Ένα εξαφανισμένο θαλάσσιο πλάσμα που έμοιαζε με σκουλίκι ή χέλι και είχε περίπου

το μέγεθος ενός ανθρώπινου χεριού, ήταν ένα από τα πρώτα ζώα που ανέπτυξαν έναν πρόδρομο της σπονδυλικής στήλης. Οι επιστήμονες κατάφεραν να εντοπίσουν τη ραχιαία νευρική χορδή του μετά από 123 χρόνια γυρίζοντας τα απολιθώματα… ανάποδα.

Ο παλαιοντολόγος Charles Doolittle Wolcott συνάντησε για πρώτη φορά απολιθώματα του Pikaia gracilens στην περιοχή Burgess Shale της Βρετανικής Κολομβίας στον Καναδά, που χρονολογείται πριν από 508 εκατομμύρια χρόνια, και τα περιέγραψε σε μια πραγματεία του 1911. Το ζώο είχε μήκος περίπου 16 εκατοστά, ένα πεπλατυσμένο, ελικοειδές σώμα και ένα μικροσκοπικό κεφάλι, το οποίο έφερε δύο πλοκάμια και ήταν πλαισιωμένο από εξωτερικά βράγχια. Αυτά θεωρήθηκαν αρχικά ως υποτυπώδη πόδια, οπότε το ζώο τοποθετήθηκε με τα «πόδια» στραμμένα προς τα κάτω.

Το 2012, μετά από δεκαετίες μελέτης των απολιθωμάτων του Pikaia, οι ερευνητές περιέγραψαν με μεγάλη λεπτομέρεια τις απολιθωμένες εσωτερικές δομές του. Αναγνώρισαν ένα μακρύ σκέλος κοντά στην κοιλιά ως αιμοφόρο αγγείο και ονόμασαν μια τρισδιάστατη δομή σε σχήμα λουκάνικου που εκτεινόταν κάτω από την πλάτη του ζώου ως ραχιαίο όργανο, το οποίο πιθανόν να χρησιμοποιούνταν για εσωτερική στήριξη, αν και ένα τέτοιο όργανο δεν είχε ανατομικά καμία σχέση με οτιδήποτε έχει παρατηρηθεί σε απολιθώματα ή σε ζωντανά ζώα.

pikaia2.jpg

Το Pikaia θεωρήθηκε αρχικά σκουλήκι και αργότερα αναβαθμίστηκε σε έναν πρώιμο τύπο χορδωτού. Πλέον θεωρείται μέρος της ιδρυτικής γενεαλογίας όλων των χορδωτών

Giovanni Mussini

Ωστόσο, η πρόσφατη ανάλυση των απολιθωμάτων του Pikaia από μια άλλη ομάδα επιστημόνων, που δημοσιεύθηκε στις 11 Ιουνίου στο περιοδικό Current Biology, ανέτρεψε αυτή την άποψη και όλες τις άλλες προηγούμενες μελέτες για το Pikaia.

Το μελετούσαν από λάθος πλευρά

Σύμφωνα με τους ερευνητές, οι προηγούμενες ανατομικές ερμηνείες τοποθετούσαν το ζώο με τη λάθος πλευρά προς τα πάνω. Το αποκαλούμενο ραχιαίο όργανο βρισκόταν στην πραγματικότητα στην κοιλιά και ήταν το έντερο του Pikaia. Το υποτιθέμενο αιμοφόρο αγγείο ήταν μια ραχιαία νευρική χορδή, χαρακτηριστικό που σχετίζεται με την ομάδα ζώων που είναι γνωστή ως χορδωτά.

Όλα τα χορδωτά, όπως τα σπονδυλωτά, τα κεφαλοχορδωτά και τα χιτωνοφόρα, σε κάποιο σημείο της ζωής τους έχουν στην πλάτη τους μια εύκαμπτη, ραβδοειδή νευρική δομή που ονομάζεται νωτοχορδή. Μια ραχιαία νευρική χορδή είναι επίσης χαρακτηριστικό γνώρισμα των χορδωτών.

pikaia3.jpg

Σχέδιο του κεφαλιού του Pikaia gracilens όπου έχει τονιστεί με μαύρο η ραχιαία νευρική χορδή του

Giovanni Mussini

Το Pikaia θεωρήθηκε αρχικά σκουλήκι και αργότερα αναβαθμίστηκε σε έναν πρώιμο τύπο χορδωτού, με βάση χαρακτηριστικά όπως το σχήμα ορισμένων μυών και η θέση του πρωκτού του. Όμως οι ειδικοί δεν ήταν σίγουροι για το πού ακριβώς ανήκε το Pikaia στο γενεαλογικό δέντρο των χορδωτών.

Με την εύρεση της ραχιαίας νευρικής χορδής, το Pikaia μπορεί πλέον να θεωρηθεί μέρος της ιδρυτικής γενεαλογίας όλων των χορδωτών, παρόλο που δεν έχει άμεσους απογόνους που να ζουν σήμερα, ανέφεραν οι συγγραφείς της μελέτης.

Πολλά σχετικά με την ανατομία του Pikaia παραμένουν ένα μυστήριο, αλλά η εξέταση του από μια νέα οπτική γωνία θα μπορούσε να προσφέρει νέες γνώσεις σχετικά με τα αινιγματικά χαρακτηριστικά του, δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Giovanni Mussini, ερευνητής και υποψήφιος διδάκτορας στο τμήμα Γεωεπιστημών του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ.

Με πληροφορίες από: A weird sea creature was anatomically unlike anything ever seen — flipping it around led to a revelation by Mindy Weisberger, CNN

cnn.gr