίσουμε
προβλήματα όπως οι οικολογικές καταστροφές και η πείνα.
Ποιανού είναι η παγκοσμιοποίηση;
Τα δυτικά μέσα ενημέρωσης είναι γεμάτα αναφορές για τα δισεκατομμύρια δολάρια που έχουν σταλεί στην Ουκρανία.
Ωστόσο, η Ρωσία εξακολουθεί να λαμβάνει δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια για το φυσικό αέριο που παραδίδει στην Ευρώπη.
Από την άλλη, η Ρωσία δεν θέλει μόνο να διαλύσει την Ευρώπη.
Παρουσιάζεται ως σύμμαχος του αναπτυσσόμενου κόσμου ενάντια στη δυτική νεοαποικιοκρατία.
Οι
δραστηριότητες της μισθοφορικής οργάνωσης του Κρεμλίνου, της Ομάδας
Wagner προσφέρουν μια γεύση του πώς θα έμοιαζε η παγκοσμιοποίηση.
Η
Ρωσία υπολογίζει στην αδυναμία της Ευρώπης να κάνει οτιδήποτε «ηρωικό».
Είναι αλήθεια ότι τέτοιες αλλαγές θα αύξαναν τον κίνδυνο διαφθοράς και
θα παρείχαν ευκαιρίες στο στρατιωτικό-βιομηχανικό συγκρότημα να
αποκομίσει επιπλέον κέρδη.
Αλλά αυτοί οι κίνδυνοι πρέπει να
σταθμιστούν έναντι των μεγαλύτερων διακυβευμάτων, που ξεπερνούν κατά
πολύ τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Οι πέντε Ιππείς
Ο
κόσμος αντιμετωπίζει πολλαπλές, ταυτόχρονες κρίσεις, ή άλλως τους
τέσσερις ιππείς της Αποκάλυψης: πανούκλα, πόλεμος, πείνα και θάνατος.
Αυτοί οι αναβάτες δεν μπορούν απλώς να απορριφθούν ως φιγούρες του κακού.
Όπως
σημείωσε ο Trevor Hancock, ο ηγέτης του Κόμματος των Πρασίνων του
Καναδά, «είμαστε εντυπωσιακά κοντά σε αυτό που θα μπορούσαμε να
ονομάσουμε τους τέσσερις ιππείς, οι οποίοι ρυθμίζουν το μέγεθος του
πληθυσμού στη φύση».
Από οικολογική άποψη, οι «τέσσερις αναβάτες» διαδραματίζουν θετικό ρόλο αποτρέποντας τον υπερπληθυσμό.
Αλλά
όταν πρόκειται για τους ανθρώπους, αυτή η ρυθμιστική λειτουργία δεν
λειτούργησε: «Ο ανθρώπινος πληθυσμός έχει υπερτριπλασιαστεί τα τελευταία
70 χρόνια, από 2,5 δισεκατομμύρια το 1950 σε 7,8 δισεκατομμύρια σήμερα.
Τι συνέβη λοιπόν…
Γιατί δεν τους ελέγχουμε;
Υπάρχει κάποιος πέμπτος ιππέας που θα κάνει τους πληθυσμούς μας να συντρίψουν κάποια στιγμή.
Μέχρι
πρόσφατα, η ανθρωπότητα μπόρεσε να κρατήσει τους τέσσερις αναβάτες υπό
έλεγχο με την ιατρική, την επιστήμη και την τεχνολογία.
Αλλά τώρα οι «τεράστιες και ραγδαίες αλλαγές που έχουμε προκαλέσει» ξεφεύγουν από τον έλεγχό μας.
Με άλλα λόγια, η μεγαλύτερη απειλή για τον ανθρώπινο πληθυσμό, ο «πέμπτος ιππέας», αν θέλετε, είμαστε εμείς».
Το αν θα καταστραφούμε ή θα σωθούμε εξαρτάται από εμάς.
Ωστόσο,
ενώ η παγκόσμια συνειδητοποίηση αυτών των απειλών αυξάνεται, δεν έχει
μεταφραστεί σε ουσιαστική δράση, επομένως οι τέσσερις αναβάτες καλπάζουν
όλο και πιο γρήγορα.
Μετά τη μάστιγα της COVID-19 και την επιστροφή του πολέμου, έρχονται οι κρίσεις πείνας.
Όλα
έχουν ή θα οδηγήσουν σε μαζικούς θανάτους, όπως και οι ολοένα και πιο
σοβαρές φυσικές καταστροφές που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή
και την απώλεια της βιοποικιλότητας.
Θα πρέπει, φυσικά, να
αντισταθούμε στον πειρασμό να δοξάσουμε τον πόλεμο ως μια εμπειρία που
θα μας βγάλει από τον καταναλωτιστικό ηδονισμό μας.
Μάλλον, είναι να κινητοποιηθούμε με τρόπους που θα μας ωφελήσουν πολύ μετά το τέλος του πολέμου.
Δεδομένων των κινδύνων που αντιμετωπίζουμε, το στρατιωτικό πάθος είναι μια δειλή απόδραση από την πραγματικότητα».
Παρασκευή 13 Μαΐου 2022
Ζizek (φιλόσοφος): Οι «πέντε ιππότες της Αποκάλυψης» που φέρνουν Αρμαγεδδώνα - Πώς συνδέονται με τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου