Ο πρόεδρος Ομπάμα επιδιώκει τον διάλογο με τους παραδοσιακούς αντιπάλους των Ηνωμένων Πολιτειών από τότε που εξελέγη, το 2009.
Μετά το λυώσιμο των πάγων με την Κούβα, μια συμφωνία με το Ιράν θα
σφράγιζε μια επιτυχημένη προεδρία του ανθρώπου που τιμήθηκε, μάλλον
πρόωρα, με το Νομπέλ Ειρήνης.
Η ημερομηνία-ορόσημο για την επίτευξη συμφωνίας που θα εμποδίζει την πρόσβαση του Ιράν στην πυρηνική βόμβα είναι θεωρητικά η σημερινή. Οι εμπλεκόμενες χώρες όμως, δηλαδή το Ιράν και οι πέντε πυρηνικές δυνάμεις με δικαίωμα βέτο στον ΟΗΕ (ΗΠΑ, Γαλλία, Βρετανία, Κίνα και Ρωσία), έχουν προθεσμία ακόμη μερικών ημερών για να συντάξουν ένα κείμενο που θα οριστικοποιεί και θα επισημοποιεί τη διακήρυξη της 2ας Απριλίου στη Λωζάνη.
Σύμβουλοι του προέδρου Ομπάμα επισημαίνουν ότι η πραγματική ημερομηνία-κλειδί δεν είναι η σημερινή, αλλά η 9η Ιουλίου, οπότε το Κονγκρέσο θα κληθεί να εγκρίνει την εξωτερική πολιτική του αμερικανού προέδρου. Στη Βιέννη, εν μέσω πιέσεων και στα δύο στρατόπεδα για να παρεμποδιστεί μια συμφωνία, οι αντιπρόσωποι των δύο πλευρών εργάζονται πυρετωδώς για την επίτευξη συμφωνίας.
Το κεντρικό πρόσωπο αυτών των διαπραγματεύσεων είναι χωρίς αμφιβολία ο ιρανός υπουργός Εξωτερικών Μοχάμαντ Ζαβάντ Ζαρίφ, ο μόνος που μπορεί να πείσει τον θρησκευτικό ηγέτη της χώρας Αλί Χαμενεϊ να συνάψει μια οριστική συμφωνία με τους Ευρωπαίους και τους Αμερικανούς. Με το λευκό του μουστάκι και το αιώνιο χαμόγελό του, ο Ζαρίφ πηγαινοέρχεται εδώ και είκοσι μήνες ανάμεσα στην Ευρώπη και την Τεχεράνη.
Λένε συχνά πως η ομάδα του Ζαρίφ είναι πιο «παγκοσμιοποιημένη» από την ομάδα που έχει στείλει η Ουάσινγκτον στις διαπραγματεύσεις. Και είναι αλήθεια, γράφει ο ανταποκριτής της Λιμπερασιόν στη Βιέννη. Τα παιδιά των ιρανών διαπραγματευτών έχουν σπουδάσει στα καλύτερα αμερικανικά πανεπιστήμια. Ο ίδιος ο Ζαρίφ μιλά άπταιστα αγγλικά και γνωρίζει καλύτερα τις Ηνωμένες Πολιτείες από οποιονδήποτε γάλλο πολιτικό. Προς το παρόν, όμως, δεν έχει μπορέσει να υπερπηδήσει τα εμπόδια στις διαπραγματεύσεις, που αφορούν κυρίως τον χαρακτήρα των επιθεωρήσεων, το χρονοδιάγραμμα της άρσης των κυρώσεων και τη δυνατότητα της Διεθνούς Επιτροπής Ατομικής Ενεργείας να ρίξει φως στις στρατιωτικές πυρηνικές δραστηριότητες του Ιράν πριν από το 2003.
Ο Ζαρίφ είχε αναπτύξει θαυμαστούς διαύλους επικοινωνίας με την Κάθριν Αστον, ύπατη εκπρόσωπο της ΕΕ για τις εξωτερικές υποθέσεις μέχρι τα τέλη του 2014. Οι σχέσεις του είναι πιο δύσκολες όμως με τη διάδοχο της Αστον, την ιταλίδα Φεντερίκα Μογκερίνι, η οποία δείχνει να ερεθίζει και τον αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Τζον Κέρι.
Οσο για τη Ρωσία και την Κίνα, παρακολουθούν μάλλον διακριτικά τις διαπραγματεύσεις. «Το Κρεμλίνο δεν μπορεί να μπλοκάρει τις διαπραγματεύσεις», λέει ο Αλί Βάεζ, ερευνητής στο International Crisis Group. «Οι δύο κύριοι πρωταγωνιστές έχουν μεγάλη εξουσία και οι εναλλακτικές λύσεις δεν είναι καλές για τη Ρωσία».
Το παλάτι Coburg της Βιέννης, όπου γίνονται οι διαπραγματεύσεις, βλέπει στην πλατεία Χερτσλ, από το όνομα του πατέρα του σιωνισμού. Κακό σημάδι, λένε οι ιρανοί δημοσιογράφοι, που συνωστίζονται κατά δεκάδες στα γειτονικά ξενοδοχεία. Εχει άραγε ο πρόεδρος Ομπάμα την ίδια διάθεση για λύση που έδειχνε μέχρι τον Απρίλιο; Η πρέπει πια να λάβει υπόψη του τη σκλήρυνση των θέσεων της χώρας του;
Ακόμη και μετριοπαθείς πρώην σύμβουλοι του Ομπάμα, όπως ο βετεράνος Ντένις Ρος ή ο πρώην διευθυντής της CIA Ντέιβιντ Πετρέους, προτιμούν πλέον το στάτους κβο από μια ασταθή συμφωνία που θα προβλέπει υπερβολικές παραχωρήσεις προς την ιρανική πλευρά.. Και το κατέστησαν σαφές πρόσφατα με μια ανοιχτή τους επιστολή. http://www.onalert.gr/stories/hpa-iran-ta-peri8wria-gia-epiteu3h-symfwnias-steneuoun/43401
Η ημερομηνία-ορόσημο για την επίτευξη συμφωνίας που θα εμποδίζει την πρόσβαση του Ιράν στην πυρηνική βόμβα είναι θεωρητικά η σημερινή. Οι εμπλεκόμενες χώρες όμως, δηλαδή το Ιράν και οι πέντε πυρηνικές δυνάμεις με δικαίωμα βέτο στον ΟΗΕ (ΗΠΑ, Γαλλία, Βρετανία, Κίνα και Ρωσία), έχουν προθεσμία ακόμη μερικών ημερών για να συντάξουν ένα κείμενο που θα οριστικοποιεί και θα επισημοποιεί τη διακήρυξη της 2ας Απριλίου στη Λωζάνη.
Σύμβουλοι του προέδρου Ομπάμα επισημαίνουν ότι η πραγματική ημερομηνία-κλειδί δεν είναι η σημερινή, αλλά η 9η Ιουλίου, οπότε το Κονγκρέσο θα κληθεί να εγκρίνει την εξωτερική πολιτική του αμερικανού προέδρου. Στη Βιέννη, εν μέσω πιέσεων και στα δύο στρατόπεδα για να παρεμποδιστεί μια συμφωνία, οι αντιπρόσωποι των δύο πλευρών εργάζονται πυρετωδώς για την επίτευξη συμφωνίας.
Το κεντρικό πρόσωπο αυτών των διαπραγματεύσεων είναι χωρίς αμφιβολία ο ιρανός υπουργός Εξωτερικών Μοχάμαντ Ζαβάντ Ζαρίφ, ο μόνος που μπορεί να πείσει τον θρησκευτικό ηγέτη της χώρας Αλί Χαμενεϊ να συνάψει μια οριστική συμφωνία με τους Ευρωπαίους και τους Αμερικανούς. Με το λευκό του μουστάκι και το αιώνιο χαμόγελό του, ο Ζαρίφ πηγαινοέρχεται εδώ και είκοσι μήνες ανάμεσα στην Ευρώπη και την Τεχεράνη.
Λένε συχνά πως η ομάδα του Ζαρίφ είναι πιο «παγκοσμιοποιημένη» από την ομάδα που έχει στείλει η Ουάσινγκτον στις διαπραγματεύσεις. Και είναι αλήθεια, γράφει ο ανταποκριτής της Λιμπερασιόν στη Βιέννη. Τα παιδιά των ιρανών διαπραγματευτών έχουν σπουδάσει στα καλύτερα αμερικανικά πανεπιστήμια. Ο ίδιος ο Ζαρίφ μιλά άπταιστα αγγλικά και γνωρίζει καλύτερα τις Ηνωμένες Πολιτείες από οποιονδήποτε γάλλο πολιτικό. Προς το παρόν, όμως, δεν έχει μπορέσει να υπερπηδήσει τα εμπόδια στις διαπραγματεύσεις, που αφορούν κυρίως τον χαρακτήρα των επιθεωρήσεων, το χρονοδιάγραμμα της άρσης των κυρώσεων και τη δυνατότητα της Διεθνούς Επιτροπής Ατομικής Ενεργείας να ρίξει φως στις στρατιωτικές πυρηνικές δραστηριότητες του Ιράν πριν από το 2003.
Ο Ζαρίφ είχε αναπτύξει θαυμαστούς διαύλους επικοινωνίας με την Κάθριν Αστον, ύπατη εκπρόσωπο της ΕΕ για τις εξωτερικές υποθέσεις μέχρι τα τέλη του 2014. Οι σχέσεις του είναι πιο δύσκολες όμως με τη διάδοχο της Αστον, την ιταλίδα Φεντερίκα Μογκερίνι, η οποία δείχνει να ερεθίζει και τον αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Τζον Κέρι.
Οσο για τη Ρωσία και την Κίνα, παρακολουθούν μάλλον διακριτικά τις διαπραγματεύσεις. «Το Κρεμλίνο δεν μπορεί να μπλοκάρει τις διαπραγματεύσεις», λέει ο Αλί Βάεζ, ερευνητής στο International Crisis Group. «Οι δύο κύριοι πρωταγωνιστές έχουν μεγάλη εξουσία και οι εναλλακτικές λύσεις δεν είναι καλές για τη Ρωσία».
Το παλάτι Coburg της Βιέννης, όπου γίνονται οι διαπραγματεύσεις, βλέπει στην πλατεία Χερτσλ, από το όνομα του πατέρα του σιωνισμού. Κακό σημάδι, λένε οι ιρανοί δημοσιογράφοι, που συνωστίζονται κατά δεκάδες στα γειτονικά ξενοδοχεία. Εχει άραγε ο πρόεδρος Ομπάμα την ίδια διάθεση για λύση που έδειχνε μέχρι τον Απρίλιο; Η πρέπει πια να λάβει υπόψη του τη σκλήρυνση των θέσεων της χώρας του;
Ακόμη και μετριοπαθείς πρώην σύμβουλοι του Ομπάμα, όπως ο βετεράνος Ντένις Ρος ή ο πρώην διευθυντής της CIA Ντέιβιντ Πετρέους, προτιμούν πλέον το στάτους κβο από μια ασταθή συμφωνία που θα προβλέπει υπερβολικές παραχωρήσεις προς την ιρανική πλευρά.. Και το κατέστησαν σαφές πρόσφατα με μια ανοιχτή τους επιστολή. http://www.onalert.gr/stories/hpa-iran-ta-peri8wria-gia-epiteu3h-symfwnias-steneuoun/43401
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου