Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Hakan Fidan συνομιλεί με τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Antony Blinken κατά τη διάρκεια συνάντησης με τους υπουργούς Εξωτερικών της Αραβικής Ομάδας Επαφής για τη Συρία στην παράκτια πόλη Άκαμπα της νότιας Ερυθράς Θάλασσας της Ιορδανίας, στις 14 Δεκεμβρίου 2024. ANDREW CABALLERO-REYNOLDS/Pool μέσω REUTERS /Φωτογραφία αρχείου
10 Ιανουαρίου 2025
Βασικά συμπεράσματα:
- Για να αντιμετωπίσει το ζήτημα των YPG/SDF, η Ουάσιγκτον πρέπει να εφαρμόσει μια πολύπλευρη στρατηγική που εξισορροπεί τους αντιτρομοκρατικούς στόχους με την ανάγκη διατήρησης ισχυρών διμερών σχέσεων με την Άγκυρα.
- Η κυβέρνηση Μπάιντεν ήταν σαφής στην υποστήριξή της στους SDF, με την κύρια αντίληψη της απειλής στη Συρία να επικεντρώνεται στο ISIS. Ωστόσο, η επιστροφή του Τραμπ εγείρει ερωτήματα σχετικά με το πόσον καιρό η Ουάσιγκτον θα συνεχίσει την υποστήριξή της.
- Εάν ο Ερντογάν καταφέρει να πείσει τον Τραμπ ότι μια κοινή δύναμη που αποτελείται από τον τουρκικό στρατό και τις συριακές ομάδες πιστές στην Άγκυρα μπορεί να αντιμετωπίσει το ISIS και να περιορίσει τον κίνδυνο αναζωπύρωσης των τζιχαντιστών, είναι πιθανό οι SDF να χάσουν την υποστήριξη των ΗΠΑ.
- Η νέα συριακή κυβέρνηση θα βρεθεί διχασμένη ανάμεσα στις αντικρουόμενες προτεραιότητες της Ουάσιγκτον και της Άγκυρας. Ενώ η Ουάσιγκτον θα έχει μόχλευση σε κρίσιμα ζητήματα, όπως η άρση των κυρώσεων, το νέο καθεστώς στη Δαμασκό μπορεί να κλίνει περισσότερο προς τις προτεραιότητες της Τουρκίας.
Τώρα που το καθεστώς Άσαντ έχει φύγει και η υπό την ηγεσία των ισλαμιστών κυβέρνηση της Hay’at Tahrir al-Sham (HTS) είναι επικεφαλής της Δαμασκού, η μοίρα του ISIS και των Κούρδων της Συρίας θα επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τη φύση του νέου συριακού καθεστώτος καθώς και τις μελλοντικές τουρκοαμερικανικές σχέσεις. Ο Συριακός Εθνικός Στρατός (SNA), μια ανταρτική ομάδα που υποστηρίζεται από την Τουρκία, αντιμετωπίζει επί του παρόντος τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF) υπό την ηγεσία των Κούρδων, μια πολιτοφυλακή που υποστηρίζεται από τις ΗΠΑ που έπαιξε κρίσιμο ρόλο στην ήττα και τον περιορισμό του ISIS. Η Άγκυρα βλέπει τους SDF ως επέκταση του εκτός νόμου Κουρδικού Εργατικού Κόμματος (PKK) της Τουρκίας. Ενώ οι ΗΠΑ χαρακτηρίζουν επίσης το PKK ως τρομοκρατική οργάνωση, θεωρούν τις SDF ως ξεχωριστή οντότητα, δικαιολογώντας έτσι τη συνεχή υποστήριξή τους προς τις SDF.
Σε μεγάλο μέρος του συριακού εμφυλίου πολέμου, ο οποίος ξεκίνησε το 2011, οι Κούρδοι πολιτοφύλακες έδωσαν προτεραιότητα στον έλεγχο του εδάφους τους αντί να πολεμούν τον Άσαντ. Οι ΗΠΑ τους αναγνώρισαν ως στρατηγικούς συμμάχους στη μάχη κατά του ISIS, το οποίο κατέλαβε μεγάλες εκτάσεις εδάφους στη Συρία και το Ιράκ το 2014. Η Ουάσιγκτον εξόπλισε και εκπαίδευσε τις Μονάδες Άμυνας του Λαού (YPG). Αφού εκμεταλλεύτηκαν το χάος του εμφυλίου πολέμου της Συρίας και τη μάχη κατά του ISIS, οι SDF ανέλαβαν τον έλεγχο του 25% έως 30% της βορειοανατολικής Συρίας, συμπεριλαμβανομένων βασικών κοιτασμάτων πετρελαίου και γεωργικών περιοχών, παρέχοντάς τους ουσιαστική μόχλευση στο γεωπολιτικό τοπίο της χώρας.
Οι Κούρδοι της Συρίας, οι οποίοι με 2,5 εκατομμύρια ανθρώπους αποτελούν περίπου το 10 τοις εκατό του πληθυσμού της χώρας, δημιούργησαν το δικό τους έδαφος κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου και φοβούνται ότι μπορεί να καταλήξουν σε χειρότερη κατάσταση υπό την κυβέρνηση μετά τον Άσαντ υπό την ηγεσία του HTS.
Ενόψει των νέων εξελίξεων, φοβούνται ότι οι ΗΠΑ θα πάψουν να τους υποστηρίζουν. Αυτές οι ανησυχίες ενισχύονται από ιστορικά προηγούμενα όπου οι μεγάλες δυνάμεις υποστήριξαν τους Κούρδους για γεωστρατηγικούς σκοπούς μόνο για να τους εγκαταλείψουν μόλις εκπληρωθούν οι στόχοι τους.
Πλοήγηση των ΗΠΑ μεταξύ Κούρδων της Συρίας και Άγκυρας
Η πλοήγηση στο θέμα YPG-PKK απαιτεί από την Ουάσιγκτον να εφαρμόσει μια πολύπλευρη στρατηγική που εξισορροπεί τους αντιτρομοκρατικούς στόχους με την επιτακτική ανάγκη διατήρησης ισχυρών διμερών σχέσεων με την Τουρκία. Αυτό περιλαμβάνει συνεχή διπλωματική δέσμευση, στρατηγική στρατιωτική συνεργασία και λεπτή κατανόηση του περιφερειακού γεωπολιτικού τοπίου.
Η πρόσφατη γεωπολιτική αλλαγή στη Συρία προσθέτει νέα επίπεδα πολυπλοκότητας για την Ουάσιγκτον όσον αφορά το εάν το YPG/SDF θα είναι σε θέση να διατηρήσει τα όπλα και το αυτόνομο καθεστώς του σε ένα ομοσπονδιακό-αποκεντρωμένο συνταγματικό πλαίσιο.
Ο Μαζλούμ Άμπντι, επικεφαλής των SDF, λέει ότι είναι έτοιμος να διαλύσει την ομάδα του, να αλλάξει το σήμα της δύναμης των 100.000 ατόμων και να ενταχθεί σε έναν νέο συριακό στρατό υπό την ηγεσία των αρχών μετά τον Άσαντ στη Δαμασκό. Αλλά πρώτα θέλει να διαπραγματευτεί τα δικαιώματα των Κούρδων που αποτελούν περίπου το 10 τοις εκατό του πληθυσμού της Συρίας. «Θέλουμε η Συρία να είναι αποκεντρωμένη, με βάση τις δημοκρατικές πλουραλιστικές αρχές, με τα τοπικά συμβούλια να μοιράζονται ορισμένες από αυτές τις εξουσίες σε συμφωνία με την κεντρική αρχή».
Η πτώση του καθεστώτος Άσαντ πρόσθεσε ένα νέο επίπεδο πολυπλοκότητας για την Ουάσιγκτον σχετικά με το καθεστώς των Σύριων Κούρδων συμμάχων της (AFP).
Ενώ οι ΗΠΑ συνεχίζουν να συνεργάζονται με τις κουρδικές δυνάμεις στη Συρία και αναγνωρίζουν τη συμβολή τους στην περιφερειακή ασφάλεια, δεν υποστηρίζουν επίσημα την κουρδική αυτονομία στο αναδυόμενο συριακό πολιτικό τοπίο. Η προσέγγιση των ΗΠΑ φαίνεται να επικεντρώνεται στη διατήρηση της ασφάλειας και της σταθερότητας, στην αντιμετώπιση της αναζωπύρωσης του ISIS και στη διαχείριση πολύπλοκων περιφερειακών σχέσεων αντί να υποστηρίζει συγκεκριμένες πολιτικές ρυθμίσεις στη Συρία. Η κυβέρνηση Μπάιντεν ξεκίνησε γρήγορα διάλογο με το HTS και θέλει να διατηρήσει τη μόχλευση του νέου καθεστώτος στη Δαμασκό. Αντιπροσωπεία των ΗΠΑ, με επικεφαλής τη Βοηθό Υπουργό Εξωτερικών για τη Μέση Ανατολή, Barbara Leaf, συναντήθηκε με τον Ahmad al-Sharaa, τον αρχηγό του HTS.
Η νέα κυβέρνηση στη Δαμασκό γνωρίζει πλήρως ότι η διεθνής της νομιμοποίηση θα ενισχυθεί με τον τερματισμό από την Ουάσιγκτον του χαρακτηρισμού της HTS ως Ξένης Τρομοκρατικής Οργάνωσης και την άρση των κυρώσεων που επιβλήθηκαν στη Συρία προκειμένου να ξεκινήσει η διαδικασία ανοικοδόμησης.
Παρόλο που οι ΗΠΑ άρουν την επιβράβευση μιας αποκήρυξης που προσφέρθηκε για τη σύλληψη του ηγέτη του HTS αλ-Σαράα και το Υπουργείο Οικονομικών εξέδωσε ανακοίνωση περιορισμού κυρώσεων για να επιτρέψει βασικές ανθρώπινες ανάγκες στη Συρία για ένα εξάμηνο, η τάση στην Ουάσιγκτον είναι να περιμένουμε και να δούμε ενέργειες στο έδαφος. Πολλά θα εξαρτηθούν από το αν και πόσο κοινό έδαφος μπορεί να βρεθεί με το καθεστώς μετά τον Άσαντ.
Εάν το καθεστώς διαιωνίσει έναν εμφύλιο πόλεμο, ιδρύσει ένα ισλαμιστικό κράτος με βάση τη Σαρία ή αποτύχει να προστατεύσει τα δικαιώματα των γυναικών και των εθνικών μειονοτήτων, η Ουάσιγκτον είναι απίθανο να αφαιρέσει τον χαρακτηρισμό ως τρομοκρατικού του HTS. Σε ένα τέτοιο σενάριο, το HTS θα αγωνιζόταν επίσης να εξασφαλίσει βοήθεια και επενδύσεις που είναι απαραίτητες για την ανοικοδόμηση της χώρας και τη διευκόλυνση της επιστροφής εκατομμυρίων Σύριων προσφύγων από τη Μέση Ανατολή και την Ευρώπη. Επιπλέον, η σκέψη της Ουάσιγκτον για άρση του χαρακτηρισμού της τρομοκρατίας και των κυρώσεων εξαρτάται από στρατηγικά ζητήματα, όπως η διασφάλιση ότι το Ιράν δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει τη Συρία ως χερσαία γέφυρα για την υποστήριξη της Χεζμπολάχ στον Λίβανο.
Όσον αφορά την Τουρκία, οι προτεραιότητές της στη Συρία είναι δύο:
Πρώτον, η Άγκυρα επιδιώκει την αναγνώριση του YPG ως παράνομης οντότητας από το HTS και τη διάλυσή του ως ενόπλου κινήματος. Η Τουρκία φοβάται ότι η αυτοδιοίκηση των Κούρδων στη Συρία θα μπορούσε να πυροδοτήσει τις αποσχιστικές φιλοδοξίες στον δικό της, πολύ μεγαλύτερο κουρδικό πληθυσμό. Ως εκ τούτου, η Τουρκία είναι αποφασισμένη να αποτρέψει ένα παρακλάδι του PKK -μια ομάδα την οποία πολέμησε για 40 χρόνια- να γίνει κυρίαρχη αρχή πέρα από τα σύνορά της. Αν και οι SDF δεν αποτελούν άμεση στρατιωτική απειλή για την Τουρκία, η επιτυχία τους θα αντιπροσώπευε πολιτική ήττα για την Άγκυρα.
Η Τουρκία φαίνεται να είναι ανοιχτή σε μια μελλοντική φόρμουλα που θα ενσωματώνει τις κουρδικές δυνάμεις σε έναν συριακό στρατό στο πλαίσιο ενός ενιαίου κρατικού πλαισίου, διατηρώντας την εδαφική ακεραιότητα και την εθνική ενότητα της Συρίας.
Δεύτερον, η Άγκυρα ανυπομονεί να δει την επιστροφή περισσότερων από τεσσάρων εκατομμυρίων Σύριων πολιτών που έλαβαν καθεστώς πρόσφυγα στην Τουρκία από το 2012. Η Άγκυρα φαίνεται επίσης να εκμεταλλεύεται την προθυμία του φυλακισμένου ηγέτη του PKK Abdullah Ocalan, ο οποίος εκτίει ισόβια κάθειρξη, να υποστηρίξει τον αφοπλισμό του PKK και της συριακής του πτέρυγας, του YPG, σε αντάλλαγμα για μια πιθανή αμνηστία.
Για τον Ερντογάν, το ιδανικό αποτέλεσμα θα συνεπαγόταν σημαντική πρόοδο στον επαναπατρισμό Σύριων προσφύγων και την κατάθεση των όπλων των YPG-PKK.
Ωστόσο, δεν είναι σίγουρο αν ο Mazloum Abdi, ο ηγέτης του YPG, θα άκουγε το αίτημα του Οτσαλάν για αφοπλισμό, καθώς η συριακή οργάνωσή του διατηρεί επιχειρησιακή αυτονομία από το PKK και θεωρεί τον φυλακισμένο ηγέτη του PKK κυρίως ως τιμητικό πρόσωπο. Ο Abdi έχει καθιερωθεί ως ένας χαρισματικός στρατιωτικός ηγέτης που έχει επιδείξει εντυπωσιακές ικανότητες στον πόλεμο κατά του ISIS και έτσι κατάφερε να διατηρήσει την υποστήριξη της CENTCOM.
Η αντίληψη για την απειλή της Ουάσιγκτον: ISIS
Η κυβέρνηση Μπάιντεν ήταν ξεκάθαρη για την υποστήριξή της στους SDF και την ιεράρχηση της απειλής του ISIS. «Η μόνη μεγαλύτερη ανησυχία που έχω είναι η αναζωπύρωση του ISIS», δήλωσε ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ Τζέικ Σάλιβαν στο CNN στις 22 Δεκεμβρίου.
Ωστόσο, η επιστροφή του εκλεγμένου προέδρου Τραμπ εγείρει τώρα ερωτήματα σχετικά με το μέλλον της υποστήριξης της Ουάσιγκτον.
Κατά την πρώτη του θητεία, ο Τραμπ διέταξε τις αμερικανικές δυνάμεις να αποχωρήσουν από τη βόρεια Συρία, αφήνοντας τους SDF ευάλωτους σε τουρκική εισβολή. Η Τουρκία, η οποία διατηρεί χιλιάδες στρατεύματα στη βόρεια Συρία, έχει εξαπολύσει αρκετές επιθέσεις εναντίον Κούρδων μαχητών την τελευταία δεκαετία. Ανώτεροι αξιωματούχοι των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένου του τότε υπουργού Άμυνας Τζιμ Μάτις, παραιτήθηκαν σε ένδειξη διαμαρτυρίας για αυτή την απόφαση.
Στις 19 Δεκεμβρίου, το Πεντάγωνο αποκάλυψε ότι περίπου 2.000 στρατιώτες σταθμεύουν στην ανατολική Συρία – υπερδιπλάσιοι από τους 900 στρατιώτες που είχαν αναφερθεί προηγουμένως. Η επερχόμενη κυβέρνηση Τραμπ θα αντιμετωπίσει ένα πρώιμο τεστ εξωτερικής πολιτικής σχετικά με τη συνέχιση αυτής της παρουσίας στρατευμάτων τόσο στη Συρία όσο και στο Ιράκ. Μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2025, οι ΗΠΑ πρόκειται να μειώσουν την αποστολή του συνασπισμού τους στο Ιράκ, αν και ορισμένα στρατεύματα θα παραμείνουν για συνεχή συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας. Στη Συρία, οι αμερικανικές δυνάμεις συνεχίζουν την αποστολή τους χωρίς συγκεκριμένη ημερομηνία λήξης. Καθώς το καθεστώς Άσαντ έπεφτε τον Δεκέμβριο, ο Τραμπ έδειξε ξανά την αποστροφή του για τη συνεχιζόμενη παρουσία της Ουάσιγκτον στη Συρία. «ΟΙ ΗΝΩΜΕΝΕΣ ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΚΑΜΙΑ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΑΥΤΟ…. ΜΗΝ εμπλακείτε!» δημοσίευσε σε μια έκρηξη με κεφαλαία γράμματα στο X.
Είναι λογικό να υποθέσουμε ότι ο εκλεγμένος Πρόεδρος Τραμπ θα ενημερωθεί από τους διοικητές της CENTCOM σχετικά με τη στρατηγική ανάγκη διατήρησης κάποιας παρουσίας στρατευμάτων τόσο στο Ιράκ όσο και στη Συρία, ώστε να διασφαλιστεί ότι το ISIS, το οποίο εξακολουθεί να αποτελεί απειλή χαμηλού επιπέδου, δεν θα μετατραπεί σε μεγάλη απειλή για άλλη μια φορά. Λόγω των τρομοκρατικών επιθέσεων υψηλού προφίλ, όπως η πρόσφατη στη Νέα Ορλεάνη και προηγούμενες το 2024 στο Ιράν, καθώς και των ευρέως δημοσιευμένων συνωμοσιών που ακυρώθηκαν, μεγάλο μέρος της παγκόσμιας προσοχής των μέσων ενημέρωσης έχει επικεντρωθεί και πάλι στο ISIS. «Η τρομοκρατική επίθεση στη Νέα Ορλεάνη απλώς επιβεβαιώνει αυτό που πολλοί στην αντιτρομοκρατική κοινότητα έχουν πει τον περασμένο χρόνο, ότι το ISIS παραμένει μια πεισματική και επίμονη απειλή και μια απειλή που απλά δεν πρόκειται να εξαφανιστεί», δήλωσε ο Colin Clarke απο την Soufan Group, μια συμβουλευτική εταιρεία που εστιάζει σε παγκόσμια θέματα ασφάλειας.
Η κουρδική ηγεσία ανησυχεί ότι μπορεί να μην είναι σε θέση να βασιστεί στην υποστήριξη της Ουάσιγκτον στο άμεσο μέλλον (AFP).
Το Πεντάγωνο ανησυχεί βαθιά ότι το ISIS στη Συρία ανασυγκροτείται αργά και υπομονετικά. Τα τελευταία πέντε χρόνια, καθώς η ισχύς της ομάδας υποχωρούσε στη Συρία, διατήρησε μια σταθερή παρουσία στην κεντρική έρημο Badia, δείχνοντας κατά καιρούς σημάδια αναζωπύρωσης. Τον Ιανουάριο του 2022, μαχητές του ISIS εισέβαλαν σε μια φυλακή στην αλ-Χασάκα, πυροδοτώντας μια μάχη 10 ημερών στην οποία σκοτώθηκαν εκατοντάδες μαχητές του ISIS, αλλά και εκατοντάδες απελευθερώθηκαν από την αιχμαλωσία.
Η ομάδα εξακολουθεί να υπερηφανεύεται για αρκετές χιλιάδες μαχητές και πιθανότατα θα χρησιμοποιήσει το τρέχον χάος για να στρατολογήσει νέα μέλη, συμπεριλαμβανομένων δυνητικά σκληροπυρηνικών μαχητών που ήταν μέρος της ευρύτερης επίθεσης του HTS αλλά που διαφωνούν με την έμφαση του ηγέτη al-Sharaa στο μέτρο, την ένταξη και τον πραγματισμό. Από την πτώση του καθεστώτος Άσαντ, ο αμερικανικός στρατός έχει πραγματοποιήσει αρκετές βομβαρδιστικές επιδρομές εναντίον θέσεων του ISIS στη Συρία. Στο πρώτο κύμα στις αρχές Δεκεμβρίου, τα βομβαρδιστικά B-52, τα μαχητικά F-15 και τα A-10 Warthog επιτέθηκαν σε 75 στόχους του ISIS, συμπεριλαμβανομένων ηγετών, χειριστών και στρατοπέδων εκπαίδευσης. Μια εβδομάδα αργότερα οι αεροπορικές επιδρομές των ΗΠΑ σκότωσαν άλλους δώδεκα μαχητές του ISIS, στοχεύοντας περισσότερους μαχητές και στρατόπεδα εκπαίδευσης. Και πιο πρόσφατα, χωριστές πυραυλικές επιθέσεις των ΗΠΑ και της Γαλλίας στόχευσαν θέσεις του ISIS στη Συρία. Στις 26 Δεκεμβρίου, η Κεντρική Διοίκηση των ΗΠΑ ανακοίνωσε την εξάλειψη του ηγέτη του ISIS Abu Yusuf στην επαρχία Deir ez-Zor στον τελευταίο γύρο χτυπημάτων ακριβείας κατά της ηγεσίας του Ισλαμικού Κράτους.
Η πιο κραυγαλέα ευπάθεια σήμερα βρίσκεται στα στρατόπεδα φυλακών και στα κέντρα κράτησης όπου κρατούνται εκατοντάδες μαχητές του ISIS. Περίπου 9.000 μαχητές του ISIS παραμένουν σε αυτούς τους καταυλισμούς και περισσότερα από 40.000 μέλη των οικογενειών τους, συμπεριλαμβανομένων γυναικών και παιδιών, κρατούνται σε άθλιες συνθήκες. Τα στρατόπεδα φυλάσσονται από τις SDF.
Θα πείσει ο Ερντογάν τον Τραμπ να φύγει από τη Συρία;
Παρά την παρουσία του ISIS στη Συρία, η Άγκυρα θεωρεί την αμερικανική υποστήριξη στους SDF ως περιττή και θεωρεί την Ουάσιγκτον υπεύθυνη για την υποστήριξη μιας κουρδικής τρομοκρατικής ομάδας, παραβιάζοντας τη δέσμευσή της να σταματήσει τη συνεργασία με αυτήν την κουρδική πολιτοφυλακή. Οι ΗΠΑ πράγματι προσπάθησαν συχνά να κατευνάσουν την τουρκική οργή παρουσιάζοντας τη στρατιωτική υποστήριξη προς την κουρδική ομάδα ως «προσωρινή, τακτική και συναλλακτική».
Δεδομένης της προτίμησης του εκλεγμένου προέδρου Τραμπ για τον τερματισμό αυτής της εμπλοκής στη Συρία, είναι πιθανό η κυβέρνηση Τραμπ να αφήσει το μεγαλύτερο μέρος του αγώνα κατά του ISIS στη Συρία στον τουρκικό στρατό.
Δεν είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να πείθει τον Τραμπ ότι σε αντάλλαγμα για την απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων από τη Συρία, ο τουρκικός στρατός θα κρατήσει μακριά το ISIS.
Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν ήταν ο πρώτος ανώτερος ξένος αξιωματούχος που ταξίδεψε στη Συρία για να συναντηθεί με τον αλ-Σαράα, επιβεβαιώνοντας αυτό που πολλοί γνώριζαν ήδη: η Άγκυρα ασκεί τη μεγαλύτερη επιρροή στο HTS και θα είναι ο σημαντικότερος παίκτης δύναμης στη συριακή πολιτική, διαμορφώνοντας αυτό που έρχεται.
Ο Φιντάν είπε πρόσφατα, «Όταν το βλέπεις αυτό από την οπτική των συμφερόντων των ΗΠΑ, όταν κάνεις τα μαθηματικά, είναι πιο σημαντική η Τουρκία ή μια τρομοκρατική ομάδα όπως το PKK; Ο κ. Τραμπ βλέπει τα μαθηματικά αμέσως».
Η ηγεσία των SDF ανησυχεί βαθιά για το ενδεχόμενο να χάσει την υποστήριξη της Ουάσιγκτον, μια προοπτική που θεωρούν υπαρξιακή. Εάν ο Ερντογάν καταφέρει να πείσει τον Τραμπ ότι ένας συνδυασμός τουρκικών στρατευμάτων στη Συρία, τουρκικών πληρεξουσίων, όπως ο Συριακός Εθνικός Στρατός και το ίδιο το HTS, μπορούν να πάρουν τη μάχη κατά του ISIS και να περιορίσουν την αναζωπύρωση των Τζιχαντιστών, οι SDF θα έχουν χάσει την αμερικανική υποστήριξή τους.
Η νέα συριακή κυβέρνηση θα βρεθεί ανάμεσα στις αντικρουόμενες προτεραιότητες της Ουάσιγκτον και της Άγκυρας (AFP).
Συμπεράσματα
Παρά τη δυναμική αυτή που ευνοεί την Άγκυρα, είναι πρόωρο να συμπεράνουμε ότι το HTS θα ελέγχεται από την Τουρκία ή ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα αποσύρουν γρήγορα τα στρατεύματά τους από τη Συρία. Όπως συμβαίνει συχνά με το αμερικανικό πολιτικό σύστημα, η Δαμασκός πιθανότατα θα λάβει ανάμεικτα μηνύματα από την Ουάσιγκτον, αντανακλώντας τις εσωτερικές συζητήσεις και μια δυνητικά χαοτική διαδικασία χάραξης πολιτικής. Το Πεντάγωνο πιθανότατα θα πείσει τον Λευκό Οίκο ότι μια γρήγορη αποχώρηση των ΗΠΑ θα είναι η λάθος απόφαση και θα προσφέρει μια διετή διαδικασία σταδιακής και υπό όρους αποχώρησης από τη Συρία. Η επιτυχία του νέου συριακού καθεστώτος στην καταπολέμηση του ISIS, το καθεστώς των Κούρδων και άλλων μειονοτήτων και ορισμένα βασικά δικαιώματα των φύλων που βασίζονται στη χρηστή διακυβέρνηση είναι πιθανό να είναι τα κύρια αμερικανικά μέτρα για την πλήρη αποχώρηση.
Το HTS θα βρεθεί επομένως διχασμένο μεταξύ των διαφορετικών προτεραιοτήτων της Ουάσιγκτον και της Άγκυρας. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ υπό την ηγεσία του Μάρκο Ρούμπιο και το Πεντάγωνο υπό την πίεση της CENTCOM πιθανότατα θα επιμείνουν σε κάποια επιχειρησιακή αυτονομία των δυνάμεων των YPG/SDF στον αγώνα τους κατά του ISIS με την αμερικανική στρατιωτική υποστήριξη για το μεγαλύτερο μέρος του 2025 ως υπό όρους σημείο αναφοράς για μερική αποχώρηση . Εάν οι νέες συριακές στρατιωτικές μονάδες αποδειχθούν ικανές να πολεμήσουν αποτελεσματικά το ISIS μόνες τους, οι ΗΠΑ μπορούν να ολοκληρώσουν την απόσυρσή τους στα τέλη του 2026.
Εάν αυτή η σταδιακή και υπό όρους αμερικανική έξοδος γίνει η πολιτική της κυβέρνησης Τραμπ, είναι πιθανό να γίνουμε μάρτυρες μιας σύγκρουσης τουρκικών και αμερικανικών προτεραιοτήτων στη Συρία. Ο λόγος είναι απλός: η Άγκυρα θα πιέσει τον αλ-Σαάρα να διαλύσει την κουρδική πολιτοφυλακή, να τερματίσει το κουρδικό σχέδιο αυτονομίας και να επιβάλει κεντρική εξουσία στα πλούσια σε πετρέλαιο, φυσικό αέριο και γεωργικούς πόρους εδάφη της βορειοανατολικής Συρίας.
Το HTS, δεδομένων των ισχυρών σχέσεών του με την Άγκυρα και της φυσικής του τάσης να επιβάλλει τον πλήρη έλεγχο όλων των πολιτοφυλακών στη Συρία, μπορεί να κλίνει προς την ευθυγράμμιση με τις προτεραιότητες της Τουρκίας. Ωστόσο, η Ουάσιγκτον διατηρεί σημαντική μόχλευση μέσω κρίσιμων ζητημάτων όπως η άρση των κυρώσεων και η διαγραφή του HTS ως τρομοκρατικής οργάνωσης. Όπως υποστηρίχθηκε προηγουμένως, αυτές οι ενέργειες είναι ζωτικής σημασίας για τη Συρία να έχει πρόσβαση σε ξένη βοήθεια από διεθνείς οργανισμούς όπως η Παγκόσμια Τράπεζα, η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών (UNDP). Το πιο σημαντικό είναι ότι θα είναι αδύνατο για το νέο καθεστώς να λάβει ξένες επενδύσεις όσο ισχύουν κυρώσεις. Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι επίσης ο μεγαλύτερος χορηγός ανθρωπιστικής βοήθειας για την κρίση στη Συρία, διαθέτοντας περισσότερα από 17,8 δισεκατομμύρια δολάρια από το 2012 για ανθρωπιστικές προσπάθειες στη Συρία και σε γειτονικά κράτη που φιλοξενούν Σύρους πρόσφυγες.
Ο Τραμπ από την πλευρά του θα βρίσκεται υπό την πίεση του αμερικανικού Κογκρέσου όπου οι Κούρδοι έχουν ισχυρούς συμμάχους.
Ο γερουσιαστής Lindsey Graham, Ρεπουμπλικανός από τη Νότια Καρολίνα, εξέδωσε πρόσφατα μια αυστηρή προειδοποίηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, απειλώντας να πιέσει για οικονομικές κυρώσεις κατά της Τουρκίας εάν επιτεθεί στις κουρδικές δυνάμεις. Προειδοποίησε ότι τέτοιες ενέργειες θα μπορούσαν να «θέσουν σε κίνηση ένα jailbreak του ISIS». Και πρόσθεσε: «Εάν η Τουρκία αναλάβει στρατιωτική δράση κατά των κουρδικών δυνάμεων στη Συρία, θα θέσει σε δραματικό κίνδυνο τα συμφέροντα της Αμερικής».
Ομοίως, ο Δημοκρατικός γερουσιαστής Chris Van Hollen τόνισε τη σημασία της διατήρησης της υποστήριξης των ΗΠΑ προς τους Κούρδους της Συρίας. «Θα πρέπει να επικεντρωθούμε καθαρά στα συμφέροντά μας για την εθνική μας ασφάλεια και στην κορυφή αυτής της λίστας είναι η αποτροπή της αναζωπύρωσης του ISIS. Θα είναι ιδιαίτερα σημαντικό να συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε τους εταίρους μας, τους Κούρδους της Συρίας, και να καταστήσουμε σαφές ότι δεν θα τους εγκαταλείψουμε».
Προσθέτοντας σε αυτή τη δυναμική, ο Mazloum Abdi, ο ηγέτης του YPG, φέρεται να έχει προσκληθεί να παραστεί στην ορκωμοσία του Τραμπ στις 20 Ιανουαρίου.
Το ισραηλινό λόμπι με επιρροή στο Κογκρέσο είναι επίσης σθεναρά φιλοκουρδικό. Ομοίως, η υποστήριξη προς τους Κούρδους στο Ισραήλ διασχίζει ένα κατά τα άλλα πολωμένο πολιτικό φάσμα με δικομματικό τρόπο.
Ακόμη και η ισραηλινή αριστερά που ασκεί κριτική στον Νετανιάχου πιστεύει ότι οι ΗΠΑ πρέπει να υποστηρίξουν τους Κούρδους και ότι το Ισραήλ πρέπει επίσης να βοηθήσει τους Κούρδους της Συρίας.
Όπως υποστηρίζει η Haaretz: «Οι φίλοι του Ισραήλ στο Κογκρέσο των ΗΠΑ μπορούν να πειστούν να πιέσουν για κατάπαυση του πυρός ή να πείσουν τους Αμερικανούς να παραμείνουν στη βόρεια Συρία και να μην εγκαταλείψουν τους Κούρδους όταν ο Ντόναλντ Τραμπ γίνει πρόεδρος. Και πολλά περισσότερα μπορούν να γίνουν στις μυστικές υπηρεσίες, τον κυβερνοπόλεμο και τα όπλα».
*Ο Ömer Taşpınar είναι Μη κάτοικος Ερευνητής στο Κέντρο Πολιτικής της Emirates (EPC). Είναι Καθηγητής Σπουδών Ασφάλειας στο Εθνικό Κολλέγιο Πολέμου (National Defense University, πανεπιστημιούπολη DC), Senior Fellow στο Brookings Institution.
Αποποίηση ευθύνης: Οι απόψεις και οι απόψεις που εκφράζονται στο περιεχόμενο είναι αποκλειστικά των συγγραφέων και δεν αντικατοπτρίζουν απαραίτητα τη θέση του Κέντρου Πολιτικής της Emirates.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου