Μέχρι το 2027, η ΕΕ θα εφαρμόσει μια τριπλή αναδιάρθρωση του συστήματος πληρωμών της. Αυτή θα είναι η μεγαλύτερη αναδιάρθρωση του ευρωσυστήματος από το 1999. Τα μετρητά θα περιοριστούν αυστηρά και το Bitcoin και άλλα κρυπτονομίσματα θα ρυθμιστούν περαιτέρω, γράφει ο Thomas Oysmüller.
Ιανουάριος 2027: Κάθε ευρώ άνω των 10.000 ευρώ καθίσταται παράνομο νόμισμα. Κάθε Bitcoin απαιτεί κυβερνητική έγκριση. Κάθε συναλλαγή γίνεται σημείο δεδομένων στο δίκτυο επιτήρησης των Βρυξελλών. Αυτοί οι τρεις κανόνες θα εφαρμοστούν σε ολόκληρη την ΕΕ το 2027. Αυτό όχι μόνο υπονομεύει την ελευθερία των μετρητών και την οικονομική ελευθερία, αλλά ανοίγει και το δρόμο για το ψηφιακό ευρώ.
Το νομικό πλαίσιο για αυτό υπάρχει ήδη: ο Κανονισμός κατά της Νομιμοποίησης Εσόδων από Παράνομες Δραστηριότητες (AMLR 2024/1624) και ο Κανονισμός για τις Αγορές Κρυπτονομισμάτων (MiCA 2023/1114). Ο Αυστραλός οικονομικός εμπειρογνώμονας Shanaka Anslem Perera δημοσίευσε μια ολοκληρωμένη ανάλυση των οικονομικών σχεδίων της ΕΕ την Κυριακή. Η εκτίμησή του είναι ζοφερή:
«Μόλις τεθούν σε εφαρμογή αυτοί οι μηχανισμοί, θα δημιουργήσουν ένα πρωτοφανές σύστημα οικονομικής ιχνηλασιμότητας - ένα σύστημα που οι ευρωπαϊκοί θεσμοί πιστεύουν ότι θα προστατεύσει τους πολίτες, αλλά το οποίο, σύμφωνα με τους επικριτές, θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση για ολοκληρωμένη οικονομική επιτήρηση».
Ο Perera προσδιορίζει τρεις κανόνες – ήδη υιοθετημένους – που αντιπροσωπεύουν μια οικονομική επαναφορά:
- Όριο μετρητών – Από το 2027, οι συναλλαγές άνω των 10.000 ευρώ δεν θα επιτρέπονται πλέον σε μετρητά. Μεγαλύτερα ποσά μετρητών θα χάσουν έτσι τη λειτουργία τους ως νόμιμο μέσο πληρωμής για καθημερινές συναλλαγές, όπως αγορές αυτοκινήτων ή ακινήτων. Η ΕΕ δικαιολογεί αυτό το μέτρο ως μέσο καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες – εκτιμάται ότι 500 δισεκατομμύρια ευρώ νομιμοποιούνται ετησίως στην Ευρώπη. Επιπλέον, οι τράπεζες και ορισμένοι λιανοπωλητές υποχρεούνται να διενεργούν ελέγχους πελατών για πληρωμές άνω των 3.000 ευρώ.
- Κρυπτονομίσματα υπό έλεγχο — Τα ανώνυμα πορτοφόλια και τα εντελώς ανώνυμα κρυπτονομίσματα (όπως το Monero) θα απαγορευτούν. Κάθε συναλλαγή άνω των 1.000 € θα απαιτεί επαλήθευση ταυτότητας (KYC). Τα αυτοφιλοξενούμενα πορτοφόλια χωρίς κυβερνητική άδεια θα καταργηθούν. Τα ανταλλακτήρια κρυπτονομισμάτων θα υποχρεούνται να αναφέρουν κάθε συναλλαγή. « Αυτό δεν είναι πλέον πρόταση, είναι νόμος».
- Ψηφιακό Ευρώ – Γράφει ο Perera: Το έργο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για την εισαγωγή ενός ψηφιακού νομίσματος, το οποίο βρίσκεται επί του παρόντος σε πρωτότυπο στάδιο και αναμένεται να υλοποιηθεί το 2029, ολοκληρώνει την αρχιτεκτονική του. Σε αντίθεση με το κινεζικό ψηφιακό γιουάν, το οποίο επιτρέπει προγραμματιζόμενους περιορισμούς και παρακολούθηση συναλλαγών, η ΕΚΤ έχει δεσμευτεί για μια προσέγγιση «προστασίας της ιδιωτικής ζωής». Οι τεχνικές προδιαγραφές υποδεικνύουν ότι το ψηφιακό ευρώ θα χρησιμεύει ως μετρητά για συναλλαγές εκτός σύνδεσης, με ενισχυμένα μέτρα προστασίας δεδομένων για συνήθεις πληρωμές κάτω από τα κανονιστικά όρια.
Το ψηφιακό ευρώ θα προσέφερε μια εναλλακτική λύση που, θεωρητικά, διασφαλίζει την ιδιωτικότητα στις συναλλαγές, λειτουργώντας εντός του νέου κανονιστικού πλαισίου. Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι το τοποθετούν ως λύση ακριβώς στις ανησυχίες που εγείρουν οι άλλες πολιτικές τους - έναν τρόπο προστασίας της ιδιωτικότητας σε συναλλαγές χαμηλής αξίας, διασφαλίζοντας παράλληλα την ιχνηλασιμότητα ύποπτων δραστηριοτήτων.
Ωστόσο, υπάρχουν σημαντικές ανησυχίες σχετικά με την οικονομική ελευθερία και την ιδιωτικότητα με το ψηφιακό ευρώ. Οι συζητήσεις επικεντρώνονται στα όρια αποθήκευσης ανά άτομο, την ημερομηνία λήξης των χρημάτων και τον προορισμό των χρημάτων. Κάθε συναλλαγή είναι ανιχνεύσιμη.
Η ΕΚΤ δίνει έμφαση στην ιδιωτικότητα και την «ελευθερία επιλογής», ενώ οι επικριτές τη συγκρίνουν με το προγραμματιζόμενο γιουάν της Κίνας, το οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τον έλεγχο των δαπανών ή για τη λήξη του χρήματος.
Στην λεπτομερή ανάλυσή του – μια αυστραλιανή οπτική γωνία για τη γραφειοκρατία της ΕΕ – ο Perera συνοψίζει:
Η οικονομική μεταρρύθμιση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το 2027 εγείρει ένα θεμελιώδες ερώτημα σχετικά με τη σχέση μεταξύ ασφάλειας και ελευθερίας στις σύγχρονες κοινωνίες. Μπορεί η πλήρης χρηματοοικονομική ιχνηλασιμότητα να συνυπάρχει με την ουσιαστική προστασία της ατομικής ιδιωτικότητας; Απαιτούν τα αποτελεσματικά μέτρα καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες σχεδόν πλήρη διαφάνεια των συναλλαγών ή μπορούν οι τεχνικές και πολιτικές έννοιες να διατηρήσουν την ανωνυμία των νόμιμων δραστηριοτήτων, ενώ ταυτόχρονα να εκθέτουν τις εγκληματικές χρηματοοικονομικές ροές;
Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι απαντούν σε αυτό το ερώτημα με ένα ηχηρό ναι – το πλαίσιο καταπολεμά το έγκλημα και ταυτόχρονα προστατεύει τους πολίτες. Οι επικριτές υποστηρίζουν ότι το ερώτημα περιέχει μια εσφαλμένη προϋπόθεση: ότι αυτοί οι στόχοι είναι συμβατοί και όχι αμοιβαία αποκλειόμενοι. Η τεχνική υποδομή για εκτεταμένη επιτήρηση, μόλις δημιουργηθεί, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για σκοπούς πέρα από την αρχική της αιτιολόγηση. Οι μελλοντικές κυβερνήσεις, αντιμετωπίζοντας ποικίλες πιέσεις, μπορεί να δώσουν προτεραιότητα στην ασφάλεια έναντι της ιδιωτικότητας, στον έλεγχο έναντι της ελευθερίας και στη σταθερότητα έναντι της ελευθερίας.
Η λύση παραμένει αβέβαιη μέχρι την πραγματική εφαρμογή της. Η δέσμευση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για έναν σχεδιασμό ψηφιακού νομίσματος συμβατό με την προστασία δεδομένων, εάν εφαρμοστεί στην πράξη, θα διακρίνει το ευρωπαϊκό μοντέλο από τον κινεζικό αυταρχισμό. Η προσέγγιση επιβολής της αρχής καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες —καταπολέμηση των εγκληματικών δικτύων με σεβασμό στην νόμιμη ιδιωτικότητα— θα καθορίσει εάν το πλαίσιο επιτυγχάνει τους δηλωμένους στόχους του ή επιτρέπει μια σταδιακή επέκταση των αρμοδιοτήτων.
Η κλίμακα του τρέχοντος μετασχηματισμού είναι αναμφισβήτητη. Μέχρι το 2027, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα λειτουργεί υπό θεμελιωδώς διαφορετικούς νομισματικούς κανόνες από εκείνους που διαμόρφωσαν τον χρηματοπιστωτικό κόσμο τον περασμένο αιώνα. Αυτό το πείραμα θα μπορούσε να αποδείξει ότι οι προηγμένες οικονομίες μπορούν να εγγυηθούν τόσο την ασφάλεια όσο και την ελευθερία, παρέχοντας έτσι ένα μοντέλο για παγκόσμια εξομοίωση. Ή θα μπορούσε να καταδείξει ότι η διάχυτη ιχνηλασιμότητα και η ατομική ιδιωτικότητα είναι ασυμβίβαστες, αναγκάζοντας τις κοινωνίες να επιλέξουν μεταξύ των δύο.
Ο κόσμος παρακολουθεί καθώς αυτή η επικίνδυνη δοκιμασία ανταγωνιστικών αξιών - ασφάλεια έναντι ιδιωτικότητας, έλεγχος έναντι ελευθερίας, συλλογική ασφάλεια έναντι ατομικής ελευθερίας - θέτει μια πρόκληση. Η απόφαση της Ευρώπης θα καθορίσει όχι μόνο το δικό της μέλλον αλλά και την εξέλιξη της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής αρχιτεκτονικής για τις επόμενες δεκαετίες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου