«Καλώς ήλθατε από τις καλοκαιρινές σας διακοπές, Ευρωπαίοι.
Ετοιμαστείτε για τις 30 μέρες που θα καθορίσουν τη μοίρα της ηπείρου
σας» έγραφε στο Foreign Policy ο Tάισον Μπάρκερ, διευθυντής του
προγράμματος διατλαντικών σχέσεων στο Bertelsmann Foundation.
Πράγματι, ο φετινός Αύγουστος δεν ήταν σαν τους άλλους, διαψεύδοντας τον Ουμπέρτο Εκο. Ηταν γεμάτος ειδήσεις, συναντήσεις, διεργασίες φανερές και παρασκηνιακές, με αιχμή την οικονομία και το μέλλον της πολύπαθης ευρωζώνης. Την εβδομάδα που έφυγε ολοκληρώθηκαν οι επαφές στα κέντρα λήψης αποφάσεων, σε Βερολίνο, Παρίσι, Μαδρίτη, Ρώμη, Βρυξέλλες, Φρανκφούρτη. Η Γερμανίδα καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ, με ανοιχτά όλα τα μέτωπα του κυβερνητικού της συνασπισμού, ολοκλήρωσε μια σειρά επαφών με τις συνομιλίες της με τον Ιταλό πρωθυπουργό Μάριο Μόντι. Τα θέματα που αναδείχτηκαν είναι αυτά που θα κριθούν τον μήνα που διανύουμε πλέον, τον Σεπτέμβριο, και μένει να επιβεβαιωθεί εάν πράγματι θα είναι ο πιο καυτός και σκληρός Σεπτέμβριος των τελευταίων δεκαετιών για την Ευρώπη.
Με την ανεργία να χτυπά επίπεδα ρεκόρ στην ευρωζώνη, τον ευρωπαϊκό Νότο να έχει στην κυριολεξία γονατίσει από τα μέτρα λιτότητας, μένει να αποδειχτεί εάν τελικά το μεγάλο στοίχημα, να παραμείνει η ΟΝΕ στη θέση της, θα κερδηθεί. Η Ελλάδα, η Ισπανία, η Ιταλία αλλά και η «ξεχασμένη» Πορτογαλία παραμένουν τα μεγάλα ερωτήματα που ζητούν απαντήσεις, πρώτα από τους πολιτικούς και κατά δεύτερον από τις αγορές.
Η κατάσταση συνοψίζεται στην αποστροφή του Γάλλου προέδρου Φρανσουά Ολάντ, που ομολόγησε δημόσια την Παρασκευή ότι το καθήκον του είναι να πει την αλήθεια στους Γάλλους - και η αλήθεια είναι ότι η σημερινή οικονομική κρίση είναι «εξαιρετικής σοβαρότητας» και δεν θα γλιτώσει απ' αυτήν καμία χώρα. Οι δηλώσεις έγιναν σχεδόν ταυτόχρονα με τη δημοσιοποίηση των στοιχείων για τα 18.000.000 ανέργους της ευρωζώνης, με την Ελλάδα να πλησιάζει τα ρεκόρ της Ισπανίας, με ποσοστά 23,1 και 25,1% αντίστοιχα.
Οι διεργασίες του Αυγούστου πάντως δεν ξεκαθάρισαν το τοπίο, με δεδομένο ότι πολλά θα εξαρτηθούν από τη στάση που θα τηρήσει τελικά η ΕΚΤ και τις αποφάσεις που θα λάβει ή που δεν θα λάβει, υποκύπτοντας στις γερμανικές πιέσεις, στις 6 Σεπτεμβρίου, οπότε και συνεδριάζει το Δ.Σ. της Ευρωτράπεζας. Θα υλοποιηθεί το σχέδιο Ντράγκι για παρέμβαση στην αγορά ομολόγων; Το ερώτημα παραμένει αναπάντητο. Το ίδιο ισχύει και για το σχέδιο της τραπεζικής ένωσης, που φαίνεται να έχει λάβει το πράσινο φως από την Κομισιόν, αλλά και πάλι εξαρτάται από το Βερολίνο. Το σχέδιο για την ενιαία εποπτική αρχή που θα ελέγχει 6.000 τράπεζες της ευρωζώνης, αποτελεί πεδίο σύγκρουσης των Βρυξελλών με το Βερολίνο και την ΕΚΤ, που επιθυμούν ένα λιγότερο συγκεντρωτικό πρώτο βήμα στην κατεύθυνση της «τραπεζικής ένωσης». Ο επίτροπος, αρμόδιος για θέματα χρηματοπιστωτικής εποπτείας, Μισέλ Μπαρνιέ αποκάλυψε ότι το σχέδιο αφορά όλες τις τράπεζες που δέχονται δημόσια χρηματοδότηση μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ) από την 1η Ιανουαρίου 2013. Το σχέδιο θα επεκταθεί στη συνέχεια στις 6.000 τράπεζες της ευρωζώνης από την 1η Ιανουαρίου 2014, παρά τη βούληση της Γερμανίας να περιοριστεί σε ιδρύματα μεγάλου μεγέθους. Οι σχετικές ανακοινώσεις θα γίνουν από τον Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο στην ομιλία για την κατάσταση της Ε.Ε. στις 12 Σεπτεμβρίου.
Σε ό,τι αφορά την Ισπανία, φαίνεται ότι θα επιδιώξει την ανακεφαλαιοποίηση της Bankia με ίδια μέσα, αλλά εξίσου μεγάλο πρόβλημα με τις τράπεζες είναι οι υπερχρεωμένες αυτόνομες επαρχίες. Κατά τον Ισπανό υπουργό Οικονομικών Λουίς ντε Γκίντος, η Μαδρίτη θα χρειαστεί περίπου 62 δισ. ευρώ για τις τράπεζές της, δηλαδή λιγότερα από τα 100 δισ. ευρώ που προβλέπει το πακέτο στήριξης των ισπανικών τραπεζών από τους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς. Ανοιχτό παραμένει ακόμη εάν η Ισπανία προτίθεται να υποβάλει νέο αίτημα βοήθειας. Σύμφωνα με τα αναθεωρημένα στοιχεία για το ισπανικό ΑΕΠ, το 2010 συρρικνώθηκε κατά 0,3%, έναντι 0,1% που είχε αρχικά εκτιμηθεί, και το 2011 αυξήθηκε κατά 0,4%, έναντι 0,7%.
Η Μαδρίτη αναμένει τις αποφάσεις της ΕΚΤ, το Βερολίνο όμως δείχνει σημάδια υποχώρησης. Αυτό διαφάνηκε και στις συνομιλίες Μόντι - Μέρκελ στο Βερολίνο, καθώς ο Ιταλός πρωθυπουργός απέτυχε να πείσει για την ανάγκη μεγαλύτερης παρέμβασης στις αγορές. Στο βασικό ερώτημα εάν ο μελλοντικός Μόνιμος Μηχανισμός Στήριξης (ESM) θα εξοπλιστεί με τραπεζικές αρμοδιότητες, με πόρους της ΕΚΤ, η Μέρκελ απάντησε και πάλι αρνητικά, υποστηρίζοντας ότι στο ζήτημα αυτό συμφωνεί με τον πρόεδρο της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι. Την ίδια ώρα στην Ιταλία έχει ξεκινήσει, όπως φαίνεται, η συζήτηση περί μνημονίου,,που θα έχει -κατά τα ρεπορτάζ του ιταλικού Τύπου- τη μορφή μιας light συμφωνίας, η οποία θα υπόκειται σε αναθεώρηση έπειτα από τριμηνιαίους ελέγχους.
Στο εσωτερικό της Γερμανίας πάντως φαίνεται να απομακρύνεται η συζήτηση περί διάσπασης της ευρωζώνης και εξόδου της Ελλάδας. Κι αυτό γιατί στους πολιτικούς αλλά και τους επιχειρηματικούς κύκλους το θέμα της συζήτησης είναι αν τελικά και η ίδια η Γερμανία μπορεί να ξεφύγει από την κρίση και την ύφεση. Πάντως για την ώρα η γερμανική ηγεσία εμμένει στη σιδηρά δημοσιονομική πειθαρχία, ένα θέμα που θα τεθεί επί τάπητος στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. τον Νοέμβριο, τη νέα σύνοδο που θα μεσολαβήσει μεταξύ αυτών του Οκτωβρίου και του Δεκεμβρίου.
Οι κρίσιμες ημερομηνίες
6 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ: Συνεδριάζει το Δ.Σ. της ΕΚΤ στη Φρανκφούρτη εν μέσω προσδοκιών για παρέμβαση στην αγορά ομολόγων.
9 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ: Ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας παρουσιάζει στην τρόικα τα νέα μέτρα.
12 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ: Το Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας αποφασίζει για τη νομιμότητα του Μόνιμου Μηχανισμού Στήριξης της υρωζώνης.
12 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ: Ανοίγουν οι κάλπες στην Ολλανδία, με τις δημοσκοπήσεις να δείχνουν κατακερματισμένη κυβέρνηση.
14,15 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ: Οι Ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών συνεδριάζουν στην Κύπρο.
8 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ: Οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης συναντώνται στο Λουξεμβούργο.
18,19 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ: Σύνοδος Κορυφής της Ε.Ε.
29,31 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ: Λήγουν ομόλογα αξίας 20 δισ. ευρώ στην Ισπανία.
Πηγή: WSJ
Πράγματι, ο φετινός Αύγουστος δεν ήταν σαν τους άλλους, διαψεύδοντας τον Ουμπέρτο Εκο. Ηταν γεμάτος ειδήσεις, συναντήσεις, διεργασίες φανερές και παρασκηνιακές, με αιχμή την οικονομία και το μέλλον της πολύπαθης ευρωζώνης. Την εβδομάδα που έφυγε ολοκληρώθηκαν οι επαφές στα κέντρα λήψης αποφάσεων, σε Βερολίνο, Παρίσι, Μαδρίτη, Ρώμη, Βρυξέλλες, Φρανκφούρτη. Η Γερμανίδα καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ, με ανοιχτά όλα τα μέτωπα του κυβερνητικού της συνασπισμού, ολοκλήρωσε μια σειρά επαφών με τις συνομιλίες της με τον Ιταλό πρωθυπουργό Μάριο Μόντι. Τα θέματα που αναδείχτηκαν είναι αυτά που θα κριθούν τον μήνα που διανύουμε πλέον, τον Σεπτέμβριο, και μένει να επιβεβαιωθεί εάν πράγματι θα είναι ο πιο καυτός και σκληρός Σεπτέμβριος των τελευταίων δεκαετιών για την Ευρώπη.
Με την ανεργία να χτυπά επίπεδα ρεκόρ στην ευρωζώνη, τον ευρωπαϊκό Νότο να έχει στην κυριολεξία γονατίσει από τα μέτρα λιτότητας, μένει να αποδειχτεί εάν τελικά το μεγάλο στοίχημα, να παραμείνει η ΟΝΕ στη θέση της, θα κερδηθεί. Η Ελλάδα, η Ισπανία, η Ιταλία αλλά και η «ξεχασμένη» Πορτογαλία παραμένουν τα μεγάλα ερωτήματα που ζητούν απαντήσεις, πρώτα από τους πολιτικούς και κατά δεύτερον από τις αγορές.
Η κατάσταση συνοψίζεται στην αποστροφή του Γάλλου προέδρου Φρανσουά Ολάντ, που ομολόγησε δημόσια την Παρασκευή ότι το καθήκον του είναι να πει την αλήθεια στους Γάλλους - και η αλήθεια είναι ότι η σημερινή οικονομική κρίση είναι «εξαιρετικής σοβαρότητας» και δεν θα γλιτώσει απ' αυτήν καμία χώρα. Οι δηλώσεις έγιναν σχεδόν ταυτόχρονα με τη δημοσιοποίηση των στοιχείων για τα 18.000.000 ανέργους της ευρωζώνης, με την Ελλάδα να πλησιάζει τα ρεκόρ της Ισπανίας, με ποσοστά 23,1 και 25,1% αντίστοιχα.
Οι διεργασίες του Αυγούστου πάντως δεν ξεκαθάρισαν το τοπίο, με δεδομένο ότι πολλά θα εξαρτηθούν από τη στάση που θα τηρήσει τελικά η ΕΚΤ και τις αποφάσεις που θα λάβει ή που δεν θα λάβει, υποκύπτοντας στις γερμανικές πιέσεις, στις 6 Σεπτεμβρίου, οπότε και συνεδριάζει το Δ.Σ. της Ευρωτράπεζας. Θα υλοποιηθεί το σχέδιο Ντράγκι για παρέμβαση στην αγορά ομολόγων; Το ερώτημα παραμένει αναπάντητο. Το ίδιο ισχύει και για το σχέδιο της τραπεζικής ένωσης, που φαίνεται να έχει λάβει το πράσινο φως από την Κομισιόν, αλλά και πάλι εξαρτάται από το Βερολίνο. Το σχέδιο για την ενιαία εποπτική αρχή που θα ελέγχει 6.000 τράπεζες της ευρωζώνης, αποτελεί πεδίο σύγκρουσης των Βρυξελλών με το Βερολίνο και την ΕΚΤ, που επιθυμούν ένα λιγότερο συγκεντρωτικό πρώτο βήμα στην κατεύθυνση της «τραπεζικής ένωσης». Ο επίτροπος, αρμόδιος για θέματα χρηματοπιστωτικής εποπτείας, Μισέλ Μπαρνιέ αποκάλυψε ότι το σχέδιο αφορά όλες τις τράπεζες που δέχονται δημόσια χρηματοδότηση μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ) από την 1η Ιανουαρίου 2013. Το σχέδιο θα επεκταθεί στη συνέχεια στις 6.000 τράπεζες της ευρωζώνης από την 1η Ιανουαρίου 2014, παρά τη βούληση της Γερμανίας να περιοριστεί σε ιδρύματα μεγάλου μεγέθους. Οι σχετικές ανακοινώσεις θα γίνουν από τον Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο στην ομιλία για την κατάσταση της Ε.Ε. στις 12 Σεπτεμβρίου.
Σε ό,τι αφορά την Ισπανία, φαίνεται ότι θα επιδιώξει την ανακεφαλαιοποίηση της Bankia με ίδια μέσα, αλλά εξίσου μεγάλο πρόβλημα με τις τράπεζες είναι οι υπερχρεωμένες αυτόνομες επαρχίες. Κατά τον Ισπανό υπουργό Οικονομικών Λουίς ντε Γκίντος, η Μαδρίτη θα χρειαστεί περίπου 62 δισ. ευρώ για τις τράπεζές της, δηλαδή λιγότερα από τα 100 δισ. ευρώ που προβλέπει το πακέτο στήριξης των ισπανικών τραπεζών από τους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς. Ανοιχτό παραμένει ακόμη εάν η Ισπανία προτίθεται να υποβάλει νέο αίτημα βοήθειας. Σύμφωνα με τα αναθεωρημένα στοιχεία για το ισπανικό ΑΕΠ, το 2010 συρρικνώθηκε κατά 0,3%, έναντι 0,1% που είχε αρχικά εκτιμηθεί, και το 2011 αυξήθηκε κατά 0,4%, έναντι 0,7%.
Η Μαδρίτη αναμένει τις αποφάσεις της ΕΚΤ, το Βερολίνο όμως δείχνει σημάδια υποχώρησης. Αυτό διαφάνηκε και στις συνομιλίες Μόντι - Μέρκελ στο Βερολίνο, καθώς ο Ιταλός πρωθυπουργός απέτυχε να πείσει για την ανάγκη μεγαλύτερης παρέμβασης στις αγορές. Στο βασικό ερώτημα εάν ο μελλοντικός Μόνιμος Μηχανισμός Στήριξης (ESM) θα εξοπλιστεί με τραπεζικές αρμοδιότητες, με πόρους της ΕΚΤ, η Μέρκελ απάντησε και πάλι αρνητικά, υποστηρίζοντας ότι στο ζήτημα αυτό συμφωνεί με τον πρόεδρο της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι. Την ίδια ώρα στην Ιταλία έχει ξεκινήσει, όπως φαίνεται, η συζήτηση περί μνημονίου,,που θα έχει -κατά τα ρεπορτάζ του ιταλικού Τύπου- τη μορφή μιας light συμφωνίας, η οποία θα υπόκειται σε αναθεώρηση έπειτα από τριμηνιαίους ελέγχους.
Στο εσωτερικό της Γερμανίας πάντως φαίνεται να απομακρύνεται η συζήτηση περί διάσπασης της ευρωζώνης και εξόδου της Ελλάδας. Κι αυτό γιατί στους πολιτικούς αλλά και τους επιχειρηματικούς κύκλους το θέμα της συζήτησης είναι αν τελικά και η ίδια η Γερμανία μπορεί να ξεφύγει από την κρίση και την ύφεση. Πάντως για την ώρα η γερμανική ηγεσία εμμένει στη σιδηρά δημοσιονομική πειθαρχία, ένα θέμα που θα τεθεί επί τάπητος στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. τον Νοέμβριο, τη νέα σύνοδο που θα μεσολαβήσει μεταξύ αυτών του Οκτωβρίου και του Δεκεμβρίου.
Οι κρίσιμες ημερομηνίες
6 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ: Συνεδριάζει το Δ.Σ. της ΕΚΤ στη Φρανκφούρτη εν μέσω προσδοκιών για παρέμβαση στην αγορά ομολόγων.
9 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ: Ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας παρουσιάζει στην τρόικα τα νέα μέτρα.
12 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ: Το Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας αποφασίζει για τη νομιμότητα του Μόνιμου Μηχανισμού Στήριξης της υρωζώνης.
12 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ: Ανοίγουν οι κάλπες στην Ολλανδία, με τις δημοσκοπήσεις να δείχνουν κατακερματισμένη κυβέρνηση.
14,15 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ: Οι Ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών συνεδριάζουν στην Κύπρο.
8 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ: Οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης συναντώνται στο Λουξεμβούργο.
18,19 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ: Σύνοδος Κορυφής της Ε.Ε.
29,31 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ: Λήγουν ομόλογα αξίας 20 δισ. ευρώ στην Ισπανία.
Πηγή: WSJ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου