Στο πλαίσιο της ευρύτερης φορολογικής μεταρρύθμισης το Υπουργείο Οικονομικών προχωρεί και στην πράσινη φορολογική μεταρρύθμιση όπου μεταξύ άλλων περιλαμβάνει σημαντικές επιβαρύνσεις των συμβατικών καυσίμων, με ταυτόχρονη φοροαπαλλαγή σε άλλους τομείς. Στις πρώτες προκαταρκτικές μελέτες του Υπουργείου Οικονομικών, τα πράγματα δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικά για όσους κινούνται με ιδιωτικά αυτοκίνητα και θερμαίνουν τα σπίτια τους με υγρά καύσιμα.
Ειδικότεροι στόχοι είναι η επέκταση της τιμολόγησης άνθρακα και του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών σε τομείς όπως τα κτίρια, οι οδικές μεταφορές, οι αερομεταφορές και η ναυτιλία. Επομένως, η επιβάρυνση θα είναι με απόφαση της Κομισιόν και οι προμηθευτές καυσίμων θα αγοράζουν δικαιώματα για την προμήθεια καυσίμων κίνησης και θέρμανσης στην αγορά.
Σε ότι αφορά τα σχέδια που επεξεργάζεται το Υπουργείο Οικονομικών για τα περιβαλλοντικά φορολογικά μέτρα αυτά περιλαμβάνουν φόρο άνθρακα στον τομέα της ενέργειας, τέλος χρέωσης στο νερό ύδρευσης και τέλος σκυβαλότοπων. Για τους φυσικούς πόρους προτείνεται εισαγωγή εντός διετίας μιας χρέωσης για το νερό ύδρευσης που να αντιστοιχεί στο εκτιμώμενο κόστος της σπανιότητας νερού και το κόστος των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της χρήσης νερού ύδρευσης στην Κύπρο. Όσον αφορά το τέλος σκυβαλότοπων προβλέπεται η εισαγωγή ενιαίας παγκύπριας χρέωσης για τα συνήθη οικιακά απορρίμματα, με την επιβολή ενός φόρου σκυβαλότοπων, που να καλύπτει το κόστος διαχείρισης των αποβλήτων παγκύπρια.
Παράλληλα, προτείνεται η κατάργηση περιβαλλοντικά επιβλαβών επιδοτήσεων. Σε ότι αφορά μεταφορές η Κύπρος ήδη εφάρμοσε από το 2014 πράσινη φορολογική μεταρρύθμιση στα τέλη κυκλοφορίας και φόρους κατανάλωσης των οχημάτων, η οποία αναθεωρήθηκε περαιτέρω το Μάρτιο του 2019.
Συγκεκριμένα, σε ότι αφορά το φόρο άνθρακα προτείνεται σταδιακά η εισαγωγή του για την περίοδο 2021-2026 για όλα τα καύσιμα που χρησιμοποιούνται στους τομείς της οικονομίας οι οποίοι δεν εμπίπτουν στο Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών Αερίων του Θερμοκηπίου (ΣΕΔΕ). Προτείνεται επιβολή φόρου €20 /τόνο CO2/έτος από το 2021 έτσι ώστε μέχρι το 2026 ο φόρος άνθρακα να ανέλθει σε €120 ανά τόνο.
Η επίπτωση από την εισαγωγή του προτεινόμενου φόρου άνθρακα θα είναι για κάθε υγρό καύσιμο που χρησιμοποιείται στην Κύπρο, δηλαδή βενζίνη, πετρέλαιο κίνησης, πετρέλαιο θέρμανσης, υγραέριο και ελαφρύ μαζούτ. Για το 2021 ο φόρος στη βενζίνη θα είναι 4,6 σεντ/ λίτρο και κλιμακωτά θα ανέλθει στο 2026 στα 27,6 σεντ/λίτρο. Στο πετρέλαιο κίνησης /πετρέλαιο θέρμανσης ο φόρος το 2021 είναι 5,43 σεντ/ λίτρο και το 2026 θα φθάσει τα 32,56 σεντ/ λίτρο. Στο υγραέριο ο φόρος το 2021 θα είναι 3,04 σεντ/ λίτρο και θα φθάσει το 2026 στα 18,25 σεντ/λίτρο και στο ελαφρύ μαζούτ 6,04 το 2021 και θα ανέλθει στα 36,26 σεντ/λίτρο.
Από την εισαγωγή του φόρου άνθρακα υπολογίζεται αύξηση δαπανών των νοικοκυριών που θα κυμαίνεται μεταξύ €168 για τα φτωχότερα και €989 για τα πλουσιότερα νοικοκυριά (1.3% του μέσου εισοδήματος) ανά έτος.
Εκτιμάται παράλληλα εξοικονόμηση ενέργειας, κατά 100-130 ktoe ή 6-8% από το 2025 και μετά, που συνεπάγεται και μείωση του κόστους εισαγωγής καυσίμων κατά €60-97 εκατ. ανά έτος.
Σημαντική θεωρείται και η επίπτωση στον τομέα των οδικών μεταφορών με την απεξάρτηση του από τα πετρελαιοειδή.
Μόνο από το φόρο του άνθρακα και αφού λαμβάνεται υπόψη και η μείωση από φόρο κατανάλωσης λόγω μειωμένης κατανάλωσης καυσίμων τα καθαρά έσοδα της Δημοκρατίας περιλαμβανομένου του ΦΠΑ 19% θα προβλέπονται σε €70,6 εκατ. το 2021, €129,5 εκατ. το 2022, και το 2025 θα ανέλθουν στα €311,5 εκατ.
Τι περιλαμβάνει η πρόταση του υπουργείου Οικονομικών.
Στροφή προς πιο αποδοτική χρήση των πόρων της οικονομίας για περιβαλλοντικά βιώσιμη ανάπτυξη περιλαμβάνουν οι σχεδιασμοί του Υπουργείου Οικονομικών για την πράσινη φορολογική μεταρρύθμιση. Στόχοι της πολιτικής είναι η περιβαλλοντικά ορθολογική και διατηρήσιμη ανάπτυξη με αποσύνδεσή της από την κατανάλωση των μη ανανεώσιμων πόρων, η προώθηση χρήσης μη ενεργειακών πρώτων υλών και με παράλληλη μείωση της χρήσης ενεργοβόρων πρώτων υλών. Περαιτέρω, επιτυγχάνονται με ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής πτυχής στη διαμόρφωση της οικονομικής πολιτικής, μεταξύ άλλων, μέσω της πράσινης φορολογικής μεταρρύθμισης, δημοσιονομικά ουδέτερης και μείωσης περιβαλλοντικά επιβλαβών επιδοτήσεων.
Τι κερδίζει η Δημοκρατία και οι πολίτες.
• Συμβάλλει στην κατεύθυνση εκπλήρωσης των περιβαλλοντικών στόχων.
• Μειώνει τις στρεβλώσεις στην οικονομία μέσω της κατάργησης των επιδοτήσεων της χρήσης οχημάτων και της σπατάλης ενέργειας, νερού, αποβλήτων.
• Αλλάζει το συσχετισμό των τιμών μεταξύ δραστηριοτήτων ανάλογα με το πόσο βλάπτουν το περιβάλλον.
• Δίνει ώθηση στην καινοτομία και σε «πράσινες» επενδύσεις στον τομέα της ενέργειας, στην προστασία του περιβάλλοντος και στη μείωση αποβλήτων.
• Αποδοτικότερη χρήση των πόρων.
Τα μειονεκτήματα
• Αύξηση στις δαπάνες των νοικοκυριών για ενεργειακά προϊόντα.
• Αύξηση του κόστους παραγωγής για ορισμένες επιχειρήσεις.
• Ο φόρος άνθρακα θα επιβαρύνει αναλογικά περισσότερο (έως και πάνω από 50%) την τιμή του μαζούτ που χρησιμοποιούν ορισμένες βιομηχανίες.
Τα έσοδα από φορολογίες επιστρέφονται στους πολίτες.
Σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα 2021-2030, θα επιδιωχθεί όπως τα έσοδα από φορολογικές επιβαρύνσεις σε ρυπογόνες δραστηριότητες να επιστρέφονται στους πολίτες, όπως πχ με μείωση του κόστους εργασίας και άλλα αντισταθμιστικά μέτρα.
Δημοσιονομικά ουδέτερη μεταρρύθμιση μέσω της μείωσης της φορολογικής επιβάρυνσης της εργασίας που συνεπάγεται μείωση του κόστους εργασίας για τις επιχειρήσεις και διατήρηση/αύξηση της ανταγωνιστικότητας και απασχόλησης.
Η μείωση του κόστους εργασίας είναι σημαντική γιατί το κόστος εργασίας επιβαρύνεται και με άλλες πολιτικές και η πράσινη φορολογική μεταρρύθμιση επηρεάζει το κόστος παραγωγής.
Αντισταθμιστικά μέτρα για ελάφρυνση του φορολογικού βάρους των νοικοκυριών με στόχο την προστασία των χαμηλών εισοδημάτων και διατήρηση του διαθέσιμου εισοδήματος. Αντισταθμιστικά μέτρα για ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού.
Χρήση μέρους των εσόδων για προώθηση ενεργειακά αποδοτικών σπιτιών και οχημάτων - λειτουργεί υποβοηθητικά στην αύξηση των επενδύσεων σε αυτούς τους τομείς - συνεπώς προώθηση της αποσύνδεσης της οικονομικής ανάπτυξης από τη χρήση των πόρων και του περιβαλλοντικού οφέλους από την όλη πράσινη μεταρρύθμιση.
Αντισταθμιστικά μέτρα.
● Φορολογικά μέτρα τα οποία θα μελετηθούν λαμβάνοντας υπόψη και τις νέες συνθήκες που έχουν δημιουργηθεί λόγω της πανδημίας και την επιβάρυνση από την υιοθέτηση νέων μέτρων.
● Εισαγωγή Σχεδίου για ενθάρρυνση της αγοράς υβριδικών οχημάτων που θα ισχύει για περίοδο 5 ετών από την υιοθέτηση του φόρου άνθρακα.
● Επέκταση του υφιστάμενου Σχεδίου ενθάρρυνσης της χρήσεως ΑΠΕ και της εξοικονόμησης ενέργειας στις κατοικίες.
Πενταμερής χωρίς ψιλά γράμματα και εκπλήξεις.
Γυρίζει η κλεψύδρα που οδηγεί στην πενταμερή – Από μέρα σε μέρα ο ΓΓ του ΟΗΕ θα αποστείλει γραπτώς τις προσκλήσεις – Με ανοιχτά χαρτιά και εντελώς διαφορετικές ατζέντες θα πάνε στη σύνοδο οι πρωταγωνιστές – Πώς διαμορφώνονται οι ισορροπίες.
Ο χρόνος μετράει αντίστροφα για την άτυπη πενταμερή, με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη να προετοιμάζονται για την σύνοδο που είτε θα καταλήξει στην ανακοίνωση της επανέναρξης των διαπραγματεύσεων είτε θα εδραιώσει το χάσμα και το αδιέξοδο.
Μέσα στις επόμενες ημέρες, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ θα αποστείλει γραπτώς τις πέντε προσκλήσεις, στις οποίες θα αναφέρεται η ημερομηνία και η τοποθεσία διεξαγωγής της συνόδου. Το τοπίο παραμένει θολό μιας και η εξέλιξη της πανδημίας στις Ηνωμένες Πολιτείες έβαλε σε δεύτερες σκέψεις τον Αντόνιο Γκουτέρες, ο οποίος ιδανικά θα ήθελε η πενταμερής να γίνει την 1η Μαρτίου στην Νέα Υόρκη. Μια από τις επιλογές που επανεξετάζεται είναι αυτή της Γενεύης.
Αφού έρθει η πρόσκληση η Κυβέρνηση αναμένεται ότι θα απευθύνει επισήμως το κάλεσμα προς τους πολιτικούς αρχηγούς για να μετέχουν στην αποστολή. Με βάση τις δημόσιες τοποθετήσεις τους, οι περισσότεροι είναι έτοιμοι να απαντήσουν θετικά.
Όλα στη… φόρα.
Φαινομενικά πιο ξεκάθαρα είναι τα δεδομένα που αφορούν στην ουσία των συζητήσεων και που καθιστούν πολύ δύσκολη την επίτευξη συμφωνίας. Με άλλα λόγια θα θεωρηθεί έκπληξη εάν υπάρξει θετική κατάληξη και ανακοίνωση της επανέναρξης των διαπραγματεύσεων, όπως έχει διαμορφωθεί η κατάσταση τους τελευταίους τέσσερις μήνες.
Οι δύο πλευρές έχουν φανερώσει σχεδόν όλα τα χαρτιά τους και αρκετές από τις πτυχές τις οποίες σκοπεύουν να «πατήσουν».
Μάθημα εμμονής.
Η τουρκοκυπριακή πλευρά, στηριζόμενη στις τουρκικές πλάτες, θα θέσει το ζήτημα αλλαγής της μορφής λύσης. Θα ζητήσει ακόμη ασφαλιστικές δικλείδες που σχετίζονται με την αναγνώριση του ψευδοκράτους μετά την επόμενη αποτυχία των διαπραγματεύσεων. Στο τραπέζι θα βάλει και τη συνδιαχείριση του φυσικού πλούτου.
Σ’ αυτό το τρίπτυχο κινούνται όλες οι δημόσιες τοποθετήσεις του Ερσίν Τατάρ, ο οποίος εδώ και μήνες επαναλαμβάνει την ίδια φρασεολογία δίνοντας την εντύπωση ενός καλού μαθητή που διαπρέπει λόγω παπαγαλίας. Θέλοντας μάλιστα να πείσει, δεν παραλείπει προπαγανδιστικά να λέει πως συνομιλητές του… ασπάζονται τις θέσεις περί αλλαγής της μορφής λύσης. Το έκανε πρόσφατα με τον Βρετανό Υπουργό Εξωτερικών και παλαιότερα με την Ελίζαμπεθ Σπέχαρ.
Η εμμονή… αλλιώς.
Η ελληνοκυπριακή πλευρά ετοιμάζεται να απορρίψει κατηγορηματικά το ενδεχόμενο αλλαγής της μορφής λύσης, προβάλλοντας ως επιχείρημα ότι κάτι τέτοιο ξεφεύγει από το συμφωνημένο πλαίσιο και τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Η επιχειρηματολογία του Προέδρου Αναστασιάδη ετοιμάζεται εδώ και εβδομάδες από μια ομάδα έμπειρων συνταγματολόγων – νομικών και διπλωματών. Περαιτέρω, η ελληνοκυπριακή πλευρά θα ζητήσει εκ νέου επανέναρξη των διαπραγματεύσεων από το σημείο όπου διεκόπησαν στο Κραν Μοντάνα. Χωρίς να προσεγγίζει αρνητικά το ενδεχόμενο προκαθορισμού ενός χρονικού ορίζοντα κατάληξης, με σκεπτικό -όπως εξηγούν αρμόδιες πηγές- “όσο πιο γρήγορα φτάσουμε στο επιθυμητό αποτέλεσμα, τόσο το καλύτερο”.
Με αυτές τις θέσεις ταυτίζεται πλήρως τόσο η Ευρωπαϊκή Ένωση (η οποία δεν αποκλείεται να παρίσταται στην πενταμερή υπό την ιδιότητα του παρατηρητή) όσο και η Αθήνα. Την Δευτέρα ο Νίκος Αναστασιάδης θα ενημερώσει ενδελεχώς τον Κυριάκο Μητσοτάκη, κατά τη συνάντηση που θα έχουν στην Λευκωσία.
Η στάση του Λονδίνου.
Μόλις τις τελευταίες ημέρες άρχισε να ξαναπαίρνει ζεστά το Κυπριακό και το Ηνωμένο Βασίλειο. Ο Βρετανός Υπουργός Εξωτερικών, Ντομινίκ Ράαμπ, αφού συναντήθηκε στο γραφείο του με τον Νίκο Δένδια και συνομίλησε τηλεφωνικώς με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ήρθε στην Κύπρο για επαφές.
Από τις συναντήσεις του με Αναστασιάδη και Χριστοδουλίδη, αλλά και από τη συζήτηση που είχε με τον Έλληνα Υπουργό Εξωτερικών, προκύπτει πως το Λονδίνο δεν αποδέχεται την αλλαγή της μορφής λύσης. Κάτι που ως εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να πράξει, εφόσον δεσμεύεται από τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας – του οποίου είναι μόνιμο μέλος.
Από τις συναντήσεις του Ράαμπ στην Λευκωσία προέκυψαν ακόμη δύο δεδομένα. Το πρώτο αφορά στο ζήτημα των εγγυήσεων, με την Βρετανία να εμμένει στη θέση που διατύπωσε παλαιότερα πως δεν ενδιαφέρεται για τη διατήρηση αυτού του ρόλου. Το δεύτερο αφορά στις προοπτικές θετικής κατάληξης των διαπραγματεύσεων τη δεδομένη στιγμή, καθώς το Λονδίνο θεωρεί πως οι συγκυρίες (και συγκεκριμένα η απομόνωση της Τουρκίας) μπορεί να επηρεάσει θετικά τις εξελίξεις.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου