Παρασκευή 5 Μαΐου 2017

Πρώτη εκτίμηση της συμφωνίας Ρωσίας, Τουρκίας και Ιράν.

Ενδιαφέρουσα δίχως άλλο η καταρχήν συμφωνία που επιτεύχθηκε στην Άστανα του Καζακστάν για την ειρήνευση στη Συρία με τις ζώνες κατάπαυσης του πυρός, εντός των οποίων και τουρκικού ενδιαφέροντος, όπως αυτή στην Ιντλίμπ. Το μεγάλο ερώτημα είναι εάν η συμφωνία αυτή μπορεί να οδηγήσει σε καθολική ειρήνευση στη Συρία και να αποτελέσει την απαρχή της διευθέτησης του συριακού εμφυλίου.
Των Γιώργου Αναγνωστόπουλου & Μιχαήλ Βασιλείου
Η πρώτη απάντηση που μπορεί να δοθεί, είναι πως παρά το ότι αποτελεί μια ενδιαφέρουσα εκκίνηση της διαδικασίας που μένει να αποδειχθεί αν θα γίνει σεβαστή και από ποιους, καθώς απόπειρες ειρήνευσης υπήρξαν και στο παρελθόν, εν αναμονή ασφαλώς και της αμερικανικής τοποθέτησης η οποία ως συνήθως μάλλον δεν θα είναι απορριπτική, η ειρήνη στη Συρία απέχει ακόμα πολύ για μια σειρά από λόγους.

Τα αντικρουόμενα συμφέροντα των τριών πρωταγωνιστών της συμφωνίας, Ρώσων, Τούρκων και Ιρανών, ακόμα και αυτών ανάμεσα στη Μοσχα και την Τεχεράνη που τυπικά βρίσκονται στο ίδιο «μπλοκ» στηρίζοντας τον πρόεδρο της Συρίας, Μπασάρ Αλ Άσαντ, παραμένουν εξαιρετικά ισχυρά και δεν έχουν αλλάξει.
Κατά συνέπεια, η υπογραφή μιας τέτοιας συμφωνίας δεν είναι η επιδίωξη επίλυσης του προβλήματος αλλά το να κερδηθεί χρόνος έως ότου επανέλθουν ο καθένας από καλύτερη θέση στην εκπλήρωση των στρατηγικών του επιδιώξεων. Για την Τουρκία οι στόχοι έχουν καταστεί λίγο πολύ ξεκάθαροι, τουλάχιστον οι άμεσοι, αυτά που θέλουν να αποφύγουν, όχι αυτά που τους οδήγησαν να ανάψουν εξ αρχής την «πυρκαγιά».
Είναι π.χ. για τους Ρώσους πρωταρχικός στόχος να κατοχυρώσουν μια παρουσία στην περιοχή και να εξομαλύνουν στις σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες; Πιθανότατα. Αν ναι, τότε μετά βεβαιότητας δεν είναι ταυτόσημοι οι στόχοι με τους σε τακτικό επίπεδο συμμάχους Ιρανούς.

Τουλάχιστον για τους Ρώσους, η διάσωση του Άσαντ είναι προσωρινή, γιατί στο τέλος πιθανότατα θα «πωληθεί» έναντι ανταλλάγματος. Ωστόσο, ο πιο κερδισμένος σε στρατηγικό επίπεδο και πάντα ρος το παρόν, είναι η Ρωσία, η οποία καλλιεργώντας συστηματικά τις σχέσεις της με ισχυρά μέρη του σουνιτικού κόσμου (π.χ. ΗΑΕ) αποτινάσσει σταδιακά από πάνω της την «κατηγορία» της συμμαχίας με τους Ιρανούς.
Η Τουρκία θα είναι η μεγάλη ηττημένη εάν αναλογιστεί κανείς τους αρχικούς μαξιμαλιστικούς της στόχους και θα προσπαθεί να ωραιοποιήσει και να διαχειριστεί την αποτυχία της, αν και αργά ή γρήγορα θα τεθεί το ζήτημα του αν το περιβάλλον προς της έναρξης του εμφυλίου ήταν καλύτερο από αυτό που θα της προκύψει. Σε κάθε περίπτωση όλες οι συμφωνίες έχουν περιθώρια παρέμβασης και χειραγώγησης των εξελίξεων, κάτι που κάνουν οι πάντες, οπότε και οι Τούρκοι δεν θα μείνουν απ’ έξω.
Το Ιράν τελικά θα ηττηθεί, διότι κατά βάθος ουδείς εκ των πρωταγωνιστών επιθυμεί τη δημιουργία δυνατότητας προβολής ισχύος στην Ανατολική Μεσόγειο, ενώ μόνο η Χεζμπολάχ και ο Άσαντ δεν επαρκούν για να κερδηθεί η έστω να σταθεροποιηθεί το «παίγνιο» σε βάθος χρόνου. Δεν έχει ούτε τα μέσα, ούτε τους πόρους για αυτό.
Γνωρίζοντάς το αυτό, θα έχει ενδιαφέρον να παρατηρήσει κανείς το αν όσα συμφωνήθηκαν θα παίξουν κάποιον ρόλο στις επικείμενες προεδρικές εκλογές, εάν δηλαδή οι σκληροπυρηνικοί θα κατηγορήσουν τη σημερινή ηγεσία για «μειοδοσία», κι αν η Τεχεράνη θα οδηγηθεί για εσωτερικούς λόγους σε κάποια προσωρινή υπαναχώρηση, διότι αν υπάρχει κάποιο δεδομένο στο έδαφος, είναι η απόλυτη ανάγκη της Τεχεράνης να μη χάσει τη στήριξη της Μόσχας.
ΗΠΑ και Ισραήλ, χωρίς τυμπανοκρουσίες, δείχνουν να βγαίνουν και αυτοί κερδισμένοι, υπό την έννοια ότι κατάφεραν να ευθυγραμμίσουν τη σουνιτική πλειοψηφία της Μέσης Ανατολής να ασχολείται με κάτι άλλο από την καταστροφή του εβραϊκού κράτους, οπότε μένει να διευκρινιστεί η ευελιξία που θα επιδειχθεί στην εξέλιξη των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων για το συριακό, ποιες θα είναι οι κόκκινες γραμμές και πως θα περιφρουρηθούν.

Αδιευκρίνιστος είναι ο ρόλος και η επιρροή στις εξελίξεις του Κατάρ, βασικού συμμάχου της Τουρκίας και του Ερντογάν, καθώς επίσης και χρηματοδότης όσων επιθυμούσαν και εξακολουθούν να ανατρέψουν τον Άσαντ. Ωστόσο, για το Εμιράτο είχαν κυκλοφορήσει φήμες εσωτερικού πραξικοπήματος.
defence-point.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου