Η Πορτογαλία πωλείται.

Η πορτογαλική κυβέρνηση αυτές τις ημέρες έχει πολλές δουλειές. Πρόκειται να συζητήσει τους όρους για την πώληση του κρατικού αερομεταφορέα ΤΑP, να βγάλει προς πώληση τα αεροδρόμια της χώρας και τα ναυπηγεία Viana do Castelo και να αποφασίσει την τύχη της κρατικής τηλεόρασης RTP που φαίνεται να οδεύει προς τα χέρια ιδιωτών. Παράλληλα οι πολίτες, συγκλονισμένοι από τις περικοπές στις δημόσιες υπηρεσίες και την αύξηση των φόρων που ισοδυναμούν με τον μισθό ενός μήνα, παρακολουθούν μεταξύ σοκ και θλίψης αυτή την «τελετή απογύμνωσης», όπως τη χαρακτηρίζει η ισπανική εφημερίδα «Ελ Παΐς», που άρχισε πριν από ένα χρόνο όταν οι κρατικές μετοχές της κεντρικής εταιρείας ηλεκτρικής ενέργειας στην Πορτογαλία, της EDP, πέρασαν στα χέρια του κινεζικού κολοσσού Τρία Φαράγγια έναντι 2,7 δισ. ευρώ. Η κινεζική εταιρεία εξασφάλισε μια βάση για την επέκταση του εμπορίου της στη Λατινική Αμερική και το πορτογαλικό κράτος κάποια χρήματα για να περιορίσει το τεράστιο χρέος της χώρας.

Ολα αυτά, βέβαια, είχαν αποφασιστεί καιρό πριν, τον Απρίλιο του 2011, όταν η τότε κυβέρνηση του Σοσιαλιστή Ζοζέ Σόκρατες ζήτησε τη διάσωση με 78 δισ. ευρώ για να αποφύγει τη χρεοκοπία. Η κυβέρνηση συμφώνησε με την τρόικα, μεταξύ των άλλων μέτρων, να ιδιωτικοποιήσει τα «κοσμήματα» των κρατικών επιχειρήσεων.

Τα πάντα επιταχύνονται αυτές τις ημέρες: την Πέμπτη η συντηρητική κυβέρνηση του Πέντρο Πάσος Κοέλιο αποφάσισε να αποδεχθεί την προσφορά του κολομβο-βραζιλιανού μεγιστάνα Γκερμάν Εφρόμοβιτς για την εξαγορά, έναντι 350 εκατ. ευρώ, του κρατικού αερομεταφορέα ΤΑΡ. Από οικονομικής πλευράς, η εταιρεία δεν είναι ακριβώς κόσμημα αφού έχει χρέη 1,2 δισ. ευρώ. Ωστόσο ένα μέλος του ΔΣ, που αντιτίθεται στην ιδιωτικοποίηση, διαβεβαίωσε ότι η προσφορά του Εφρόμοβιτς, «είναι φιλανθρωπία». Και πρόσθεσε: «Πάλι καλά που δεν μπορείτε να πουλήσετε και την εθνική κυριαρχία». Χρεωμένη, γερασμένη, ανίκανη να ανακεφαλαιοποιήσει τη βάση της με τις κρατικές ενέσεις ρευστού που απαγορεύονται πλέον από την ευρωπαϊκή νομοθεσία, η ΤΑΡ βρίσκεται σε προφανές αδιέξοδο. Τους τελευταίους μήνες, κατά τη διαδικασία της πώλησης διάφορες εταιρείες έδειξαν ενδιαφέρον, αλλά τελικά μόνο μία πρόταση έπεσε στο τραπέζι: του Εφρόμοβιτς, προέδρου του ομίλου Synergy, ο οποίος διαθέτει 20 επιχειρήσεις, αρκετές αεροπορικές εταιρείες όπως η Avianca, με ετήσιο κύκλο εργασιών 5 δισ. ευρώ, 30.000 εργαζόμενους και - σύμφωνα με την πορτογαλική εφημερίδα «Πούμπλικο» - στενές επαφές με τον ισχυρό υπουργό Κοινοβουλευτικών Υποθέσεων, τον αμφιλεγόμενο Μιγκέλ Ρέλβας. Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πηγές, ο Εφρόμοβιτς υποσχέθηκε να εξαλείψει τα χρέη της TAP, να ρίξει 315 εκατ. ευρώ στην εταιρία και να δώσει άλλα 36 εκατ. στα πενιχρά κρατικά ταμεία. Σε αντάλλαγμα παίρνει μεν μια προβληματική εταιρεία, η οποία όμως θα διαθέτει στρατηγική θέση προς τις αγορές της Ευρώπης και της Ασίας. Οπως ακριβώς έκαναν οι Κινέζοι πριν από ένα χρόνο με την εταιρεία ηλεκτρισμού, αλλά προς την αντίθετη κατεύθυνση.

Στο Υπουργικό Συμβούλιο της επόμενης εβδομάδας (πλέον δεν συγκαλείται Υπουργικό Συμβούλιο όπου να μη συζητούνται αποκρατικοποιήσεις) η κυβέρνηση θα επιλέξει έναν από τους τέσσερις ομίλους (γαλλικός, γερμανικός, βραζιλιανικός και αργεντίνικος) που διεκδικούν, έναντι ποσού άνω των 2,5 δισ. ευρώ, την παραχώρηση εκμετάλλευσης των πορτογαλικών αεροδρομίων. Δεν έχουν χρέη ούτε τίθενται λεπτά ζητήματα εθνικής κυριαρχίας: η διαχείριση των δέκα πορτογαλικών αεροδρομίων (συμπεριλαμβανομένων εκείνων των νησιών Μαδέρα και Αζόρες) είναι καλή ευκαιρία. Ο γαλλικός όμιλος Vinci, που προτίθεται να δώσει έως και 3 δισ. ευρώ, είναι - σύμφωνα με τις πληροφορίες - το φαβορί, αλλά τίποτα ακόμα δεν είναι σίγουρο.

Επίσης, πριν από το τέλος του χρόνου το κράτος πρόκειται να πουλήσει για λιγότερα από 10 εκατ. ευρώ τα ναυπηγεία Viana do Castelo, με 630 εργαζόμενους και χρέη 250 εκατ.  Τα διεκδικούν ένας ρωσικός και ένας βραζιλιάνικος όμιλος.

ΑΓΟΡΑΣΤΗΣ Η ΠΡΩΗΝ ΑΠΟΙΚΙΑ. Τις επόμενες εβδομάδες, σύμφωνα με τον πορτογαλικό Τύπο, η κυβέρνηση θα πρέπει να χειρισθεί και μια ιδιαίτερα λεπτή υπόθεση: την ιδιωτικοποίηση της δημόσιας τηλεόρασης. Τους τελευταίους μήνες συζητήθηκαν διάφορες εναλλακτικές λύσεις: να πωληθεί σε άλλο δίκτυο ένα από τα δύο κανάλια, να πωληθεί το 49% σε άλλο όμιλο ή να αναδιοργανωθεί ολόκληρος ο οργανισμός σε μειωμένη βάση. Η εφημερίδα «Εσπρέσο» έγραψε το Σάββατο ότι το κράτος, με την ιδιωτικοποίηση της τηλεόρασης, δεν πρόκειται να κερδίσει πάνω από 20 εκατ. ευρώ. Εκείνο που θέλει είναι να σταματήσει τη ζημιά καθώς τα τελευταία 10 χρόνια η RTP (που φέτος αποφάσισε να μη στείλει εκπροσώπηση στην Eurovision) έχει λάβει πάνω από 1 δισ. ευρώ. Υπάρχει υποψήφιος όμιλος, ο Newshold από την Ανγκόλα που έχει στην κατοχή του και την εβδομαδιαία εφημερίδα «Σολ». Είναι παράδοξο (και συμβολικό) ότι σχεδόν 40 χρόνια μετά την ανεξαρτητοποίηση των πρώην αποικιών στην Αφρική, ένας ισχυρός όμιλος από την Ανγκόλα, χώρα νέα και με οικονομική ανάπτυξη, επιδιώκει να οικειοποιηθεί την τηλεόραση της παλιάς μητρόπολης.

Τα «φιλέτα»
Το 2012 φεύγει με μια σειρά ιδιωτικοποιήσεων δημοσίων επιχειρήσεων, της αεροπορικής εταιρείας ΤΑΡ, της κρατικής ραδιοτηλεόρασης και των αεροδρομίων. Ο μεγιστάνας Γκερμάν Εφρόμοβιτς προσφέρει 350 εκατ. για τον εθνικό αερομεταφορέα που έχει χρέη 1,2 δισ. ευρώ, ενώ ένας γαλλικός όμιλος προσπαθεί να πάρει τη διαχείριση των 10 αεροδρομίων της χώρας