Σάλο αναμένεται να προκαλέσουν οι προτάσεις της «Ομάδα REN - Reform
Education Now!» για την παιδεία, οι οποίες θα συζητηθούν αύριο στη
Επιτροπή Εθνικού Διαλόγου που θα πραγματοποιηθεί μετά το «μπλόκο» των
αδιόριστων εκπαιδευτικών στο αμφιθέατρο της Εθνικής Σχολής Δημόσιας
Υγείας, με επίδειξη ταυτότητας.
Η «Ομάδα REN - Reform Education Now!» στην πρόταση η οποία θα συζητηθεί αύριο χαρακτηρίζει τα ΤΕΙ ως υβρίδια και προτείνει κάποια από αυτά να μετατραπούν σε Επαγγελματικές Σχολές.
Επιπλεόν μεταξύ άλλων, προτείνει την ακόλουθη αναθεώρηση Συντάγματος:
- Το άρθρο 1 του Συντάγματος θα πρέπει να εμπλουτισθεί με εδάφιο που θα αναφέρει τα εξής όπως διατυπώνονται στο 43 παρ.2 του πορτογαλικού Συντάγματος: «To κράτος απαγορεύεται να χαράσσει πολιτική εκπαίδευσης και μόρφωσης με βάση φιλοσοφικές, αισθητικές, ιδεολογικές και θρησκευτικές αρχές». Αυτό μπορεί να προστεθεί μετά την εξασφάλιση της ελευθερίας της επιστήμης και των τεχνών.
- Όπου αναφέρεται η λέξη «Έλληνες» που περιορίζει τους έχοντες το δικαίωμα στην εκπαίδευση μόνο στους φορείς του νομικού δεσμού της ιθαγένειας, να αντικατασταθεί από την έκφραση «μόνιμοι και νόμιμοι κάτοικοι της Ελλάδος» δεδομένου του αυξημένου αριθμού των μεταναστών που δεν έχουν την ελληνική ιθαγένεια ή όσων δεν επιθυμούν να την αποκτήσουν.
- Στην παράγραφο 2 η εθνική και θρησκευτική συνείδηση θα πρέπει να αντικατασταθεί από την πρόταση του ΠΑΣΟΚ όπως διατυπώθηκε το 2007: «καλλιέργεια ανθρωπιστικής, δημοκρατικής και κοινωνικής συνείδηση
8:30 ΞΕΚΙΝΑ Η ΠΡΩΤΗ ΩΡΑ
Στόχος του νέου συστήματος είναι ο εξορθολογισμός των ωρών διδασκαλίας στα ευρωπαϊκά πλαίσια, ιδιαίτερα στις μικρές τάξεις (μείωση 5-10 διδακτικών ωρών τη βδομάδα). Η σχολική μονάδα ανοίγει στις 7:00 και η προσέλευση των εκπαιδευτικών και των μαθητών διαρκεί μέχρι τις 8:30 (Ελεύθερη Ώρα), οπότε και ξεκινούν τα μαθήματα. Η καθυστέρηση της έναρξης του πρωινού προγράμματος κατά 15-20 λεπτά γίνεται με βάση σειρά ερευνών που κατέδειξαν ότι μια τέτοια αλλαγή θα ευνοούσε πολλαπλά τους σύγχρονους νέους, που έχουν συνηθίσει να ζουν σε διαφοροποιημένα ωράρια.
ΠΡΩΙΝΗ ΠΡΟΣΕΥΧΗ
Η διεξαγωγή πρωινής προσευχής είναι αρμοδιότητα της κάθε σχολικής κοινότητας.
ΠΑΡΕΛΑΣΕΙΣ
Η συμμετοχή των σχολείων (Γυμνάσια και Ενιαία Λύκεια μόνο) σε παρελάσεις πραγματοποιείται μετά από συζήτηση και απόφαση της μαθητικής κοινότητας (πχ συζήτηση και ψηφοφορία σε Γενική Συνέλευση).
ΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΑΝΟΙΚΤΑ ΜΕΧΡΙ ΣΤΙΣ 9 ΤΟ ΒΡΑΔΥ
Η σχολική μονάδα παραμένει ανοιχτή μέχρι τις 21:00, ούτως ώστε να εξυπηρετήσει μαθητές ή καθηγητές ή απλούς πολίτες, υπό την επίβλεψη σχολικού φύλακα. Στο διάστημα αυτό η σχολική μονάδα ενθαρρύνεται να φιλοξενήσει πολιτιστικές και άλλες τοπικές ή μεγάλες εκδηλώσεις. Αντίστοιχες εκδηλώσεις που θα αφορούν αποκλειστικά τους μαθητές μπορούν να πραγματοποιούνται κατά τη διάρκεια του πρωινού προγράμματος με ευθύνη της Διεύθυνσης. Ενθαρρύνεται έτσι η συνεργασία με τους δήμους, τις Περιφέρειες και τους τοπικούς συλλόγους ή οργανώσεις.
ΑΝΟΙΚΤΑ ΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΤΑ ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΑ
Τις ημέρες Σάββατο και Κυριακή δεν πραγματοποιούνται μαθήματα, ενώ η σχολική μονάδα δύναται κατά περίπτωση να παραμένει ανοιχτή σε ώρες που βρίσκονται στην ευχέρεια της εκάστοτε Διεύθυνσης.
ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟ- ΛΥΚΕΙΟ
Περιέχονται παραδοσιακά μαθήματα, επεκτείνεται η διδασκαλία της Γεωμετρίας, αναμορφώνεται η διδασκαλία των Λατινικών στα πρότυπα των Αρχαίων, αυξάνονται οι ώρες της Πληροφορικής, ενώ μειώνεται ελάχιστα η διδασκαλία της Αρχαίας Ελληνικής, που θα περιλαμβάνει πλέον και κομμάτια του τυπικού της μέρους ως συμπλήρωμα του Γυμνασίου. Τα Θρησκευτικά αντικαθίσταται εν πολλοίς από το μάθημα «Ηθική & Φιλοσοφία», ενώ υπάρχει ως μάθημα επιλογής. Καταργούνται τα Project, καθώς η λογική τους εφαρμόζεται πλέον στο συνολικό πρόγραμμα. Η Κοινωνιολογία υπάρχει ως μάθημα κατεύθυνσης, αλλά επίσης εντάσσεται στα «Ηθική & Φιλοσοφία» και «Οικονομία & Πολιτική». Καθιερώνονται, τέλος, τα «Θέματα Τέχνης» και ως επιλογής η «Μουσική» και η «Θεατρική Αγωγή» ενώ για πρώτη φορά συγκροτείται διακριτή καλλιτεχνική κατεύθυνση. Στο πλαίσιο της ενοποίησης του Λυκείου, στα μαθήματα θα προστεθούν αντίστοιχες επαγγελματικές ενότητες ενώ καθιερώνεται η επιλογή επαγγελματικών μαθημάτων στη Β’ και Γ’ τάξη.
ΠΑΡΑΠΟΜΠΗ ΜΑΘΗΤΩΝ ΜΕ ΣΥΝΕΝΝΟΗΣΗ ΜΑΘΗΤΗ ΚΑΙ ΚΗΔΕΜΟΝΑ:
Παραπομπή μαθητή σε επανάληψη μιας τάξης γίνεται με εισήγηση στον Σύλλογο Διδασκόντων και απόφαση του Συλλόγου στο τέλος της χρονιάς, σε συνεννόηση με τον μαθητή και τους κηδεμόνες.
ΑΠΟΛΥΣΗ ΜΑΘΗΤΗ
Η απόλυση από την Δευτεροβάθμια Β και κατ’ επέκταση από την Υποχρεωτική Εκπαίδευση πραγματοποιείται με την απόκτηση του «Απολυτηρίου Ενιαίου Λυκείου», στο οποίο περιλαμβάνονται συνοπτική έκθεση αξιολόγησης του μαθητή με αριθμητική βαθμολογία για κάθε μάθημα. Η έκθεση θα συνυπολογίζει όλα τα χρόνια φοίτησης, αλλά και τα αποτελέσματα τρίωρης γραπτής πανελλαδικής εξέτασης των μαθητών (σε ποσοστό 50%) στα παρακάτω μαθήματα: Ελληνική Γλώσσα, Μαθηματικά Γενικής, Ιστορία Γενικής και στα μαθήματα κατεύθυνσης. Η εξεταστέα ύλη και η μορφολογία των εξετάσεων προσδιορίζεται από τους στόχους των Αναλυτικών Προγραμμάτων και τις νέες μεθόδους διδασκαλίας. Τα αποτελέσματα αναγράφονται στο απολυτήριο. Με αυτό τον τρόπο αναβαθμίζεται η αξία του απολυτηρίου (βλ. Εθνικό Πτυχίο Εκπαίδευσης), κάτι που επιτρέπει την αξιοποίησή του από τα ΑΕΙ στις διαδικασίες εισαγωγής και συνεπακόλουθα την κατάργηση του συστήματος των Πανελλαδικών Εξετάσεων για την είσοδο στην Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση.
ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΑ ΑΕΙ
Κάθε ίδρυμα επιλέγει την διαδικασία που θεωρεί προτιμότερη και που μπορεί να λαμβάνει υπόψη της το «Εθνικό Πτυχίο Εκπαίδευσης» (π.χ. βαθμολογική βάση, συντελεστές βαρύτητας, συνέντευξη, ερωτηματολόγιο, εισαγωγικές εξετάσεις, συνδυασμός μεθόδων, ελεύθερη πρόσβαση κλπ) αλλά και άλλα στοιχεία όπως project, ενδιαφέροντα των μαθητών κ.α. Η διαδικασία πρόσβασης και εγγραφής πραγματοποιείται την περίοδο Gap Term. Κίνητρα και διευκολύνσεις για όσους φοιτούν σε άλλη σχολή του ίδιου ΑΕΙ ή σε σχολή ταυτόσημου αντικειμένου άλλου ΑΕΙ.
Εφόσον επιλέγεται η διαδικασία των εισαγωγικών εξετάσεων, αυτές πραγματοποιούνται σε συνεργασία με το Υπουργείο ώστε να διασφαλιστεί το αδιάβλητο. Τα μαθήματα εξέτασης δεν μπορούν να υπερβαίνουν τα 3.
ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
θεσμοθετείται επίσημα η αυτοαξιολόγηση της σχολικής μονάδας. Συγκεκριμένα, η Διεύθυνση καλείται να συντάσσει φάκελο στο τέλος κάθε χρονιάς, όπου θα αναφέρεται το έργο και η συμπεριφορά των εκπαιδευτικών, οι επιμορφώσεις που έγιναν, διάφορες εκδηλώσεις και δράσεις, οι υλικοτεχνικές υποδομές που αξιοποιήθηκαν ή δεν αξιοποιήθηκαν κλπ. Στην διαδικασία καλούνται να συμμετέχουν και οι μαθητές, γονείς αλλά και σχολικός σύμβουλος από την Διεύθυνση Παιδείας (π.χ. με αποστολή και συμπλήρωση ερωτηματολογίων). Ο φάκελος αυτός χρησιμοποιείται για τον προγραμματισμό και την προσαρμογή του εκπαιδευτικού έργου μέσα στη σχολική μονάδα. Το ΙΠΕΕ θα εκδώσει πρότυπα τέτοια έγγραφα που θα αναγράφουν τους δείκτες αξιολόγησης. Με βάση αυτά τα κριτήρια, θα διενεργεί δειγματοληπτικούς ελέγχους και αξιολογήσεις σε σχολεία, ούτως ώστε να κατευθύνει καλύτερα την έρευνά του σε τοπικό και εθνικό επίπεδο και να τηρεί στατιστικά αρχεία (διαμορφωτική – formative αξιολόγηση).
ΑΠΟΥΣΙΕΣ ΜΑΘΗΤΩΝ
Στο Γυμνάσιο και το Λύκειο τηρείται ημερήσιο απουσιολόγιο από τους καθηγητές και όχι από τους μαθητές όπως γίνεται μέχρι τώρα. Το όριο των αδικαιολόγητων απουσιών μειώνεται από 50 σε 20, ενώ το όριο των δικαιολογημένων απουσιών από 64 σε 50 και σε έκτακτες περιπτώσεις επεκτείνεται μέχρι 100 (βεβαίωση νοσοκομείου).
ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΟΡΙΣΜΩΝ
Για να μπορεί πλέον ένας εκπαιδευτικός να διδάξει στο ελληνικό σχολείο θα πρέπει να έχει ολοκληρώσει τουλάχιστον ένα κύκλο παιδαγωγικών σπουδών σε ειδικό μεταπτυχιακό επίπεδο (δωρεάν), κάτι που θα είναι η μοναδική οδός απόκτησης άδειας διδασκαλίας. Οι παιδαγωγικές σπουδές αναβαθμίζονται στοχεύοντας στην έρευνα, την πρακτική άσκηση και στις δεξιότητες πέραν των ακαδημαϊκών γνώσεων, με αυστηροποίηση των κριτηρίων εισαγωγής. Ταυτόχρονα, παρέχονται επιπλέον κίνητρα για μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές.
Για την πλήρωση των διαθέσιμων θέσεων θα αξιολογείται επίσης το σύνολο των σπουδών καθώς και η διδακτική εμπειρία. Για τους εν ενεργεία εκπαιδευτικούς, η μεταβατική διάταξη θα περιλαμβάνει επιπλέον εντατική παιδαγωγική επιμόρφωση. Τα αυξημένα απαιτούμενα προσόντα θα οδηγήσουν ασφαλώς και σε βάθος χρόνου σε μισθολογικές αυξήσεις, ουσιαστικά αποκατάσταση των οικονομικών και επαγγελματικών αδικιών που υπέστησαν οι εκπαιδευτικοί τα τελευταία χρόνια.
Η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών θα πρέπει κατά κύριο λόγο να γίνεται εσωτερικά, στο πλαίσιο της σχολικής μονάδας (φάκελος αυτοαξιολόγησης) δίχως την παρέμβαση άλλων αρχών, αλλά και να συνδέεται με τις διαδικασίες επιμόρφωσης. Με αυτό τον τρόπο υποβοηθείται η εκπαιδευτική διαδικασία με σεβασμό στο κύρος των εκπαιδευτικών. Από την άλλη, συστηματοποιούνται και αυστηροποιούνται οι διατάξεις για τα πειθαρχικά παραπτώματα και εντάσσονται στον σχολικό κανονισμό. Μέσω της προώθησης εκπαιδευτικών από την Κεντρική Διοίκηση στις σχολικές μονάδες γίνεται προσπάθεια να μειωθούν φαινόμενα αποσπάσεων και αναγκαστικών μετακινήσεων.
Πλέον, απαραίτητη προϋπόθεση για την μετακίνηση εκπαιδευτικού θα είναι η εύρεση ατόμου που θα καλύψει άμεσα την κενή θέση.
Σημείωση: Οι εκλογές των συνδικαλιστικών οργάνων των εκπαιδευτικών δεν θα μπορούν να γίνονται σε ώρες που να διακόπτουν το πρωινό σχολικό πρόγραμμα.
ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ
Σταδιακή κατάργησή του με ενσωμάτωση των λειτουργιών του στα ΑΕΙ.
ΙΔΙΩΤΙΚΉ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Τα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια οφείλουν να τηρούν αυστηρά τα ωράρια που προβλέπονται για τους μαθητές των δημόσιων σχολείων, χωρίς «υπερωρίες» για τα παιδιά.
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ -ΤΕΙ
Απευθύνονται σε κάθε ηλικία, με φυσική προϋπόθεση την κατοχή του Εθνικού Πτυχίου Εκπαίδευσης. Η πλειονότητα, αν όχι το σύνολο των ΤΕΙ αναβαθμίζονται σε ΑΕΙ, που αποτελούν πλέον τις μοναδικές δομές Ενιαίας Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης. Η διάρκεια σπουδών ορίζεται στα 5 ή 4 έτη, ενώ κάθε έτος διαιρείται σε 2 εξάμηνα. Τα Πανεπιστήμια και Πολυτεχνεία της χώρας τελούν στο σύνολό τους υπό δημόσιο έλεγχο, όπως προβλέπει το Σύνταγμα (Άρθρο 16, παράγραφος 5), ωστόσο είναι αυτοδιοίκητα, θα μπορούν να δέχονται εξωτερική χρηματοδότηση (δωρεά, χορηγία, έσοδα κλπ) υπό αυστηρούς όρους για την διασφάλιση του δημόσιου χαρακτήρα τους. Το «υβρίδιο» των ΤΕΙ καταργείται, καθώς η δομή αναβαθμίζεται και εντάσσεται εξ’ ολοκλήρου στις δομές των ΑΕΙ και των Επαγγελματικών Σχολών. Επίσης, αναδιαρθρώνεται ο χάρτης των ΑΕΙ προκειμένου να αντισταθμιστεί ο άναρχος χαρακτήρας εξάπλωσής τους, να ισχυροποιηθούν τα ίδια τα τμήματα (π.χ. ενοποιήσεις σχολών παρόμοιου περιεχομένου στην ίδια πόλη, επανακαθορισμός και διευκρίνιση αντικειμένων), αλλά και να συνδεθούν υποστηρικτικά με την τοπική κοινωνία, τους φορείς και την κρατική διοίκηση. Προβλέπονται επίσης καλλιτεχνικά ΑΕΙ για να καλύψουν ειδικότητες που απουσιάζουν από την ανώτατη εκπαίδευση.
Ποια είναι η «Ομάδα REN - Reform Education Now!»
Η ομάδα Reform Education Now (REN) αποτελείται από έξι πρωτοετείς φοιτητές σε ΑΕΙ. Πρόκειται για τους Κλεάνθη Αβραμίδη, Παναγιώτη Αντωνίου, Κλεόβουλο Ιωάννου, Στέλιο Κασουρίδη, Έλενα Κροκίδη και Αλέξανδρο Μπαρμπέρη, των οποίων οι σπουδές ποικίλουν και μεταξύ τους είαι φίλοι. Όπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Κλεάνθης Αβραμίδης, η συγκέντρωση προτάσεων για τις παρεμβάσεις που χρειάζεται το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα ξεκίνησε από τον ίδιο το περασμένο καλοκαίρι και στη συνέχεια σχηματίσθηκε άτυπα η ομάδα REΝ. "Για την έρευνά μας ψάξαμε στο διαδίκτυο πολλά θέματα με βάση και τις προσωπικές μας θέσεις. Βρήκαμε ενδιαφέρον οπτικοακουστικό υλικό και στοιχεία τα οποία έχουν δυστυχώς μείνει αναξιοποίητα από την Πολιτεία. Διαβάσαμε βιβλία, εκθέσεις κ.α. ώστε να έχουμε συνεχώς νέες ιδέες και όσες από αυτές τύχουν κοινής αποδοχής να συμπεριλαμβάνονται στο κείμενό μας. Σταθήκαμε ιδιαίτερα στο περιβόητο φινλανδικό μοντέλο. Και αυτό, γιατί δημιουργήθηκε μέσα σε συνθήκες κρίσης, δεν αποτελεί πρωτοβουλία κάποιας κυβέρνησης αλλά η διαδικασία ξεκίνησε από την ίδια την κοινωνία» αναφέρει και συμπληρώνει: «Πρόσφατα καταλήξαμε σε ένα βασικό πλέγμα προτάσεων ούτως ώστε αυτό να μπορεί να δημοσιευθεί. Η επεξεργασία είναι όμως συνεχής».
Στην ερώτηση πώς αποφάσισαν να λάβουν μέρος στη διαδικασία του διαλόγου, ο Κλεάνθης απαντά: «Με το που ξεκίνησε η διαδικασία και ανεξάρτητα από το τι θα γίνει εν τέλει, συμφωνήσαμε πως η κατάθεση αυτών των θέσεων μόνο θετικά θα μπορέσει να λειτουργήσει. Έτσι, καταθέσαμε την πρόταση στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του υπουργείου για τον Εθνικό διάλογο και έγινε η πρόσκληση να παρουσιάσουμε τις ιδέες μας Δεν επιδιώκουμε κάτι παραπάνω από αυτή τη συμβολή καθώς προτεραιότητα έχει η συμμετοχή των θεσμικών φορέων». Αναφερόμενος στο μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει σήμερα η Παιδεία στην Ελλάδα ο Κλεάνθης Αβραμίδης υπογραμμίζει, «Η αλήθεια είναι πως τα προβλήματα που εμφανίζονται είναι εν πολλοίς αλληλένδετα. Αν ωστόσο ξεχωρίζαμε κάτι στην παρούσα φάση, αυτό θα ήταν η ελλιπής χρηματοδότηση από το κράτος». Ο ίδιος, περιγράφοντας όσα πρέπει να γίνουν αφού διασφαλιστεί «η ομαλή λειτουργία του συνόλου του συστήματος», τονίζει την ανάγκη η μεταρρύθμιση να εστιαστεί στη διαμόρφωση ενός δημόσιου δημοκρατικού σχολείου: «Αυτό συνεπάγεται μια σειρά από ρυθμίσεις, όπως η συμμετοχική διοίκηση, το Ενιαίο Λύκειο, ο κοινωνικός έλεγχος, η κατάργηση της αριθμητικής και εξετασιοκεντρικής αξιολόγησης και κυρίως η διαμόρφωση από τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς νέων Αναλυτικών Προγραμμάτων. Ένα δεύτερο μεγάλο κεφάλαιο είναι ο εκπαιδευτικός. Θα πρέπει κατά την άποψή μας το κράτος να του δείξει μεγαλύτερη εμπιστοσύνη. Μέτρα προς αυτή την κατεύθυνση είναι η ενίσχυση των παιδαγωγικών σπουδών με μεταπτυχιακά και έρευνα, η αυτονόμηση σε επίπεδο διδασκαλίας και η αποκέντρωση της σχολικής διοίκησης. Συγκεκριμένα, αντιπροτείνουμε στις συστάσεις για εξωτερική αξιολόγηση των εκπαιδευτικών ένα μείγμα εσωτερικής αξιολόγησης και αυτοαξιολόγησης που είναι πιο εστιασμένο και σέβεται το κύρος των παιδαγωγών».
Στην ερώτηση πάντως, για το αν αυτή τη φορά η διαδικασία του εθνικού διαλόγου για την Παιδεία θα έχει θετική εξέλιξη, ο Κλεάνθης Αβραμίδης εκφράζει κάποιες επιφυλάξεις, επισημαίνοντας την ανάγκη «γενναίας επένδυσης σε οικονομικό επίπεδο, κυρίως μεσοπρόθεσμα, μαζικής συμμετοχής της εκπαιδευτικής, φοιτητικής αλλά και μαθητικής κοινότητας». Υπογραμμίζει, παράλληλα, ότι το «θέσφατο» των μνημονιακών υποχρεώσεων μαζί «με την εμπειρία που έχουμε από προηγούμενους διαλόγους μας κάνει κάθε άλλο παρά αισιόδοξους». Ο Κλεάνθης Αβραμίδης μαζί με τον Παναγιώτη Αντωνίου θα εκπροσωπήσουν την ομάδα REN ως εισηγητές, στην εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί αύριο Τρίτη 19 Ιανουαρίου, στο αμφιθέατρο της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας (συμβολή Λεωφόρου Αλεξάνδρας και Βασιλίσσης Σοφίας), στο πλαίσιο των δημόσιων συζητήσεων που διοργανώνει η Επιτροπή Εθνικού & Κοινωνικού Διαλόγου για την Παιδεία. Όσοι ενδιαφέρονται να παρακολουθήσουν τις εργασίες της συνάντησης, καλούνται με καταληκτική ημερομηνία τη σημερινή, να συμπληρώσουν τη φόρμα επικοινωνίας της ιστοσελίδας του Διαλόγου για την Παιδεία (http://dialogos.minedu.gov.gr/?page_id=350), προκειμένου να λάβουν τη σχετική πρόσκληση. http://www.protothema.gr/greece/article/545567/auti-einai-i-protasi-pou-tha-suzitithei-ston-ethniko-dialogo-gia-tin-paideia/
Η «Ομάδα REN - Reform Education Now!» στην πρόταση η οποία θα συζητηθεί αύριο χαρακτηρίζει τα ΤΕΙ ως υβρίδια και προτείνει κάποια από αυτά να μετατραπούν σε Επαγγελματικές Σχολές.
Επιπλεόν μεταξύ άλλων, προτείνει την ακόλουθη αναθεώρηση Συντάγματος:
- Το άρθρο 1 του Συντάγματος θα πρέπει να εμπλουτισθεί με εδάφιο που θα αναφέρει τα εξής όπως διατυπώνονται στο 43 παρ.2 του πορτογαλικού Συντάγματος: «To κράτος απαγορεύεται να χαράσσει πολιτική εκπαίδευσης και μόρφωσης με βάση φιλοσοφικές, αισθητικές, ιδεολογικές και θρησκευτικές αρχές». Αυτό μπορεί να προστεθεί μετά την εξασφάλιση της ελευθερίας της επιστήμης και των τεχνών.
- Όπου αναφέρεται η λέξη «Έλληνες» που περιορίζει τους έχοντες το δικαίωμα στην εκπαίδευση μόνο στους φορείς του νομικού δεσμού της ιθαγένειας, να αντικατασταθεί από την έκφραση «μόνιμοι και νόμιμοι κάτοικοι της Ελλάδος» δεδομένου του αυξημένου αριθμού των μεταναστών που δεν έχουν την ελληνική ιθαγένεια ή όσων δεν επιθυμούν να την αποκτήσουν.
- Στην παράγραφο 2 η εθνική και θρησκευτική συνείδηση θα πρέπει να αντικατασταθεί από την πρόταση του ΠΑΣΟΚ όπως διατυπώθηκε το 2007: «καλλιέργεια ανθρωπιστικής, δημοκρατικής και κοινωνικής συνείδηση
Οσον αφορά τα σχολεία προτείνει
8:30 ΞΕΚΙΝΑ Η ΠΡΩΤΗ ΩΡΑ
Στόχος του νέου συστήματος είναι ο εξορθολογισμός των ωρών διδασκαλίας στα ευρωπαϊκά πλαίσια, ιδιαίτερα στις μικρές τάξεις (μείωση 5-10 διδακτικών ωρών τη βδομάδα). Η σχολική μονάδα ανοίγει στις 7:00 και η προσέλευση των εκπαιδευτικών και των μαθητών διαρκεί μέχρι τις 8:30 (Ελεύθερη Ώρα), οπότε και ξεκινούν τα μαθήματα. Η καθυστέρηση της έναρξης του πρωινού προγράμματος κατά 15-20 λεπτά γίνεται με βάση σειρά ερευνών που κατέδειξαν ότι μια τέτοια αλλαγή θα ευνοούσε πολλαπλά τους σύγχρονους νέους, που έχουν συνηθίσει να ζουν σε διαφοροποιημένα ωράρια.
ΠΡΩΙΝΗ ΠΡΟΣΕΥΧΗ
Η διεξαγωγή πρωινής προσευχής είναι αρμοδιότητα της κάθε σχολικής κοινότητας.
ΠΑΡΕΛΑΣΕΙΣ
Η συμμετοχή των σχολείων (Γυμνάσια και Ενιαία Λύκεια μόνο) σε παρελάσεις πραγματοποιείται μετά από συζήτηση και απόφαση της μαθητικής κοινότητας (πχ συζήτηση και ψηφοφορία σε Γενική Συνέλευση).
ΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΑΝΟΙΚΤΑ ΜΕΧΡΙ ΣΤΙΣ 9 ΤΟ ΒΡΑΔΥ
Η σχολική μονάδα παραμένει ανοιχτή μέχρι τις 21:00, ούτως ώστε να εξυπηρετήσει μαθητές ή καθηγητές ή απλούς πολίτες, υπό την επίβλεψη σχολικού φύλακα. Στο διάστημα αυτό η σχολική μονάδα ενθαρρύνεται να φιλοξενήσει πολιτιστικές και άλλες τοπικές ή μεγάλες εκδηλώσεις. Αντίστοιχες εκδηλώσεις που θα αφορούν αποκλειστικά τους μαθητές μπορούν να πραγματοποιούνται κατά τη διάρκεια του πρωινού προγράμματος με ευθύνη της Διεύθυνσης. Ενθαρρύνεται έτσι η συνεργασία με τους δήμους, τις Περιφέρειες και τους τοπικούς συλλόγους ή οργανώσεις.
ΑΝΟΙΚΤΑ ΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΤΑ ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΑ
Τις ημέρες Σάββατο και Κυριακή δεν πραγματοποιούνται μαθήματα, ενώ η σχολική μονάδα δύναται κατά περίπτωση να παραμένει ανοιχτή σε ώρες που βρίσκονται στην ευχέρεια της εκάστοτε Διεύθυνσης.
ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟ- ΛΥΚΕΙΟ
Περιέχονται παραδοσιακά μαθήματα, επεκτείνεται η διδασκαλία της Γεωμετρίας, αναμορφώνεται η διδασκαλία των Λατινικών στα πρότυπα των Αρχαίων, αυξάνονται οι ώρες της Πληροφορικής, ενώ μειώνεται ελάχιστα η διδασκαλία της Αρχαίας Ελληνικής, που θα περιλαμβάνει πλέον και κομμάτια του τυπικού της μέρους ως συμπλήρωμα του Γυμνασίου. Τα Θρησκευτικά αντικαθίσταται εν πολλοίς από το μάθημα «Ηθική & Φιλοσοφία», ενώ υπάρχει ως μάθημα επιλογής. Καταργούνται τα Project, καθώς η λογική τους εφαρμόζεται πλέον στο συνολικό πρόγραμμα. Η Κοινωνιολογία υπάρχει ως μάθημα κατεύθυνσης, αλλά επίσης εντάσσεται στα «Ηθική & Φιλοσοφία» και «Οικονομία & Πολιτική». Καθιερώνονται, τέλος, τα «Θέματα Τέχνης» και ως επιλογής η «Μουσική» και η «Θεατρική Αγωγή» ενώ για πρώτη φορά συγκροτείται διακριτή καλλιτεχνική κατεύθυνση. Στο πλαίσιο της ενοποίησης του Λυκείου, στα μαθήματα θα προστεθούν αντίστοιχες επαγγελματικές ενότητες ενώ καθιερώνεται η επιλογή επαγγελματικών μαθημάτων στη Β’ και Γ’ τάξη.
ΠΑΡΑΠΟΜΠΗ ΜΑΘΗΤΩΝ ΜΕ ΣΥΝΕΝΝΟΗΣΗ ΜΑΘΗΤΗ ΚΑΙ ΚΗΔΕΜΟΝΑ:
Παραπομπή μαθητή σε επανάληψη μιας τάξης γίνεται με εισήγηση στον Σύλλογο Διδασκόντων και απόφαση του Συλλόγου στο τέλος της χρονιάς, σε συνεννόηση με τον μαθητή και τους κηδεμόνες.
ΑΠΟΛΥΣΗ ΜΑΘΗΤΗ
Η απόλυση από την Δευτεροβάθμια Β και κατ’ επέκταση από την Υποχρεωτική Εκπαίδευση πραγματοποιείται με την απόκτηση του «Απολυτηρίου Ενιαίου Λυκείου», στο οποίο περιλαμβάνονται συνοπτική έκθεση αξιολόγησης του μαθητή με αριθμητική βαθμολογία για κάθε μάθημα. Η έκθεση θα συνυπολογίζει όλα τα χρόνια φοίτησης, αλλά και τα αποτελέσματα τρίωρης γραπτής πανελλαδικής εξέτασης των μαθητών (σε ποσοστό 50%) στα παρακάτω μαθήματα: Ελληνική Γλώσσα, Μαθηματικά Γενικής, Ιστορία Γενικής και στα μαθήματα κατεύθυνσης. Η εξεταστέα ύλη και η μορφολογία των εξετάσεων προσδιορίζεται από τους στόχους των Αναλυτικών Προγραμμάτων και τις νέες μεθόδους διδασκαλίας. Τα αποτελέσματα αναγράφονται στο απολυτήριο. Με αυτό τον τρόπο αναβαθμίζεται η αξία του απολυτηρίου (βλ. Εθνικό Πτυχίο Εκπαίδευσης), κάτι που επιτρέπει την αξιοποίησή του από τα ΑΕΙ στις διαδικασίες εισαγωγής και συνεπακόλουθα την κατάργηση του συστήματος των Πανελλαδικών Εξετάσεων για την είσοδο στην Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση.
ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΑ ΑΕΙ
Κάθε ίδρυμα επιλέγει την διαδικασία που θεωρεί προτιμότερη και που μπορεί να λαμβάνει υπόψη της το «Εθνικό Πτυχίο Εκπαίδευσης» (π.χ. βαθμολογική βάση, συντελεστές βαρύτητας, συνέντευξη, ερωτηματολόγιο, εισαγωγικές εξετάσεις, συνδυασμός μεθόδων, ελεύθερη πρόσβαση κλπ) αλλά και άλλα στοιχεία όπως project, ενδιαφέροντα των μαθητών κ.α. Η διαδικασία πρόσβασης και εγγραφής πραγματοποιείται την περίοδο Gap Term. Κίνητρα και διευκολύνσεις για όσους φοιτούν σε άλλη σχολή του ίδιου ΑΕΙ ή σε σχολή ταυτόσημου αντικειμένου άλλου ΑΕΙ.
Εφόσον επιλέγεται η διαδικασία των εισαγωγικών εξετάσεων, αυτές πραγματοποιούνται σε συνεργασία με το Υπουργείο ώστε να διασφαλιστεί το αδιάβλητο. Τα μαθήματα εξέτασης δεν μπορούν να υπερβαίνουν τα 3.
ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
θεσμοθετείται επίσημα η αυτοαξιολόγηση της σχολικής μονάδας. Συγκεκριμένα, η Διεύθυνση καλείται να συντάσσει φάκελο στο τέλος κάθε χρονιάς, όπου θα αναφέρεται το έργο και η συμπεριφορά των εκπαιδευτικών, οι επιμορφώσεις που έγιναν, διάφορες εκδηλώσεις και δράσεις, οι υλικοτεχνικές υποδομές που αξιοποιήθηκαν ή δεν αξιοποιήθηκαν κλπ. Στην διαδικασία καλούνται να συμμετέχουν και οι μαθητές, γονείς αλλά και σχολικός σύμβουλος από την Διεύθυνση Παιδείας (π.χ. με αποστολή και συμπλήρωση ερωτηματολογίων). Ο φάκελος αυτός χρησιμοποιείται για τον προγραμματισμό και την προσαρμογή του εκπαιδευτικού έργου μέσα στη σχολική μονάδα. Το ΙΠΕΕ θα εκδώσει πρότυπα τέτοια έγγραφα που θα αναγράφουν τους δείκτες αξιολόγησης. Με βάση αυτά τα κριτήρια, θα διενεργεί δειγματοληπτικούς ελέγχους και αξιολογήσεις σε σχολεία, ούτως ώστε να κατευθύνει καλύτερα την έρευνά του σε τοπικό και εθνικό επίπεδο και να τηρεί στατιστικά αρχεία (διαμορφωτική – formative αξιολόγηση).
ΑΠΟΥΣΙΕΣ ΜΑΘΗΤΩΝ
Στο Γυμνάσιο και το Λύκειο τηρείται ημερήσιο απουσιολόγιο από τους καθηγητές και όχι από τους μαθητές όπως γίνεται μέχρι τώρα. Το όριο των αδικαιολόγητων απουσιών μειώνεται από 50 σε 20, ενώ το όριο των δικαιολογημένων απουσιών από 64 σε 50 και σε έκτακτες περιπτώσεις επεκτείνεται μέχρι 100 (βεβαίωση νοσοκομείου).
ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΟΡΙΣΜΩΝ
Για να μπορεί πλέον ένας εκπαιδευτικός να διδάξει στο ελληνικό σχολείο θα πρέπει να έχει ολοκληρώσει τουλάχιστον ένα κύκλο παιδαγωγικών σπουδών σε ειδικό μεταπτυχιακό επίπεδο (δωρεάν), κάτι που θα είναι η μοναδική οδός απόκτησης άδειας διδασκαλίας. Οι παιδαγωγικές σπουδές αναβαθμίζονται στοχεύοντας στην έρευνα, την πρακτική άσκηση και στις δεξιότητες πέραν των ακαδημαϊκών γνώσεων, με αυστηροποίηση των κριτηρίων εισαγωγής. Ταυτόχρονα, παρέχονται επιπλέον κίνητρα για μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές.
Για την πλήρωση των διαθέσιμων θέσεων θα αξιολογείται επίσης το σύνολο των σπουδών καθώς και η διδακτική εμπειρία. Για τους εν ενεργεία εκπαιδευτικούς, η μεταβατική διάταξη θα περιλαμβάνει επιπλέον εντατική παιδαγωγική επιμόρφωση. Τα αυξημένα απαιτούμενα προσόντα θα οδηγήσουν ασφαλώς και σε βάθος χρόνου σε μισθολογικές αυξήσεις, ουσιαστικά αποκατάσταση των οικονομικών και επαγγελματικών αδικιών που υπέστησαν οι εκπαιδευτικοί τα τελευταία χρόνια.
Η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών θα πρέπει κατά κύριο λόγο να γίνεται εσωτερικά, στο πλαίσιο της σχολικής μονάδας (φάκελος αυτοαξιολόγησης) δίχως την παρέμβαση άλλων αρχών, αλλά και να συνδέεται με τις διαδικασίες επιμόρφωσης. Με αυτό τον τρόπο υποβοηθείται η εκπαιδευτική διαδικασία με σεβασμό στο κύρος των εκπαιδευτικών. Από την άλλη, συστηματοποιούνται και αυστηροποιούνται οι διατάξεις για τα πειθαρχικά παραπτώματα και εντάσσονται στον σχολικό κανονισμό. Μέσω της προώθησης εκπαιδευτικών από την Κεντρική Διοίκηση στις σχολικές μονάδες γίνεται προσπάθεια να μειωθούν φαινόμενα αποσπάσεων και αναγκαστικών μετακινήσεων.
Πλέον, απαραίτητη προϋπόθεση για την μετακίνηση εκπαιδευτικού θα είναι η εύρεση ατόμου που θα καλύψει άμεσα την κενή θέση.
Σημείωση: Οι εκλογές των συνδικαλιστικών οργάνων των εκπαιδευτικών δεν θα μπορούν να γίνονται σε ώρες που να διακόπτουν το πρωινό σχολικό πρόγραμμα.
ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ
Σταδιακή κατάργησή του με ενσωμάτωση των λειτουργιών του στα ΑΕΙ.
ΙΔΙΩΤΙΚΉ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Τα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια οφείλουν να τηρούν αυστηρά τα ωράρια που προβλέπονται για τους μαθητές των δημόσιων σχολείων, χωρίς «υπερωρίες» για τα παιδιά.
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ -ΤΕΙ
Απευθύνονται σε κάθε ηλικία, με φυσική προϋπόθεση την κατοχή του Εθνικού Πτυχίου Εκπαίδευσης. Η πλειονότητα, αν όχι το σύνολο των ΤΕΙ αναβαθμίζονται σε ΑΕΙ, που αποτελούν πλέον τις μοναδικές δομές Ενιαίας Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης. Η διάρκεια σπουδών ορίζεται στα 5 ή 4 έτη, ενώ κάθε έτος διαιρείται σε 2 εξάμηνα. Τα Πανεπιστήμια και Πολυτεχνεία της χώρας τελούν στο σύνολό τους υπό δημόσιο έλεγχο, όπως προβλέπει το Σύνταγμα (Άρθρο 16, παράγραφος 5), ωστόσο είναι αυτοδιοίκητα, θα μπορούν να δέχονται εξωτερική χρηματοδότηση (δωρεά, χορηγία, έσοδα κλπ) υπό αυστηρούς όρους για την διασφάλιση του δημόσιου χαρακτήρα τους. Το «υβρίδιο» των ΤΕΙ καταργείται, καθώς η δομή αναβαθμίζεται και εντάσσεται εξ’ ολοκλήρου στις δομές των ΑΕΙ και των Επαγγελματικών Σχολών. Επίσης, αναδιαρθρώνεται ο χάρτης των ΑΕΙ προκειμένου να αντισταθμιστεί ο άναρχος χαρακτήρας εξάπλωσής τους, να ισχυροποιηθούν τα ίδια τα τμήματα (π.χ. ενοποιήσεις σχολών παρόμοιου περιεχομένου στην ίδια πόλη, επανακαθορισμός και διευκρίνιση αντικειμένων), αλλά και να συνδεθούν υποστηρικτικά με την τοπική κοινωνία, τους φορείς και την κρατική διοίκηση. Προβλέπονται επίσης καλλιτεχνικά ΑΕΙ για να καλύψουν ειδικότητες που απουσιάζουν από την ανώτατη εκπαίδευση.
Ποια είναι η «Ομάδα REN - Reform Education Now!»
Η ομάδα Reform Education Now (REN) αποτελείται από έξι πρωτοετείς φοιτητές σε ΑΕΙ. Πρόκειται για τους Κλεάνθη Αβραμίδη, Παναγιώτη Αντωνίου, Κλεόβουλο Ιωάννου, Στέλιο Κασουρίδη, Έλενα Κροκίδη και Αλέξανδρο Μπαρμπέρη, των οποίων οι σπουδές ποικίλουν και μεταξύ τους είαι φίλοι. Όπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Κλεάνθης Αβραμίδης, η συγκέντρωση προτάσεων για τις παρεμβάσεις που χρειάζεται το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα ξεκίνησε από τον ίδιο το περασμένο καλοκαίρι και στη συνέχεια σχηματίσθηκε άτυπα η ομάδα REΝ. "Για την έρευνά μας ψάξαμε στο διαδίκτυο πολλά θέματα με βάση και τις προσωπικές μας θέσεις. Βρήκαμε ενδιαφέρον οπτικοακουστικό υλικό και στοιχεία τα οποία έχουν δυστυχώς μείνει αναξιοποίητα από την Πολιτεία. Διαβάσαμε βιβλία, εκθέσεις κ.α. ώστε να έχουμε συνεχώς νέες ιδέες και όσες από αυτές τύχουν κοινής αποδοχής να συμπεριλαμβάνονται στο κείμενό μας. Σταθήκαμε ιδιαίτερα στο περιβόητο φινλανδικό μοντέλο. Και αυτό, γιατί δημιουργήθηκε μέσα σε συνθήκες κρίσης, δεν αποτελεί πρωτοβουλία κάποιας κυβέρνησης αλλά η διαδικασία ξεκίνησε από την ίδια την κοινωνία» αναφέρει και συμπληρώνει: «Πρόσφατα καταλήξαμε σε ένα βασικό πλέγμα προτάσεων ούτως ώστε αυτό να μπορεί να δημοσιευθεί. Η επεξεργασία είναι όμως συνεχής».
Στην ερώτηση πώς αποφάσισαν να λάβουν μέρος στη διαδικασία του διαλόγου, ο Κλεάνθης απαντά: «Με το που ξεκίνησε η διαδικασία και ανεξάρτητα από το τι θα γίνει εν τέλει, συμφωνήσαμε πως η κατάθεση αυτών των θέσεων μόνο θετικά θα μπορέσει να λειτουργήσει. Έτσι, καταθέσαμε την πρόταση στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του υπουργείου για τον Εθνικό διάλογο και έγινε η πρόσκληση να παρουσιάσουμε τις ιδέες μας Δεν επιδιώκουμε κάτι παραπάνω από αυτή τη συμβολή καθώς προτεραιότητα έχει η συμμετοχή των θεσμικών φορέων». Αναφερόμενος στο μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει σήμερα η Παιδεία στην Ελλάδα ο Κλεάνθης Αβραμίδης υπογραμμίζει, «Η αλήθεια είναι πως τα προβλήματα που εμφανίζονται είναι εν πολλοίς αλληλένδετα. Αν ωστόσο ξεχωρίζαμε κάτι στην παρούσα φάση, αυτό θα ήταν η ελλιπής χρηματοδότηση από το κράτος». Ο ίδιος, περιγράφοντας όσα πρέπει να γίνουν αφού διασφαλιστεί «η ομαλή λειτουργία του συνόλου του συστήματος», τονίζει την ανάγκη η μεταρρύθμιση να εστιαστεί στη διαμόρφωση ενός δημόσιου δημοκρατικού σχολείου: «Αυτό συνεπάγεται μια σειρά από ρυθμίσεις, όπως η συμμετοχική διοίκηση, το Ενιαίο Λύκειο, ο κοινωνικός έλεγχος, η κατάργηση της αριθμητικής και εξετασιοκεντρικής αξιολόγησης και κυρίως η διαμόρφωση από τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς νέων Αναλυτικών Προγραμμάτων. Ένα δεύτερο μεγάλο κεφάλαιο είναι ο εκπαιδευτικός. Θα πρέπει κατά την άποψή μας το κράτος να του δείξει μεγαλύτερη εμπιστοσύνη. Μέτρα προς αυτή την κατεύθυνση είναι η ενίσχυση των παιδαγωγικών σπουδών με μεταπτυχιακά και έρευνα, η αυτονόμηση σε επίπεδο διδασκαλίας και η αποκέντρωση της σχολικής διοίκησης. Συγκεκριμένα, αντιπροτείνουμε στις συστάσεις για εξωτερική αξιολόγηση των εκπαιδευτικών ένα μείγμα εσωτερικής αξιολόγησης και αυτοαξιολόγησης που είναι πιο εστιασμένο και σέβεται το κύρος των παιδαγωγών».
Στην ερώτηση πάντως, για το αν αυτή τη φορά η διαδικασία του εθνικού διαλόγου για την Παιδεία θα έχει θετική εξέλιξη, ο Κλεάνθης Αβραμίδης εκφράζει κάποιες επιφυλάξεις, επισημαίνοντας την ανάγκη «γενναίας επένδυσης σε οικονομικό επίπεδο, κυρίως μεσοπρόθεσμα, μαζικής συμμετοχής της εκπαιδευτικής, φοιτητικής αλλά και μαθητικής κοινότητας». Υπογραμμίζει, παράλληλα, ότι το «θέσφατο» των μνημονιακών υποχρεώσεων μαζί «με την εμπειρία που έχουμε από προηγούμενους διαλόγους μας κάνει κάθε άλλο παρά αισιόδοξους». Ο Κλεάνθης Αβραμίδης μαζί με τον Παναγιώτη Αντωνίου θα εκπροσωπήσουν την ομάδα REN ως εισηγητές, στην εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί αύριο Τρίτη 19 Ιανουαρίου, στο αμφιθέατρο της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας (συμβολή Λεωφόρου Αλεξάνδρας και Βασιλίσσης Σοφίας), στο πλαίσιο των δημόσιων συζητήσεων που διοργανώνει η Επιτροπή Εθνικού & Κοινωνικού Διαλόγου για την Παιδεία. Όσοι ενδιαφέρονται να παρακολουθήσουν τις εργασίες της συνάντησης, καλούνται με καταληκτική ημερομηνία τη σημερινή, να συμπληρώσουν τη φόρμα επικοινωνίας της ιστοσελίδας του Διαλόγου για την Παιδεία (http://dialogos.minedu.gov.gr/?page_id=350), προκειμένου να λάβουν τη σχετική πρόσκληση. http://www.protothema.gr/greece/article/545567/auti-einai-i-protasi-pou-tha-suzitithei-ston-ethniko-dialogo-gia-tin-paideia/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου