Μια πρωτοφανής ανακάλυψη συγκλονίζει την επιστημονική κοινότητα. Αστρονόμοι στη Νότια Αφρική ανίχνευσαν για πρώτη φορά ραδιοκύμα από το διαστρικό αντικείμενο 3I/ATLAS, ένα μυστηριώδες σώμα που κινείται με ιλιγγιώδη ταχύτητα μέσα στο Ηλιακό μας Σύστημα.
Η ανίχνευση έγινε στις 24 Οκτωβρίου από το υπερσύγχρονο ραδιοτηλεσκόπιο MeerKAT, το οποίο εντόπισε χαρακτηριστικές γραμμές απορρόφησης από μόρια υδροξυλίου (OH) ένα «αποτύπωμα» που συνδέεται με την παρουσία νερού και χημικών διεργασιών γύρω από κομήτες ή αντικείμενα με ενεργό επιφάνεια.
Πίδακες υλικού εκατομμυρίων μιλίων.
Λίγες ημέρες αργότερα, οπτικά τηλεσκόπια κατέγραψαν εντυπωσιακές εικόνες: το 3I/ATLAS εκτοξεύει πίδακες υλικού μήκους έως 1,8 εκατομμυρίων μιλίων, ένα φαινόμενο που θυμίζει κομήτη αλλά σε κλίμακα που κανείς δεν έχει ξαναδεί.
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς, οι πίδακες αυτοί ασκούν πίεση εκατομμύρια φορές ισχυρότερη από τον ηλιακό άνεμο, υποδεικνύοντας μια εξαιρετικά ισχυρή πηγή ενέργειας.
Οι εικόνες που καταγράφηκαν στις 9 Νοεμβρίου δείχνουν δύο τεράστιους πίδακες ύλης να εκτοξεύονται από τον πυρήνα του 3I/ATLAS: ένας κατευθύνεται προς τον Ήλιο, με μήκος 600.000 μίλια, και ο άλλος στην αντίθετη κατεύθυνση, εκτεινόμενος σχεδόν 1,8 εκατομμύρια μίλια αποστάσεις που αντιστοιχούν περίπου στη διάμετρο του Ήλιου!
Η παρατήρηση συνέπεσε με τη στιγμή που το 3I/ATLAS πλησίαζε το τροχιακό επίπεδο της Γης, διευκολύνοντας την ανίχνευσή του. Τα μόρια κινούνταν με ταχύτητα περίπου 61 μιλίων ανά δευτερόλεπτο, ενώ η θερμοκρασία της επιφάνειάς του εκτιμήθηκε στους –43°C.
Οι μετρήσεις που προκάλεσαν ερωτήματα.
Η ανάλυση των δεδομένων έδειξε πως τα μόρια κινούνται με ταχύτητα περίπου 61 μιλίων το δευτερόλεπτο, ενώ η θερμοκρασία της επιφάνειας του αντικειμένου αγγίζει τους –43°C.
Ο καθηγητής Άβι Λεμπ του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, που παρακολουθεί το φαινόμενο από το καλοκαίρι, δήλωσε:
«Το 3I/ATLAS εκπέμπει ραδιοσήματα που κανείς δεν είχε εντοπίσει ποτέ σε διαστρικό σώμα. Είναι μια μοναδική ευκαιρία να μελετήσουμε τη φυσική ή ίσως και κάτι πέρα από αυτήν».
“Παράξενη” επιτάχυνση κοντά στον Ήλιο και “ανώμαλοι” ελιγμοί
Οι επιστήμονες της NASA παρατήρησαν ότι το 3I/ATLAS δεν ακολουθεί μια σταθερή, βαρυτικά καθορισμένη τροχιά.
Κατά τη διέλευσή του κοντά στον Ήλιο, πραγματοποίησε έναν ανεξήγητο ελιγμό, σαν να διαθέτει δική του πρόωση.
Σύμφωνα με την έκθεση του Εργαστηρίου Αεριώθησης της NASA (JPL), η επιτάχυνση που κατέγραψαν «δεν εξηγείται από φυσικές αιτίες», ενώ ο Λεμπ υποστηρίζει πως ίσως πρόκειται για τεχνητό αντικείμενο με δική του πηγή ενέργειας.
Καθώς το 3I/ATLAS πλησίαζε το περιήλιο, δηλαδή το κοντινότερο σημείο στην τροχιά του γύρω από τον Ήλιο, οι επιστήμονες της NASA κατέγραψαν μη βαρυτική επιτάχυνση έναν ελιγμό που δεν μπορεί να εξηγηθεί μόνο από τη βαρύτητα.
Το Jet Propulsion Laboratory (JPL) ανέφερε ακτινική επιτάχυνση 135 χιλιομέτρων την ημέρα στο τετράγωνο, υποδηλώνοντας ότι το αντικείμενο κινείται σαν να “προωθείται” από εσωτερική ή εξωτερική δύναμη.
Ο καθηγητής Λεμπ σχολιάζει ότι αυτό το φαινόμενο θυμίζει “αεριωθούμενη πρόωση”, κάτι που θα μπορούσε να προκαλεί τεράστια απώλεια μάζας ή να υποδηλώνει τεχνητό μηχανισμό ώθησης.
Η απάντηση της NASA – και η “σιωπή”
Ο Άβι Λεμπ επικρίνει τη NASA γιατί δεν έχει δημοσιεύσει ακόμη φωτογραφίες υψηλής ανάλυσης του αντικειμένου, που ελήφθησαν στις 2 Οκτωβρίου από το Mars Reconnaissance Orbiter.
Όπως δηλώνει, «είναι παράλογο μια κρατική υπηρεσία να αποφασίζει τι είναι ή δεν είναι “φύση”».
Όταν η NASA ρωτήθηκε γιατί δεν δημοσίευσε φωτογραφίες υψηλής ανάλυσης από το Mars Reconnaissance Orbiter, απάντησε πως η καθυστέρηση οφείλεται στο government shutdown των ΗΠΑ την προσωρινή παύση λειτουργίας της κυβέρνησης.
Η εξήγηση δεν έπεισε όλους. Στα κοινωνικά δίκτυα και επιστημονικά φόρουμ, πληθαίνουν οι φωνές που ζητούν διαφάνεια και δημοσιοποίηση όλων των δεδομένων για τον 3I/ATLAS.
Η NASA, από την πλευρά της, απάντησε ότι λόγω του κυβερνητικού “shutdown” στις ΗΠΑ, όλες οι μη επείγουσες επικοινωνίες έχουν “παγώσει” και οι εικόνες θα δημοσιευθούν μόλις επαναλειτουργήσει η ομοσπονδιακή κυβέρνηση.
Η επόμενη φάση των παρατηρήσεων
Το αντικείμενο θα φτάσει στο κοντινότερο σημείο από τη Γη στις 19 Δεκεμβρίου, προσφέροντας στους αστρονόμους τη χρυσή ευκαιρία για νέες μετρήσεις μέσω των τηλεσκοπίων Hubble και James Webb.
Τον Μάρτιο του 2026, το διαστημόπλοιο Juno αναμένεται να το “ακούσει” ξανά, αυτή τη φορά με ειδικούς αισθητήρες χαμηλής συχνότητας και θα επιχειρήσει να καταγράψει ραδιοσήματα χαμηλής συχνότητας από το αντικείμενο. καθώς θα περνά κοντά από τον Δία.
“Μας προκαλεί να ξανασκεφτούμε τι ξέρουμε”
«Το 3I/ATLAS μάς προσφέρει μια σπάνια ευκαιρία να μελετήσουμε ένα διαστρικό αντικείμενο σε πραγματικό χρόνο», λέει ο Άβι Λεμπ. Το 3I/ATLAS είναι μόλις το τρίτο διαστρικό αντικείμενο που έχει εντοπιστεί ποτέ και ήδη το πιο αινιγματικό.
Είτε πρόκειται για έναν ακραία ενεργό κομήτη είτε για κάτι που ξεπερνά τα γνωστά φυσικά μοντέλα, η παρατήρησή του ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στην αστρονομία.
Όπως λέει ο καθηγητής Λεμπ:
«Ίσως, τελικά, δεν είμαστε απλώς παρατηρητές του διαστήματος. Ίσως, αυτή τη φορά, το διάστημα να προσπαθεί να μας μιλήσει».
«Αποβάλλει τεράστιες ποσότητες ύλης, κινείται με ασυνήθιστες ταχύτητες και συμπεριφέρεται με τρόπους που αμφισβητούν όσα γνωρίζουμε για τους φυσικούς κομήτες. Μπορεί να είναι φυσικό φαινόμενο ή κάτι που δεν έχουμε ξαναδεί ποτέ».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου