Ο
Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Αναστασιάδης, ο Πρωθυπουργός της
Ελλάδας κ. Αλέξης Τσίπρας και ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ κ. Βενιαμίν
Νετανιάχου. Φωτογραφία ΣΤ. ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ
Του ΚΩΣΤΑ ΜΑΥΡΙΔΗ*
Η τριμερής Κύπρου, Ισραήλ και Ελλάδας αποτελεί νέο θεμέλιο στο εγχείρημα για την ενέργεια, που προϋποθέτει σοβαρή πολιτική, οικονομική και αμυντική συνεργασία και ασφάλεια.
Στο πολιτικό επίπεδο, το Ισραήλ ξεκαθάρισε (όπως αποκαλύψαμε πριν μήνες) ότι το εγχείρημα προχωρά ενόσω υπάρχει στέρεο ευρωπαϊκό κράτος. Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι χρήσιμος παίκτης στην Αν. Μεσόγειο για το Ισραήλ, αλλά και για την Αίγυπτο, εφόσον λειτουργεί ως ενδιάμεσος αλλά και αντιπρόσωπος της ΕΕ. Με μόρφωμα «λύσης» στα μέτρα της Άγκυρας, είτε στο κενό μετά τη διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, η Τουρκία θα αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο στην Αν. Μεσόγειο και ο ρόλος της Κύπρου τελειώνει.
Εάν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει ζυγίσει σωστά τα πράγματα, το εγχείρημα προχωρά και ενδυναμώνεται, χωρίς την Τουρκία. Αυτό θα διαφανεί εντός 2016. Πάντως, οι κατά καιρούς δηλώσεις Α. Κυπριανού-ΑΚΕΛ και Αβ. Νεοφύτου-ΔΗΣΥ, δείχνουν πως δύο τινά μπορεί να συμβαίνουν: Είτε βρίσκονται σε διάσταση με την υπό διαμόρφωση στρατηγική που αφήνει έξω την Τουρκία, είτε το Προεδρικό θα κάνει τη μεγάλη μεταστροφή με «λύση» που θα ανατρέψει το ενεργειακό εγχείρημα, αλλά θα προσαρμοστεί στις τουρκικές στοχεύσεις όπως Αβ. Νεοφύτου-Α. Κυπριανού θεωρούν αναπόφευκτο.
Όταν ο Α. Κυπριανού ανακοίνωσε επίσκεψη στην Τουρκία για να διερευνήσει τις τουρκικές προθέσεις και να τους πείσει για… «λύση», παρέπεμπε στον Αβ. Νεοφύτου που και αυτός θεωρούσε πως το ζητούμενο είναι να πειστεί η Τουρκία να αλλάξει στρατηγικές επιδιώξεις. Ωστόσο, ο Ερντογάν δεν χρειαζόταν να πειστεί. Επαναλαμβάνει πως θέλει λύση, αλλά στα μέτρα του, για να διαλύσει την Κυπριακή Δημοκρατία και να αποκτήσει κυρίαρχο ρόλο στην Αν. Μεσόγειο.
Πριν τη συνάντηση Α. Κυπριανού με Τούρκους αξιωματούχους, έγραφα σε άρθρο: «Χωρίς να υποτιμώ οποιονδήποτε, πιστεύω πως οι ίδιοι [κομματάρχες μας] έχουν υιοθετήσει ή προσαρμόσει τα επιχειρήματά τους στις τουρκικές επιδιώξεις για να προκύψει …. «λύση», πράγμα που θα διαφανεί εντός των μηνών». Μετά την συνάντηση με Νταβούτογλου, ο Α. Κυπριανού ερωτηθείς για την αίσθηση που αποκόμισε απάντησε ότι ο Τούρκος πρωθυπουργός «κατ’ επανάληψη ανέφερε ότι η Άγκυρα επιθυμεί λύση». Αλλού επισημαίνεται ότι ο ΓΓ του ΑΚΕΛ ανέφερε ότι «ο Νταβούτογλου έχει εκφράσει την επιθυμία και τη βούληση η Τουρκία να συμβάλλει σε αυτές τις προσπάθειες και θεωρεί ότι η επίτευξη λύσης του Κυπριακού θα συμβάλλει τα μέγιστα στην επίτευξη μιας συνεργασίας στην νότιο-ανατολική Μεσόγειο…».
Οι επιδιώξεις της Τουρκίας (διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας και κυρίαρχο ρόλο στην Αν. Μεσόγειο), όπως τα εξήγησε όμως ο Νταβούτογλου, φαίνεται να έπεισαν τον Α. Κυπριανού ότι η Τουρκία θέλει λύση και θα συμβάλει προς τούτο. Την επίσκεψη και τις … «διαπιστώσεις» Α. Κυπριανού, χαιρέτισε ο ΔΗΣΥ που χαρακτήρισε ως επιτυχή επιβεβαιώνοντας μας τόσο γρήγορα.
Ο Καθηγητής R. Vayrynen (υπήρξε Πρόεδρος της Φινλανδικής Ακαδημίας και διοικητικό μέλος του PRIO) έχει ασχοληθεί επιστημονικά με αποτελεσματικούς τρόπους αντίδρασης αδύνατων κρατών και τη σχέση κόστους-οφέλους που ο ορθολογισμός επιβάλλει στην επιδίωξη για ένα συμβιβασμό. Στην περίπτωση Κύπρου-Τουρκίας επιδιώκεται ένας συμβιβασμός και κάθε πλευρά συνυπολογίζει το κόστος-όφελος για κάθε διαφορετικό σενάριο και διαφορετικό περιεχόμενο λύσης. Όσο περισσότερο κόστος προκαλεί η Κύπρος στην Τουρκία (π.χ. μπλοκάρισμα ενταξιακών, αποκλεισμό της από την Αν. Μεσόγειο), τόσο βελτιώνεται το περιεχόμενο ενός συμβιβασμού υπέρ της αδύνατης Κύπρου.
Η πολιτική των δύο κομματαρχών είναι ανάποδη: Αν δεχτούμε πρώτα λύση, και ως αποτέλεσμα διαλυθεί η Κυπριακή Δημοκρατία, χάσουμε κάθε έλεγχο στις τουρκικές ενταξιακές και αποκτήσει η Τουρκία κυρίαρχο ρόλο στην Αν. Μεσόγειο, αυτό θα … βελτιώσει το περιεχόμενο της λύσης. Σε τέτοιες περιπτώσεις η επιστήμη σηκώνει τα χέρια. Η διαφορά δεν αφορά στο πως αξιοποιούνται τα στρατηγικά πλεονεκτήματά μας. Η διαφορά είναι ότι υπάρχει μια πολιτική με νόημα και άλλη που κατανοούν οι δύο τους. Βεβαίως, δεν είναι …. «απορριπτικός» ο Καθ. Vayrynen.
Η τριμερής Κύπρου, Ισραήλ και Ελλάδας αποτελεί νέο θεμέλιο στο εγχείρημα για την ενέργεια, που προϋποθέτει σοβαρή πολιτική, οικονομική και αμυντική συνεργασία και ασφάλεια.
Στο πολιτικό επίπεδο, το Ισραήλ ξεκαθάρισε (όπως αποκαλύψαμε πριν μήνες) ότι το εγχείρημα προχωρά ενόσω υπάρχει στέρεο ευρωπαϊκό κράτος. Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι χρήσιμος παίκτης στην Αν. Μεσόγειο για το Ισραήλ, αλλά και για την Αίγυπτο, εφόσον λειτουργεί ως ενδιάμεσος αλλά και αντιπρόσωπος της ΕΕ. Με μόρφωμα «λύσης» στα μέτρα της Άγκυρας, είτε στο κενό μετά τη διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, η Τουρκία θα αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο στην Αν. Μεσόγειο και ο ρόλος της Κύπρου τελειώνει.
Εάν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει ζυγίσει σωστά τα πράγματα, το εγχείρημα προχωρά και ενδυναμώνεται, χωρίς την Τουρκία. Αυτό θα διαφανεί εντός 2016. Πάντως, οι κατά καιρούς δηλώσεις Α. Κυπριανού-ΑΚΕΛ και Αβ. Νεοφύτου-ΔΗΣΥ, δείχνουν πως δύο τινά μπορεί να συμβαίνουν: Είτε βρίσκονται σε διάσταση με την υπό διαμόρφωση στρατηγική που αφήνει έξω την Τουρκία, είτε το Προεδρικό θα κάνει τη μεγάλη μεταστροφή με «λύση» που θα ανατρέψει το ενεργειακό εγχείρημα, αλλά θα προσαρμοστεί στις τουρκικές στοχεύσεις όπως Αβ. Νεοφύτου-Α. Κυπριανού θεωρούν αναπόφευκτο.
Όταν ο Α. Κυπριανού ανακοίνωσε επίσκεψη στην Τουρκία για να διερευνήσει τις τουρκικές προθέσεις και να τους πείσει για… «λύση», παρέπεμπε στον Αβ. Νεοφύτου που και αυτός θεωρούσε πως το ζητούμενο είναι να πειστεί η Τουρκία να αλλάξει στρατηγικές επιδιώξεις. Ωστόσο, ο Ερντογάν δεν χρειαζόταν να πειστεί. Επαναλαμβάνει πως θέλει λύση, αλλά στα μέτρα του, για να διαλύσει την Κυπριακή Δημοκρατία και να αποκτήσει κυρίαρχο ρόλο στην Αν. Μεσόγειο.
Πριν τη συνάντηση Α. Κυπριανού με Τούρκους αξιωματούχους, έγραφα σε άρθρο: «Χωρίς να υποτιμώ οποιονδήποτε, πιστεύω πως οι ίδιοι [κομματάρχες μας] έχουν υιοθετήσει ή προσαρμόσει τα επιχειρήματά τους στις τουρκικές επιδιώξεις για να προκύψει …. «λύση», πράγμα που θα διαφανεί εντός των μηνών». Μετά την συνάντηση με Νταβούτογλου, ο Α. Κυπριανού ερωτηθείς για την αίσθηση που αποκόμισε απάντησε ότι ο Τούρκος πρωθυπουργός «κατ’ επανάληψη ανέφερε ότι η Άγκυρα επιθυμεί λύση». Αλλού επισημαίνεται ότι ο ΓΓ του ΑΚΕΛ ανέφερε ότι «ο Νταβούτογλου έχει εκφράσει την επιθυμία και τη βούληση η Τουρκία να συμβάλλει σε αυτές τις προσπάθειες και θεωρεί ότι η επίτευξη λύσης του Κυπριακού θα συμβάλλει τα μέγιστα στην επίτευξη μιας συνεργασίας στην νότιο-ανατολική Μεσόγειο…».
Οι επιδιώξεις της Τουρκίας (διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας και κυρίαρχο ρόλο στην Αν. Μεσόγειο), όπως τα εξήγησε όμως ο Νταβούτογλου, φαίνεται να έπεισαν τον Α. Κυπριανού ότι η Τουρκία θέλει λύση και θα συμβάλει προς τούτο. Την επίσκεψη και τις … «διαπιστώσεις» Α. Κυπριανού, χαιρέτισε ο ΔΗΣΥ που χαρακτήρισε ως επιτυχή επιβεβαιώνοντας μας τόσο γρήγορα.
Ο Καθηγητής R. Vayrynen (υπήρξε Πρόεδρος της Φινλανδικής Ακαδημίας και διοικητικό μέλος του PRIO) έχει ασχοληθεί επιστημονικά με αποτελεσματικούς τρόπους αντίδρασης αδύνατων κρατών και τη σχέση κόστους-οφέλους που ο ορθολογισμός επιβάλλει στην επιδίωξη για ένα συμβιβασμό. Στην περίπτωση Κύπρου-Τουρκίας επιδιώκεται ένας συμβιβασμός και κάθε πλευρά συνυπολογίζει το κόστος-όφελος για κάθε διαφορετικό σενάριο και διαφορετικό περιεχόμενο λύσης. Όσο περισσότερο κόστος προκαλεί η Κύπρος στην Τουρκία (π.χ. μπλοκάρισμα ενταξιακών, αποκλεισμό της από την Αν. Μεσόγειο), τόσο βελτιώνεται το περιεχόμενο ενός συμβιβασμού υπέρ της αδύνατης Κύπρου.
Η πολιτική των δύο κομματαρχών είναι ανάποδη: Αν δεχτούμε πρώτα λύση, και ως αποτέλεσμα διαλυθεί η Κυπριακή Δημοκρατία, χάσουμε κάθε έλεγχο στις τουρκικές ενταξιακές και αποκτήσει η Τουρκία κυρίαρχο ρόλο στην Αν. Μεσόγειο, αυτό θα … βελτιώσει το περιεχόμενο της λύσης. Σε τέτοιες περιπτώσεις η επιστήμη σηκώνει τα χέρια. Η διαφορά δεν αφορά στο πως αξιοποιούνται τα στρατηγικά πλεονεκτήματά μας. Η διαφορά είναι ότι υπάρχει μια πολιτική με νόημα και άλλη που κατανοούν οι δύο τους. Βεβαίως, δεν είναι …. «απορριπτικός» ο Καθ. Vayrynen.
- Ο Κώστας Μαυρίδης είναι ευρωβουλευτής του ΔΗΚΟ (S&D) – E-mail: costas.mavrides@europarl.europa.eu
- http://mignatiou.com/2016/01/pios-telika-tha-kerdisi-stin-kipro-i-tourkia-i-to-israil/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου